Makaleler

RAMAZAN AYININ HAVASI BİR BAŞKADIR

Ramazan’ın diğer aylara benzemeyen bir havası vardı. Bu havayı veren, tantanalı iftar sofraları, coşkulu terâvih namazları ve câmileri hınca hınç dolduran halk idi.
6 Haziran 2016 Pazartesi

YAHUDİLER ARASINDA AYKIRI BİR TOPLULUK: KARAİLER

Bir grup Yahudi, hahamların yazdığı dinî metinlere karşı çıktı. Yalnızca Tevrat’ın esas alınması gerektiğini müdafaa etti. Bunlara Karai denir. Bunlardan Kırım’da yaşayanları arasında bazı Türkler de vardır.
30 Mayıs 2016 Pazartesi

Osmanlı vakıf medeniyeti… - “KANADI KIRIK LEYLEKLERE VAKIF”

Osmanlılar, vakıflar kurarak Hazret-i Peygamber’in hadisindeki müjdeye kavuşmak istemiş, isimlerini ebedîleştirmiştir. Devlet de pek çok amme hizmetini, vakıflar yoluyla yerine getirmiştir. Bu devirde çok enteresan vakıflara rastlanır.
23 Mayıs 2016 Pazartesi

19 MAYIS 1919 NEYİN BAŞLANGICIDIR?

M. Kemal Paşa’nın hatıraları ve inkılapların müdafaası mahiyetindeki Nutuk, “19 Mayıs 1919’da Samsun’a çıktım” diye başlar. Bu tarih, resmî inkılap tarihi sistematiğinde Ankara hareketinin başlangıcı sayılır.
16 Mayıs 2016 Pazartesi

ÖLÜMDEN BAŞKA HER DERDİN DEVÂSI VAR!

Şark dünyasında eskiden beri tıb ileri; tabiblik mesleği de revaçtaydı. Müslüman doktorlar, VII. Asırda göz ameliyatları yapardı.
9 Mayıs 2016 Pazartesi

AVRUPA’DA FES MODASI

Osmanlıların son asırda milli serpuşu olan fese, Avrupalılar da hayran oldu. Genç-yaşlı demeden çoğu başına geçirdi. Fes, “Türk mavisi” adıyla moda hâlini aldı.
2 Mayıs 2016 Pazartesi

KÛTÜLAMÂRE Mİ? ÇANAKKALE Mİ?

Irak cephesindeki Kûtülamâre muharebelerinde İngiliz birlikleri esir edildi. Cihan Harbi'nin Çanakkale ile beraber yüz akı sayılır.
25 Nisan 2016 Pazartesi

OSMANLI HÂNEDANI ve DİNDARLIK

Osmanlı hânedanı, bir medrese ciddiyeti ve tekke ağırbaşlılığı içinde din ve geleneklere sıkı sıkıya bağlı bir hayat sürmüştür. Tarihte hiçbir Müslüman hânedan, bu cihetten Osmanlı sarayı ile mukayese edilemez.
18 Nisan 2016 Pazartesi

SULTAN AZİZ’E YAPILANLARIN ÂHINI KİM ÇEKİYOR?

Tarih boyunca padişahların tahttan indirilmesi için alınan fetvâların hemen hepsi düzmece sebeplere dayanır. Ama darbeciler, halkı yapılan işin meşru olduğuna ikna edebilmek için fetvâ lâzım olduğunu iyi bilirler.
11 Nisan 2016 Pazartesi

UYAN SULTAN AZİZ UYAN KAN AĞLIYOR BÜTÜN CİHAN

1876’da Sultan Aziz’i tahttan indirenler çeşitli propagandalarla halkı iknâya çalışmış; ama halk, yaktığı ağıtlarla mazlum padişaha olan sevgisini her zaman dile getirmiştir.
4 Nisan 2016 Pazartesi

HOLODOMOR: BİR HALK AÇLIKLA NASIL HİZAYA GETİRİLİR?

Çeşitli nehirlerin suladığı dümdüz arazilerden müteşekkil, iklimi mutedil Ukrayna, dünyanın tahıl ambarlarından biri olarak bilinir. Ama yakın tarihin en dehşetli açlığı da yine bu bereketli mıntıkada cereyan etmiştir.
21 Mart 2016 Pazartesi

HAREM AŞK YUVASI DEĞİL, BİR MEKTEP İDİ...

Harem, kızlara lüzumlu ve faydalı malumatın verildiği, görgü kazandırıldığı bir irfan yuvasıdır. Avrupa elitlerinin kızlarını gönderdiği leydiler mektebinin bir benzeridir.
14 Mart 2016 Pazartesi

MALTA'DA HÂLÂ OSMANLI İZLERİ YAŞIYOR

Maltız keçisi, maltız ocağı, Malta eriği, malta taşı, Malta humması, Malta sürgünleri, Malta şövalyeleri... Lisanımızda Malta’ya dair çok hâtıra var. Malta da Türkleri unutmuş değil.
7 Mart 2016 Pazartesi

BAHARI MÜJDELEYEN CEMRE

Şubat ayında cemreler, birbirini ardına havaya, suya ve toprağa düşer. Hava ısınmaya başlar. Kışın sonunu haber verir. Baharı müjdeler. Peki, cemre nedir? Nereye düşer?
29 Şubat 2016 Pazartesi

AŞKIN GİZLİ DİLİ: MENDİL

Tarih boyunca, mendil kadar farklı işlere yarayan belki az nesne vardır. El yüz kurulamaktan tutun, âşıklar arasında gizli haberleşmeye kadar, çok yerde mendil kullanılır.
22 Şubat 2016 Pazartesi

AH ŞU GALATA BANKERLERİ…

Geçen asırlarda ekonomik hayatı elinde tutan bankerler, hükümeti iflasa ve devleti de batağa sürükleyerek global sermaye ile uyumlu yepyeni bir düzenin kurulmasında rol oynadılar.
15 Şubat 2016 Pazartesi

BİR ZAMANLAR BAŞLARA TAHT KURAN FES

Bir asır kadar millî serpuş olarak başlara taht kuran fesin de serüveni var. Şapka tarafından katledilip tarihin mahzenlerine gömülmeden evvel, günlük hayatımızda pek mühim yer tutardı.
8 Şubat 2016 Pazartesi

SEVR ANTLAŞMASI: ÖLÜMÜ GÖSTERİP SITMAYA RAZI ETMEK Mİ?

Sevr Antlaşması’nın tarafları bunun gerçekçi bir hal tarzı olmadığının farkındaydı. Aslında herkesin gizli birer ajandası vardı.
25 Ocak 2016 Pazartesi

Dünyaya açılan pencere - GAZETELERİN HİKÂYESİ

Gazeteler, son birkaç asırdır cemiyette mühim yer tutuyor. Sosyal ve politik hayatı tanzim ediyor. “Gazetelerin diline düşmek” öteden beri hemen herkesin kullandığı bir endişe tabiri olmuştur.
18 Ocak 2016 Pazartesi

“VATAN SEVGİSİ İMANDANDIR”

Bülbülü altın kafese koymuşlar; ağlamış, inlemiş; demiş vatanım! Vatan, sadece insanın doğup büyüdüğü, atalarının gömüldüğü, akrabalarının yaşadığı yer midir?
11 Ocak 2016 Pazartesi

KAR BEREKETTİR

Kar sevilirdi eskiden. O beyazlığı, saflığı, temizliği, yaramazlık yapan bir çocuğun tebessümü gibi biraz da kendini affettirircesine yağınca herşeyi unuturdu insan.
4 Ocak 2016 Pazartesi

GAYRI MÜSLİMLERE BENZEMEK

Her yılbaşı yaklaşınca bu mesele bir daha aktüelleşir. “Karga, kekliğe özenmiş; becerememiş; kendi yürüyüşünü de unutmuş” derler. Acaba her benzemek kötü mü? Benzemenin sınırı nerede başlar, nerede biter?
28 Aralık 2015 Pazartesi

MUSUL’UN EHEMMİYETİ NEREDEN GELİYOR?

Musul, Osmanlıların kaybettiği son şehir. İngiltere ile Ankara arasında uzun süren bir ihtilafın da sebebi oldu. Lozan Müzakereleri bu yüzden kesildi. Sonra iş tatlıya! bağlandı.
21 Aralık 2015 Pazartesi

ŞARK DÜNYASINDA KADIN

Mukaddes kitaplar, insanın erkek ve kadın olmak üzere çift yaratıldığını söyler. Her ikisi de insan olmak cihetinden Allah huzurunda eşittir. Ama fizikî farklılıklar sebebiyle, tarih boyunca bazı eşitsizlikler var olmuş; bu da güçlünün güçsüze hükmetmesi neticesini doğurmuştur.
14 Aralık 2015 Pazartesi

MOSKOVA’YI VERGİYE BAĞLADIĞIMIZ GÜNLER

Kim derdi ki küçücük bir Viking kabilesi, koca bir millete ismini verecek, tarihi yönlendirecek? Ruslar, birkaç asırdan beri Avrupa ve Asya coğrafyasında ciddi bir güçtür. Bundan en çok canı yanan da Türkler olmuştur.
7 Aralık 2015 Pazartesi

PADİŞAH KİM OLACAK?

1808’de hânedanın yaşayan tek şehzâdesi Mahmud’u öldürmeye gelenler, “Gerekirse Esma Sultan’ı padişah yaparız” demişlerdi. Halbuki kadının padişahlığı mümkün değildi. Böyle söylemeleri, Osmanlılardan başkasının tahta hak sahibi görülmediğini gösterir.
30 Kasım 2015 Pazartesi

TÜRKLERLE ARAPLAR’IN HİKÂYESİ

Müslüman halklardan birbiriyle en çok iç içe girmiş olanı Türklerle Araplardır. Bugün Arapların çoğu, İslâm dünyasındaki ezilmiş, sinmiş hâlin, Türkiye sayesinde yok olacağına; tabiri caizse ‘yiğidin düştüğü yerden kalkacağına’ inanmaktadır.
23 Kasım 2015 Pazartesi

YAKIN TARİHİN ACI BİR SAYFASI: 150’LİKLER

Lozan’da umumi affı kabul eden Cumhuriyet hükümeti, Anadolu hareketine katılmayan 150 kişiyi bundan istisna ederek sürgüne gönderdi. Bu isimlerin tespitinden itibaren nice trajikomik hâdiseler yaşandı.
16 Kasım 2015 Pazartesi

SAATLERİN DANSI

Eskiler hayatı kare kare yaşar; saatin esiri olmazdı. Şimdi ‘hayat-mesai-zaman’ sistemi ile ömürler sanki kemiriliyor.
9 Kasım 2015 Pazartesi

SİCİLYA’DA MÜSLÜMAN İZLERİ

Akdeniz’in ortasındaki bu büyük ada, İtalya çizmesinin adeta vuracağı bir top gibidir. Herkesin Mafya hikâyeleri ile tanıdığı Sicilya, ticaret yollarının kavşağında ve bereketli topraklara sahip oluşu sebebiyle ehemmiyetlidir. Antik çağın ilk esaslı devletlerinden biri burada kurulmuştur.
2 Kasım 2015 Pazartesi