Borsadaki kaldıraçlı işlem caiz midir?
Anlaşıldığı kadarıyla eldeki sermayeyi 1-100 arası bir kat seçip o kat ile çarparak o borsa üzerinde katlı parayla işlem yapıyor. Ona göre kâr-zarar elde ediyor. Mesela 1 TL var x 50 kaldıraç seçti. Sermayesi farazi de olsa 50 lira oldu. Bu mal yüzde on zarar etti. Zararı 5 liradır. Halbuki 1 lira ile girmişti. Daha açık söylemek gerekirse, bir kimse, 1 gram altın almak istiyor. Altının artacağına inanıyor. Bir başkası, mesela kuyumcu, sen bir gram altın fiyatı olan mesela 430 lirayı bana ver; ben sana 10 gram altın satayım; istediğin zaman satarsın, diyor. 430 lirayı veriyor; kuyumcu 4300 liralık altın alıyor ve saklıyor. Sonra altının fiyatı 450 lira olursa, gram başına 20 lira kâr var. 10 gram aldığı için, kârı 200 liradır. Ama altın 410 liraya düşerse, gramda 20 lira, totalde 200 lira kaybeder. Bunu niye yapar? Her alışverişten ayrıca muayyen bir yüzde veya maktu komisyon alır. Kendi komisyonunu arttırmak için alır. Çok firma bu aldığı meblağ için ayrıca aradaki farkı günlük faizle çarparak faiz işletir. Yukarıdaki misalde 9 gram altın bedeline faiz işletir. Netice itibariyle, bu muamele şer’î kaidelere uygun değildir. Kuyumcuyu vekil edip 1 gr altın alması caizdir. Ama farazi olarak altın almaya vekil etmesi caiz değildir. Kuyumcu altını hakikaten almışsa, bu altın alma emrini verenindir. Ama kaldıraçta öyle değildir; kuyumcuya ait olmaya devam ediyor. Bu ise, farazi bir mal üzerinden para kazanmaya çalışmaktır ki, garer (belirsizlik) vardır. Garer bulunan satış caiz olmaz. Kuyumcunun bu meblağa faiz tatbiki de caiz olmaz. Hâsılı, kaldıraç sistemi caiz değildir.


29 Mart 2021 Pazartesi
Alakalı Başlıklar