Makaleler

ESKİDEN DÂVÂSI OLAN ÖNCE MÜFTÜYE GİDERDİ

Osmanlılarda müftülerin görüşünü bildiren fetvâ, adaletin tecellisinde çok mühim rol oynardı. Hele şeyhülislâm fetvâsı, bir nevi anayasa mahkemesi kararı idi. Sadece ibâdetlerde değil, boşanmadan alışverişe kadar müftünün verdiği fetvâ ihtilafı çözer; artık nizânın mahkemeye intikaline ihtiyaç duyulmazdı...
23 Eylül 2009 Çarşamba

SULTAN KANUNİ DE AYAMAMA'DA MAHSUR KALMIŞTI

Eskiler için sel zelzeleden sonra, yangından önce gelen bir âfetti. İstanbul bundan çok çekmişti. Öyle ki cihan padişahı Kanuni Sultan Süleyman bile bir sel baskınında canını zor kurtarmıştı.
16 Eylül 2009 Çarşamba

OSMANLI DEVLETİ NE ZAMAN KURULDU?

Osmanlı Devleti’nin Yalova’da mı yoksa Söğüt’te mi kurulduğu hususunda münakaşalar yaşanıyor. Yalova Osmanlıların ilk fethettiği beldelerdendir. Fetih tarihi 1323 senesidir. Şüphesiz 1302 tarihli Bafeus Muharebesinden çok önce Osman Gâzi hükümdar gibi icraatta bulunuyordu.
2 Eylül 2009 Çarşamba

YUNANLILARIN KÜÇÜK ASYA FELÂKETİ

“Türkiye’nin ilk 10 düşmanı” anketinde ilk sırada Yunanistan geliyor. İngiltere listede bile yok. Halbuki Yunanistan, Küçük Asya (Anadolu) Felâketi adını verdiği işgal serüvenine İngiliz hesabı yüzünden girişmişti.
26 Ağustos 2009 Çarşamba

OSMANLI DEVLETİ ve İSRAİL...

İsrail’in kurulması Yahudîlerin iki bin yıllık hayaliydi. Enteresandır ki, bu hayal, Osmanlı Devleti’nin yıkılış sebeplerinden de birini teşkil eder.
12 Ağustos 2009 Çarşamba

TÜRKLERİN İSLÂM DİNİNE KATKILARI

İslâm dininin Sahabeden sonra en hâlisâne katkıyı Türklerden gördüğünü pek çok tarihçi itiraf etmektedir. İslâmiyetin onca bâdire atlatıp bugün yeryüzünde mevcut olması bile bunun isbatıdır
5 Ağustos 2009 Çarşamba

ŞEHZÂDELERİ HAYATA ‘LALA’ HAZIRLARDI

Mum dibine ışık vermez kâidesince, Selçuklu ve Osmanlılarda şehzadelerin terbiyesi, kendinden yaşça büyük, usul-erkân bilir, kültürlü kimselere tevdi edilirdi
29 Temmuz 2009 Çarşamba

OSMANLI DEVLETİ’NİN KANUNU NEYDİ?

XIX. asırda Avrupa’da kanunlaştırma cereyanı sürat kazandı. Devletler birer medenî kanun yaptılar. Osmanlı hükûmetine de “Kanununuz ne ise bilelim” diye baskı yapmaya başladılar. O zamana kadar Osmanlı Devleti’nin kanunu yok muydu?
22 Temmuz 2009 Çarşamba

ORTA ASYA'YA HÜKMEDEN UYGURLAR ŞİMDİ ESARETTE

Çin, tabiî kaynakları zengin Doğu Türkistan’ı elinde tutmak ve Uygurları Çinlileştirmek için elinden geleni yapıyor. Gazete basmaları, mülkiyet ve seyahat hakları, hatta çocuk sahibi olmaları bile sınırlamalara tâbidir.
15 Temmuz 2009 Çarşamba

ASIRLIK REKABET İSTANBUL’DA SONA MI ERDİ?

Moskova Patriği Kirill Türkiye'yi ziyaret etti. Fener Patriği ile görüştüler. Beraber âyin idare ettiler. Birbirlerine iltifatlarda bulundular. Ama ikisinin öteden beri süregelen rekabetine tesiri oldu mu? Bilinmez.
8 Temmuz 2009 Çarşamba

ENTARİ ÂDETİMİZ ZAMANA YENİLDİ

Bir iş adamının entârisiz yatağa girmediğine dair sözleri, çok kişiyi şaşırttı. Halbuki vaktiyle yaz-kış entari giymeyen yoktu.
1 Temmuz 2009 Çarşamba

SON PADİŞAHLAR NİÇİN SEFERE GİTMEDİLER?

Padişahların ordunun başında sefere çıkması keyfiyeti XVII. asır sonuna kadar muntazaman devam etti. Daha sonra bırakıldı. Bu bir zaaf olarak görülmemelidir...
24 Haziran 2009 Çarşamba

YANMAYAN YIKILMAYAN KÜTÜPHÂNELER

İstanbul’un yangınları meşhurdur. Binaların ekserisi ahşaptır. Bir tutuştu mu, binlerce evi kül eder, mahalleler yok olur. Binlerce nâdide eserin barındığı kütüphâneler bu yangınlardan nasibini almaz mı?
17 Haziran 2009 Çarşamba

YAZ GELDİ, SEYRANA ÇIKALIM BİZ...

Tatilin yaklaştığı şu günlerde mektepler birer ikişer kır gezisine gidiyor. Bu, eskiden kalma bir âdettir. Eskiden mekteplerin yaz başında mesireye çıkışı bir başka âlem idi...
10 Haziran 2009 Çarşamba

PADİŞAHA DOKUNULMAZ MIYDI?

Bugünlerde cumhurbaşkanının dokunulmazlığı konuşuluyor. Anayasada açık bir hükmün olmaması da hayli kafaları karıştırdı. Kral hata yapmaz! Bu, Avrupa’da bir anayasa kaidesidir. Kanun-ı Esasî’deki “Zât-ı akdes-i padişahî mukaddes ve gayrı mesuldür” ifadesi acaba ne mânâya gelir?
3 Haziran 2009 Çarşamba

DÜNYA MÜSAMAHANIN NE OLDUĞUNU SULTAN FATİH'TEN ÖĞRENDİ

Fatih Sultan Mehmed Han, saltanatı boyunca müsamahanın en güzel numunesini göstermişti
27 Mayıs 2009 Çarşamba

BİR OSMANLI KARDEŞLİĞİ: TÜRKLER VE ARAPLAR

Osmanlılar, İslâm dünyasında büyük bir prestij kazanmış; diğer Müslüman unsurlar, İslâmiyete yaptıkları hizmetlerden ötürü Osmanlılara minnet hissetmişlerdir.
20 Mayıs 2009 Çarşamba

SAKARYA NEHRİ'Nİ İSTANBUL'A BAĞLAMAK SULTAN III. MUSTAFA'NIN PROJESİYDİ

Sultan III. Mustafa, Teknik Üniversite’nin kuruluşu gibi çok mühim hizmetler yapmışsa da; hayırlı işleri unutulmuş; hep felâketlerle anılmıştır.
13 Mayıs 2009 Çarşamba

PARAMIZIN SERÜVENİ

Para bastırmak, devlet hâkimiyetinin alâmetlerindendir. Paranın kıymeti üzerinde oynayıp hazine açıklarını kapatmak da, her devirde hemen her devletin yaptığı bir iş olmuştur. Halka da “paramız pul oldu” diye feryat etmek düşmüştür.
6 Mayıs 2009 Çarşamba

NÂMEŞRU NESNEYE EMR-İ SULTANÎ OLMAZ!

Günümüzde hükümetler diledikleri gibi hareket edebilirler. Hatta mecliste de çoğunluk teşkil ettiği için istedikleri kanunu çıkarabilirler. Anayasayı bile değiştirebilirler. Acaba Osmanlı padişahı da böyle miydi?
29 Nisan 2009 Çarşamba

İLK HAFTA TATİLİ TALEBELER İÇİN

Osmanlılarda ilk tatil; ders çalışmak ve çamaşır yıkamak gibi hususî işlerini yapmaları için medrese talebelerine verildi. Ardından bu imtiyazdan memurlar da faydalandı. İşin enteresanı, Cuma günü ilk defa cumhuriyet hükümetince resmi tatil ilan edildi.
22 Nisan 2009 Çarşamba

TARİHÎ BİR KISAS DÂVÂSI

Hazret-i Osman’ın şehid edilmesiyle başlayan olaylar, Şam’da ve Kûfe’de iki ayrı halifenin hüküm sürmesiyle devam etti.
15 Nisan 2009 Çarşamba

RUMELİ'DE OSMANLI GÂZİLERİ: EVLÂD-I FÂTİHÂN

Çeşitli zamanlarda Rumeli’den Anadolu’ya gelen muhacirler için ekseri Evlâd-ı Fâtihân tabiri kullanılır. Kimdir bunlar? Rumeli’deki Türklerin hepsi Evlâd-ı Fâtihân mıdır?
8 Nisan 2009 Çarşamba

BİZE TURKEY DEMEYİN!

İngilizce hindi manasına geldiği için Turkey kelimesine öteden beri bir reaksiyon vardir.
1 Nisan 2009 Çarşamba

ESKİDEN İZİN ALINMADAN CUMA NAMAZI KILINMAZDI

Osmanlılar zamanında her camide Cuma namazı kılınmazdı.
25 Mart 2009 Çarşamba

OSMANLI DONANMASI ve SULTAN II.ABDÜLHAMİD

İzlanda’dan Endonezya’ya kadar uzayan bir sahada söz sahibi olan Osmanlı denizcileri, Akdeniz’i bir ‘Türk gölü’ hâline getirdi. Sultan Aziz zamanında bile dünyanın ikinci büyük donanmasına sahip idik
18 Mart 2009 Çarşamba

OSMANLI HÂNEDÂNINDA KİM KİMDİR?

3 Mart 1924 itibarıyla Türk tarihinde yeni bir sayfa açılıyordu. Halifelik kaldırılmış ve tarihin en uzun ömürlü hânedanlarından Osmanlı hânedanı mensupları vatandaşlıktan çıkarılarak yurt dışına sürülmüştü. Bu, yaşlısından beşikteki bebeğe kadar hepsi için yeni ve sıkıntılı bir hayatın başlangıcı oldu.
4 Mart 2009 Çarşamba

SULAR ALTINDA KALAN SON VATAN TOPRAĞI

Osmanlı geleneklerini 500 sene canlı bir şekilde yaşatan Tuna Nehri üzerinde küçük bir adaydı Adakale... Osmanlılar buraya “Macaristan’ın kilidi, Sırbistan ve Romanya’nın anahtarı” derdi. Ama şimdi baraj altında.
25 Şubat 2009 Çarşamba

İSKENDERİYE KÜTÜPHANESİNİ MÜSLÜMANLAR YAKMADI

İskenderiye Kütüphanesinin Müslümanlar tarafından yakıldığı hikâyesini duymuşsunuzdur. Belki de hiç araştırma ihtiyacı duymadan inanmışsınızdır. Acaba hakikat böyle midir?
18 Şubat 2009 Çarşamba

TÜRK İSMİ NEREDEN GELİYOR?

Türk kelimesinin aslı, türemek anlamına gelen ‘türük’ fiilinden gelir. Nihâyet hece düşmesiyle ‘Türk’ kelimesi ortaya çıkmıştır.
11 Şubat 2009 Çarşamba