Prof. Dr. Ekrem Buğra Ekinci
Biyografi
Kitaplar
Makaleler
Aktüel
Akademik
English
Arabic
Diğer Diller
Programlar
Televizyon
Radyo
Youtube
Yazışmalar
Tüm Sualler
Sual Başlıkları
Sual Gönder
TR
EN
Biyografi
Kitaplar
Makaleler
- Aktüel
- Akademik
- English
- Arabic
- Diğer Diller
Programlar
- Televizyon
- Radyo
- Youtube
Yazışmalar
- Tüm Sualler
- Sual Başlıkları
- Sual Gönder
Suallerde, makalelerde, programlarda arama yapın.
Makaleler
Yazışmalar
Programlar
Sual Başlıkları
“
Bey’ ve Şirâ
”
için arama neticeleri gösteriliyor
Sual: İlmihalde geçen “Ev, dükkân, hayvan, elbise gibi kıyemî olan, yani misli bulunmayan şeyleri ödünç vermek fâsiddir ve hemen geri vermek lâzımdır. Kullanılması haram olur” ifadesini nasıl anlamalıdır?
Cevab: Bu Türkçe'nin kifayetsizliğidir. Türkçede karz için de ariyet için de ödünç kelimesi kullanılıyor. Kıyemî mallar için caiz olmayan ödünç, karzdır; caiz olan ödünç âriyettir. Bu gibi mallar karz verilemez; çünkü istihlak olunamaz; tüketilemez. Buğday, pirinç, para gibi mislî mallar ise ariyet değil, karz verilir. Çünki insanlar bunu kullanmak değil, tüketmek için alır.
12 Ekim 2020 Pazartesi
Sual: Bir evde beş sene kiracı olarak oturdum. İlk girdiğimde bir kira bedeli Türk parası depozito vermiştim. Depozito bedelini altın üzerinden istesem caiz mi?
Cevab: Kanun belli bir mevduat faiz üzerinden bankaya yatırılmasını istiyor. Bu mikdarın geri ödenmesi icap eder.
12 Ekim 2020 Pazartesi
Sual: Bir evde kiracı olarak oturan kimse, çıkarken yatırdığı depozitonun altın kıymetini mi ister?
Cevab: Kanun bunun belli bir faizle bankada tutulmasını emrediyor. Böyle yapılmışsa, bu mikdarı alabilir. Böyle yapılmamışsa altın kıymeti ödenir.
12 Ekim 2020 Pazartesi
Sual: Bir internet sitesi üzerinden web tasarımcılara ulaşıp iş yaptıran kimse, her yapılan işten bu siteye belli miktar komisyon ödüyor. Site, müşterilerin web tasarımcılarla sadece kendi siteleri üzerinden iletişim kurmasını istiyor ve başlangıçta bunu şart koşuyor. Fakat uzun vadeli çalışmak istenilen web tasarımcılar, buna uymak istemiyor ve komisyondan kurtulmak için müşterilerle direkt iş yapmak istiyor. Bu şekilde komisyoncu siteyi aradan çıkarıp direkt web tasarımcıya ücretini ödemek caiz olur mu?
Cevab: Bu bir itibar şirketidir. Komisyoncu şirketin hakkı vardır. Bu parayı site, anlaştığı tasarımcıdan her defasında alabilir. Müşteriden ise sadece ilk işte alabilir. Böyle istikbale muzaf akit olmaz.
22 Ekim 2020 Perşembe
Sual: Banka aracılığı ile fon almak caiz midir?
Cevab: Alınan fonların bazısı satın alınan günki değil, bir sonraki günki fiyatından satılıyor. Dolayısı ile yarınki fiyatın ne olacağı bugünden belli değildir. Bu fonlardan almak Dârülharbde caizdir.
29 Ekim 2020 Perşembe
Sual: Tatlıcılar tatlı satarken kutunun darasını almıyor. Caiz midir?
Cevab: Tartı ile her malın satışında dara almak şarttır.
10 Kasım 2020 Salı
Sual: Define ve maden mülkiyeti kime aittir?
Cevab: Sahipsiz arazide maden ve define bulanındır; sahipli arazide arazi sahibinindir. Her halükârda dârülislâmda beşte biri devlete aittir. Bu mikdar beytülmâlin ganimet kısmına dâhildir. Ama üzerinde İslâmî işaretler bulunan bir define ise, lukatadır. Tamamı beytülmale verilir. Beytülmâl yoksa, fakirlere verilir. Bulan fakirse kullanabilir.
21 Kasım 2020 Cumartesi
Sual: İnternetten görmeden bir şey alınır mı?
Cevab: Evet. Müşterinin görme muhayyerliği vardır. Yani görünce satıştan vazgeçebilir.
24 Kasım 2020 Salı
Sual: Veresiye kumanya aldığımız bakkalın sahibi şöyle diyor: Aldığınız her şeyin parasını bu günkü fiyattan değil, ödeme günündeki fiyattan alırım. Böyle yapması caiz mi?
Cevab: Değildir. Semen belirsiz olursa, akit fasid olur. Altın üzerinden değer kaybını isteyebilir.
3 Aralık 2020 Perşembe
Sual: Apartman idarecisi aidattan muaf mıdır?
Cevab: Apartman talimatnamesine bakar. Ücret mukabili aidattan muafiyet kararlaştırılabilir. Böyle bir şey yoksa, ücret de istememişse, bu işi teberru olarak yapmış demektir.
3 Aralık 2020 Perşembe
Sual: Gayri müslimle alışveriş yapılır mı?
Cevab: Yapılır. Resulullah gayrı Müslimlerle muamele yapmıştır. Müşterek şer’î hükümlere tâbi oldukları için, Müslümanı tercih etmek evladır.
8 Aralık 2020 Salı
Sual: Programı yüklemek için, lisans sözleşmesini okuyup kabul etmek lazımdır. Bunu okumadan kabul etmenin hükmü nedir?
Cevab: Caizdir. Bu, içinde yazılanları kalben kabul etmek manasına gelmez.
8 Aralık 2020 Salı
Sual: Kapıdan ödemeli verdiğim sipariş postaneye gelmiş. Bunu gidip almam lazım mıdır?
Cevab: Sipariş verdiğiniz mal size teslim edilince parasını ödemek mecburiyetindesiniz. Çünkü satın almışsınız. Teslim edilmediği müddetçe de parasını ödemek mecburiyetinde değilsiniz. İsterseniz akdi feshedebilirsiniz.
15 Aralık 2020 Salı
Sual: Bir kimse şirketten avans alsa ve bunu her ay maaşından arttırdığı ile ödese caiz midir?
Cevab: Başka parayı borç alırken tarih şart koşmamak Hanefi mezhebinde lazımdır. Şart koşulmadan ister muntazaman ister eline para geçtikçe öder.
21 Ocak 2021 Perşembe
Sual: Bir zamanlar gitar çalan biri, bundan vazgeçmiş olsa, gitarını başkasına satabilir mi?
Cevab: İbn Abidin diyor ki, isyan ve fitne ehline silah satmak, onların isyanlarına yardım demek olduğu için mekruhtur. Fakat silah yapılan demir gibi madenlerin satılması mekruh değildir. Çalgı aletlerinin [Müslümana] satılması da mekruhtur. Bunlar meşru maksatlarla kullanılıyorsa (bando, ramazan davulu gibi) mekruh da değildir.
7 Şubat 2021 Pazar
Sual: Bir kimse aldığı arsanın, kendisine gösterilen arsa değil de, birkaç parsel yukarıdaki arsa olduğunu görse, satış sahih midir?
Cevab: Burada hata vardır. İki tarafın da hata muhayyerliği sebebiyle akdi bozma hakkı vardır. İsterlerse akde razı olup devam da ettirebilirler.
16 Şubat 2021 Salı
Sual: İnternetten alışveriş yaparken sözleşmeyi okumadan sipariş vermek caiz mi?
Cevab: Okunmazsa, şartlar kabul edilmiş sayılır. İnternetten sipariş vermek ve alışveriş yapmak caizdir. Mal geldiği zaman, kusurlu olmasa bile, beğenmezse iade edebilir. Alış veriş yapmadan evvel alışveriş bilgilerini öğrenmek lazımdır.
16 Şubat 2021 Salı
Sual: %100 saf ipekle bileklik yapan biri bunu erkeğe satabilir mi?
Cevab: Evet. Erkeğin takması kati değildir.
16 Şubat 2021 Salı
Sual: Buğdayın buğdayla, altının altınla, gümüşün gümüşle misilleriyle satılması ne demektir? Bu abes bir iş değil midir? Satmamakla aynı hesaba gelmiyor mu?
Cevab: Cins aynı; ama nev farklıdır. Biri tohumluk, diğeri unluk buğday olabilir. Biri sarı lira, diğeri bilezik olabilir. Aynı cins ve nev ise satmak abestir ve caiz değildir.
28 Şubat 2021 Pazar
Sual: İnternetten yaptığımız alışverişlerde mesela 100 liralık alışverişe kargo bedava deniliyor. Bu şekilde alışveriş caiz olur mu?
Cevab: Caizdir.
28 Şubat 2021 Pazar
Sual: Bir kimse arkadaşı ile ortak araba alsa, arkadaşı hissesine düşen borcu ödemese, diğer ortak mesul ve günahkar mıdır?
Cevab: Ortağının borcuna kefil olmamışsa, değildir.
28 Şubat 2021 Pazar
Sual: Satın aldığımız bir hisse yatırım fonunun sahibi diğer satın aldığı hisselerin yanında bira firmalarının hisselerine de yatırım yapsa, bu fonun kazancı karışık olduğu için darülharpte helal olur mu?
Cevab: Hisse senedi almak, o şirkete ortak olmak demektir. O şirketin yaptığı bütün muamelelere, bütün fiillere, işlediği bütün günahlara hisse sahibi de ortaktır. Sadece içki satmak değil, çünki bira satmak mekruhtur, başka haramlar vardır. Onun için dinini kayıran bir Müslüman, borsadan, hisse senedinden uzak durmalıdır. Altın döviz alabilir. Bankaya para yatırıp faiz almak bu sistemde mübahtır ve borsadan daha tayyiptir.
28 Şubat 2021 Pazar
Sual: Bir müddet memuriyetten açığa alınan kimse, sonra davayı kazansa ve tekrar memuriyete dönse, kendisine bu zaman için ödenen maaş helal olur mu?
Cevab: Kanuni alacaktır. Helaldir
28 Şubat 2021 Pazar
Sual: Bir kimse bahçe mahsulü tatlı badem satsa, tatlıların içine acı badem karışmış olsa, müşteri ne yapabilir?
Cevab: Hata varsa telafi edilir. Müşteri malı; satıcı da parayı iade eder. Veya müşteri isterse satıcı semenden tenzilat yapar.
28 Şubat 2021 Pazar
Sual: El işi dantel örgü gibi şeylerin satılması için bir fiyat ölçüsü var mıdır?
Cevab: Bunların satın alma fiyatı olmaması, satılmasına mâni değildir. Herkes sattığı mala dilediği fiyatı koyabilir. Fiyat, arz ve talebe bağlıdır.
28 Şubat 2021 Pazar
Sual: Karaborsadan alışveriş yapmak caiz midir?
Cevab: Caizdir. Karaborsacılık yapmak caiz değildir.
28 Şubat 2021 Pazar
Sual: Birisinin marketten istediğini sana mesela 5 lira taşıma parası ile getiririm demek caiz midir?
Cevab: Caizdir. Vekalet ücretidir.
13 Mart 2021 Cumartesi
Sual: Mamulü satışa koyarken alış fiyatını sorsa, eskiden almış olsa ve alış fiyatıyla satış fiyatı arasındaki fark açık ise, alış fiyatını doğru yazmasa caiz olur mu?
Cevab: Kaç liraya aldıysa onu yazmalıdır veya hiç yazmamalıdır. Yoksa alıcıyı aldatmak olur. Caiz değildir. Müşteri akdi sonradan bozabilir.
13 Mart 2021 Cumartesi
Sual: Kredi ile alınmış bir arabayı, ödediği para ve kalan taksitlerle değil de, piyasa fiyatıyla birine satmak caiz midir?
Cevab: Kredi ile araba almak caiz değil ise de, alınca mülkü olur ve dilediği fiyata satar. Kalan borç, arabayı satanın borcudur. İsterse alıcı da bunu üstlenebilir. Bu takdirde o taksitler fiyata dahil olur.
29 Mart 2021 Pazartesi
Sual: Borsadaki kaldıraçlı işlem caiz midir?
Cevab: Anlaşıldığı kadarıyla eldeki sermayeyi 1-100 arası bir kat seçip o kat ile çarparak o borsa üzerinde katlı parayla işlem yapıyor. Ona göre kâr-zarar elde ediyor. Mesela 1 TL var x 50 kaldıraç seçti. Sermayesi farazi de olsa 50 lira oldu. Bu mal yüzde on zarar etti. Zararı 5 liradır. Halbuki 1 lira ile girmişti. Daha açık söylemek gerekirse, bir kimse, 1 gram altın almak istiyor. Altının artacağına inanıyor. Bir başkası, mesela kuyumcu, sen bir gram altın fiyatı olan mesela 430 lirayı bana ver; ben sana 10 gram altın satayım; istediğin zaman satarsın, diyor. 430 lirayı veriyor; kuyumcu 4300 liralık altın alıyor ve saklıyor. Sonra altının fiyatı 450 lira olursa, gram başına 20 lira kâr var. 10 gram aldığı için, kârı 200 liradır. Ama altın 410 liraya düşerse, gramda 20 lira, totalde 200 lira kaybeder. Bunu niye yapar? Her alışverişten ayrıca muayyen bir yüzde veya maktu komisyon alır. Kendi komisyonunu arttırmak için alır. Çok firma bu aldığı meblağ için ayrıca aradaki farkı günlük faizle çarparak faiz işletir. Yukarıdaki misalde 9 gram altın bedeline faiz işletir. Netice itibariyle, bu muamele şer’î kaidelere uygun değildir. Kuyumcuyu vekil edip 1 gr altın alması caizdir. Ama farazi olarak altın almaya vekil etmesi caiz değildir. Kuyumcu altını hakikaten almışsa, bu altın alma emrini verenindir. Ama kaldıraçta öyle değildir; kuyumcuya ait olmaya devam ediyor. Bu ise, farazi bir mal üzerinden para kazanmaya çalışmaktır ki, garer (belirsizlik) vardır. Garer bulunan satış caiz olmaz. Kuyumcunun bu meblağa faiz tatbiki de caiz olmaz. Hâsılı, kaldıraç sistemi caiz değildir.
29 Mart 2021 Pazartesi
Sual: Marketten tavuk eti aldım ve eve gelince poşetinin açık olduğunu fark ettim. Markete götürüp yenisi ile değiştirdiler. Ancak yenisinin gramının çok az farklı olduğunu söylediler ben de kabul ettim. Caiz midir?
Cevab: Caizdir. Rıza vardır.
3 Nisan 2021 Cumartesi
Sual: Kazancının tamamı haram olan birine bunu bildiğimiz halde meşru bir iş yaparak onun parasını almak caiz midir?
Cevab: Kazancının tamamının haram olduğu kati biliniyorsa bununla muamele yapmak caiz değildir
3 Nisan 2021 Cumartesi
Sual: Zeyd 100 euro verip, 200 dolar alarak her ay 10 dolar geri ödemek üzere Amr’a borç verebilir mi?
Cevab: Karz akdi sırasında tarih kesmek mahzurludur. 100 euro verip 200 dolar istemek caizdir.
22 Nisan 2021 Perşembe
Sual: Bir anne oğluna sen 250 lira ver, ben de 250 lira vereyim, bir süpürge alalım dese, oğlan da, bu parayı alıp, kendi parasından süpürgeyi alsa caiz midir?
Cevab: Evet. Annenin rızası var kabul edilir.
22 Nisan 2021 Perşembe
Sual: Altın ve gümüşün birbiriyle mübadelesinde bir ölçü var mıdır?
Cevab: Her ne kadar şer’î mikyaslarda 1 gram altın 7 gram gümüşe denk ise de, altını gümüşle değiştirirken, ağırlıklarının müsavi olması lazım değildir. İkisinin de peşin olması lazımdır.
22 Nisan 2021 Perşembe