Sual Başlıkları

Sual: Kurban adayan kimse, kurban bayramından sonra o kurbanı kesse, ne lâzım gelir?

Cevab: Kurbanın etiyle diri bir kurban arasındaki farkı fakirlere tasadduk eder. Zenginse tamamını fakirlere tasadduk etse iyi olur. (İbn Âbidîn.)

21 Haziran 2010 Pazartesi

Sual: Bir koyun kesmeyi adayan, bir sığırın yedide birine hissedar olabilir mi?

Cevab: Olamaz. Ama bir inek veya bir deve yahud bir keçi kesebilir. Yedi koyun adayan, bir inek kesebilir. Bir inek adayan, yedi koyun kesebilir. (İbn Âbidîn.)

21 Haziran 2010 Pazartesi

Sual: Bir kimse bir şey adadığını hatırlıyor; ama ne adadığını hatırlamıyor. Ne yapması lazım?

Cevab: Bir kimse “Nezrim olsun” dese, neyi adadığını söylemese ve niyyet etmese, yemîn keffâreti vermesi lâzım olur.

21 Haziran 2010 Pazartesi

Sual: Kurban bayramı süresince seferi olan biri kestiği kurbandan vacib sevabı alabilmek için kurbanı nezr etse, o kurban vâcib olmuş olur mu?

Cevab: Buna gerek yoktur. Kurbanı sefere çıkmadan kesebilir. Nezr olan şeyin vâcib olmasıyla, kurbanın vâcib olması aynı şey değildir. Nezrin vücubu, kesilmesi mutlaka lâzım olan demektir. Sevaplarının aynı olduğu söylenemez. Vacibi yaparken ne mekruhlar, hatta ne haramlar işleniyor. Belki de kesmemek hayırlıdır. Kaç sevaptan girme günaha demişler.

21 Haziran 2010 Pazartesi

Sual: Bir akrabam oğlum askerden gelirse bir kurban keseceğim demiş. Kurban kesmeyip parasını fakirlere verebilir mi?

Cevab: Nezrde nezrettiğini değil de kıymetini vermek câiz ise de köle âzâdı ve kurbanda âzât ve kan akıtma esas olduğundan yapamaz. (İbn Âbidîn, Zekât bahsi.)

21 Haziran 2010 Pazartesi

Sual: Arefe günü cumartesiye gelirse bu gün oruç tutmak uygun olur mu?

Cevab: Arefe günü, yani Kurban bayramından bir önceki gün oruç tutmak mendubdur, çok sevabdır. Ancak cumartesiye denk gelirse yalnız bu gün oruç tutmak mekruhtur. Tahrimen veya tenzihen mekruh oluşunda ihtilaf vardır. Aşure, Berat gibi mübarek günler de cumartesiye denk gelirse böyledir. Bunda Yahudilere benzemek olduğu için men edilmiştir. Nitekim onlar yalnızca bu güne çok tazim eder, diğer günlere ehemmiyet vermezler. Hazret-i Peygamber “Allahü tealanın üzerinize farz kıldığı oruçtan başkasını cumartesi günü tutmayınız! Üzüm dalından veya ağaç kabuğundan başka bir şey bulamasanız da, bunları çiğneyin de, oruçlu olmayınız!” buyurmuştur. Muharrem’in 10. Aşure günü de tek başına oruç tutulmaz. Bir gün öncesi veya sonrası ile beraber tutulur. Bunun hakkında da hadis-i şerif vardır. Nevruz ve Mehrican’da oruç tutmak da mekruhtur. Şu kadar ki, Savm-ı Davud gibi bir gün tutup bir gün tutmuyorsa, adak veya kaza tutuyorsa, bir gün öncesini de tutmuşsa, o halde cumartesiye veya Nevruz, Mehrican gibi günlere denk gelen günlerde de oruç tutulabilir. Çünki bu, yalnız o günü tazim etmek değildir, benzeme mevzubahis olmaz. Zilhicce’nin başından itibaren oruç tutulmuşsa veya tevriye günü de tutulmuşsa, şu halde cumartesiye denk gelen arefe de tutulabilir. Bu halde oruç, cumartesine mahsus olmaz. Mekruh olmaz.
Cumartesi ve pazar günlerini beraberce tutmak mekruh olmaz. Çünki Ehl-i kitap bu iki güne birden tazim etmezler. Yalnız Pazar günü oruç tutmak hakkında açık bir hüküm olmamakla beraber, İbni Abidin’in ifadelerinden anlaşılan, yalnız bu gün oruç tutmanın da uygun olmadığıdır.
Yalnız Cuma günü oruç tutmak bazı âlimlere göre mendub, bazılarına göre tenzihen mekruhtur. Mekruh diyenler, oruç ibadetinin farz kılınmadığı yalnız bir güne tahsis edilmesine işaret etmişler, burada Ehl-i kitabın belli bir günü tazim etmesine benzerlik olduğunu söylemişlerdir. Cuma müminlerin bayramıdır. Allah o güne mahsus bir ibadet tayin etmiştir. Bunun dışında bir ibadeti o güne mahsus kılmak uygun olmaz. İmam Ebu Hanife ve Muhammed’e göre bu gün oruç tutmakta beis yoktur. İmam Ebu Yusuf’a göre Cuma günü oruç tutmayı men eden hadis-i şerif vardır. Hadis-i şerifte, “Diğer geceler arasında yalnız Cuma gecesini ihya etmek için ayırmayınız! Cuma gününü de oruç tutmakta diğer günlerden ayrı tutmayınız! Ancak birinizin âdeti olan oruç o güne rastlarsa, mahzuru olmaz” buyurulmuştur. Mesela sevdiği kimse gelirse oruç tutacağını adayan kimsenin sevdiği kimse Cuma günü gelirse, bir gün öncesini veya sonrasını tutmuşsa, kaza tutuyorsa o gün oruç tutması mahzurlu olmaz. (İbni Abidin, Oruç bahsi; Şir’atü’l-İslâm, Orucun faziletleri)

4 Kasım 2011 Cuma

Sual: Bir ilmihalde yemin keffâretinin nasıl verileceği anlatılırken; "On fakire bir kere veya bir fakire on gün, her gün bir kere yarım sâ’ buğday veya un veya ekmek yahud bu değerde [kumaş, havlu, mendil, çorab, et, pirinç, çamaşır, terlik, ilâç veyâ din, fen, ahlâk kitabı gibi] başka mal, altın, gümüş para temlik, yani vermek de olur" yazıyor. Yarım sa' buğdayın fiyatı yaklaşık 2,5 lira olduğu için meselâ tanesi 1 liradan 10 tane namaz hocası kitabı dağıtsak, yemin keffâreti sahih olur mu? Yani esas olan kitabı bizim aldığımız değer midir, yoksa etiket fiyatı mıdır?

Cevab: Ne odur; ne budur; piyasadaki satış kıymetidir. Yani o malı piyasada satmaya kalksa ne kadar ederse odur. Kur’an-ı kerimde yemin keffâreti evdekilerin yediğinin ortalaması olarak tarif ediliyor. Bir günlüğü, bir adamın evindeki günlük mutfak masrafının şahıs sayısına bölünmesinden hâsıl olan meblağdan aşağı olmamalıdır. Bu sebeple çok yemin etmemelidir. Müslüman yemin etmez; edince de tutar. Yeminini tutması bir zarara veya günaha yol açacaksa, keffaret verir. Müslümanlar arasında yemin keffaretinin bu kadar yaygın olması doğrusu şaşılacak bir şeydir.

17 Şubat 2012 Cuma

Sual: İlmihalde "Zengin veya fakir, mevcut koyununu veya kurban niyeti ile satın almadıkları koyunu kurban kesmek niyet etseler, kesmeleri vâcib olmaz, keserlerse, nâfile olur" diyor. Bu ne mânâya geliyor? Yani zenginin kendi sürüsünden kestiği hayvan, kurban olmuyor mu?

Cevab: Zengin veya fakir, kendi sürüsünden bir hayvanı kurban etmeye niyet etse; sonra vazgeçse, bu kurbanı kesmesi vâcib olmaz. Başka bir hayvanı kurban edebilir. Ama eğer kurban niyeti ile satın alsaydı, bir kavle göre bunu kesmesi vâcib olurdu. Başka hayvanı keserlerse, vâcib düşer; bunu da keserlerse, nâfile olur; mutlaka kesmeleri gerekmez.

23 Şubat 2012 Perşembe

Sual: Bir ilmihalde şu ifade geçiyor: "Malından bir mikdarını sadaka vermeyi adayan kimse, bu sadakayı zekât malından verir. Ticaret malı yoksa, altın veya gümüşten geçerli olanı verir. Başka mallardan veremez. Mikdar bildirmedi ise, her cins zekât malından mâlik olduklarının hepsini verir. Kâğıd ve her metal para, zekât malı değildirler. Altın ve gümüşten para olarak geçerli olanın karşılığı olarak kullanılan senedlerdir. Bunların yerine, kıymetleri kadar, altın, gümüş verilir. Evini veya belli bir malını sadaka etmeyi adayan kimse, bunu veyâ kıymeti kadar altın, gümüş sadaka verir." Bu ifadeye göre bir kimse, her ay kazandığımın onda birini fakirlere vermeye niyet etse, bunu altın ve gümüş olarak mı vermesi gerekir? Sadaka olarak adamak ile vermeye niyet etmek ya da vermeye karar vermek aynı şey midir? Aynı yerde şu ifade de geçiyor: "Bir kişinin bir malı iki kişiye hibe etmesi câiz olmaz; ama bir malın iki fakire sadaka verilmesi câizdir. Fakire hibe edince sadaka olur." Bu cümlelerde iki farklı izahat var. Birisinde iki kişiye hediye edilmez, ama öbüründe hibe edilir diyor. Farkı izah eder misiniz?

Cevab: Kasdedilen bütün bir maldır. Bir çuval buğday, bir kese altın, bir deste banknot iki veya üç kişiye hediye edilemez. Taksim olunup hediye edilebilir. Ama bir evi, iki kişiye hediye etmek mümkündür. Sadaka kâğıt paradan da verilebilir. Allah rızası için sadaka vermeyi adayan, zekât malından verir. Bu da altın veya gümüştür. Niyet etmek adak değildir. Adak olması için ağzından söz olarak çıkması lâzımdır.

25 Mart 2012 Pazar

Sual: Eskiden çalışırken her ay kazandıklarımın kırkta birini fakirlere vermeye niyet etmiştim. Kazandıklarımın kırkta birini hesaplayıp dağıtıyordum. Fakirlere verirken de kazandıklarımın bir kısmını vermeye niyet etmiştim diyordum. “Adadım” dediğimi hatırlamıyorum. Ama kesin emin değilim. Bunları kâğıt para olarak vermiştim. Şimdi çalışmıyorum. Geçmişte vermiş olduğum bu kâğıt paraları tekrar altın veya gümüş olarak mı vermem gerekir?

Cevab: Niyet etmekle adak olmaz. “Allah rızası için vereceğim” demek lâzımdır. Bir kimse adayıp adamadığını hatırlamıyorsa bir şey gerekmez. Adadığını hatırlıyor, ama ne adadığını hatırlamıyorsa yemin keffareti verir.

26 Mart 2012 Pazartesi

Sual: Birisi şu soruyu bilene cebimden ne kadar çıkarsa vereceğim dese bilenin alması caiz midir? (Mikdar mechul olduğu için) Böyle söylemek adağa girer mi? Eğer adağa giriyorsa alan kişi de zenginse bu parayı ne yapacak?

Cevab: Bu adak değildir. Va’ddir. Va’d bir sebebe bağlanınca borç olur. Mikdar görünüşte mechul olmakla beraber, bellidir.

26 Mart 2012 Pazartesi

Sual: Bir yazı okumuştum, Osmanlılar zamanında kazâ namazı olmayanlar, mescide girince hemen kalben "4 rek’at namaz kılmak nezrim olsun" diye niyet edermiş. Vâcib sevabı almak için, hem sünnete, hem de vâcibe niyyet edip bu vâcibi kılarmış. Borcum var, o yüzden sadaka veremiyorum. Ama bazen küçük meblağlar sadaka vermek icab ediyor. Böyle zamanlarda, ecdadımızın yaptığı gibi yapsak, meselâ "Filancaya 5 lira vermek nezrim olsun" diye kalben niyet etsek câiz olur mu?

Cevab: Nâfile ibadeti önceden adayarak vâcib sevabı almak hususunda ulema ihtilaf etmiştir. Câiz olur diyen de vardır, olmaz diyen de vardır. Ancak adak yapmak dinde makbul tutulmamıştır (İbni Abidin).

14 Nisan 2012 Cumartesi

Sual: Bir kişinin 1000 lirası olsa, şu iş olursa bir fakire 1000 lira vereceğim diye nezretse, henüz vadesi gelmemiş borcu da olsa, nezri borcundan önce mi yerine getirecektir?

Cevab: Bu nezr sahih değildir. Zira mutlak 1000 liraya mâlik değildir. nezrin adağın) sahih olması için, o anda bunu yapabilecek mâlî kudrete sahip bulunması gerekir.

28 Temmuz 2012 Cumartesi

Sual: Oruç ve yemin kefareti talebe yurduna iftar vererek ödenebilir mi?

Cevab: Oruç fidyesi ve kefareti, bir fakiri altmış gün sabahlı akşamlı veya altmış fakiri bir defa sabahlı akşamlı doyurmakla olur. Yemin kefareti ise on fakiri sabahlı akşamlı doyurmak veya bunun karşılığını o fakire temlik etmekle, vermekle olur. Bir fakire toptan on günlük verilse bir günlük sayılır. Oruç kefareti böyledir; ama oruç fidyesi böyle değildir. O bir fakire toptan verilebilir.
Talebe yurtlarında verilen yemek, talebenin parasıyla aldığı yemektir. Dolayısıyla her talebenin yurda ödediği paranın içinde zaten o üç öğün yemek bedeli vardır. Yurtta yemek ücrete dâhil değil ise, bunu ödememiş fakir bir talebeye veya yurtta kalmayan bir fakire iki öğün yedirilirse olabilir. Yemeği yiyenin fakir olması şarttır. Her fakirin iki öğün yemesi şarttır. Talebe yurdunda bu şartlar temin ediliyorsa verilebilir.

12 Ağustos 2012 Pazar

Sual: Yemin bozulmadan da yemin keffareti verilebilir mi? Bir kimse “Ben bu kızla evlenirsem nikâhım boş olsun” veya “Bu kızla evlenirsem ve ailemle iyi geçinmezse yemin ederim boşarım” derse, kefaret verip bu kızla evlenebilir mi?

Cevab: Yemin bozulmadan keffaret verilmez. Birinci halde, evlendiği zaman bir talâkla boş olur. İmam Muhammed ve İmam Şâfiî’ye göre olmaz. Buna talâk-ı devr denir. İkinci halde evlendikten sonra ailesiyle iyi geçinmezse, isterse zevcesini boşar; boşamak istemezse, keffaret verir.

24 Kasım 2012 Cumartesi

Sual: “Anam avradım olsun” diye bir tabir kullanıyorlar. Zıhar sayılır mı?

Cevab: Böyle söylemek mahzurlu olmakla beraber, zıhar değildir. Yemin maksadıyla söylenirse veya o beldede böyle yemin etmek âdet ise yemin sayılır.

2 Şubat 2013 Cumartesi

Sual: Birine bir işin yapılması veya yapılmaması için and veren kimse, yemin etmiş olur mu?

Cevab: Bir işin yapılmasına veya yapılmamasına devam edilmemesi için and veren, yemin etmiş olmaz. Bir işe başlamak için and verirse, yemin olur. Öteki yapmazsa, and verenin kefâret vermesi lâzım olur. Vallahi, Yemin ediyorum, Ant veriyorum, Allah aşkına şunu iç, Allah aşkına şuraya git, derse, yemin olur. İçmezse veya gitmezse kefaret verir. Şuraya gitme, şunu içme der de giderse veya içerse böyledir. Su içmekte olan birine Allah aşkına iç veya içme dese yemin olmaz. Yürüyen birine vallahi yürümeyeceksin veya yürüyeceksin dese yemin olmaz.

12 Mart 2013 Salı

Sual: Bir kimse bir işi yapacağına veya yapmayacağına dair yemin etse, ama sadece yemin ederim dese, vallahi kelimesini kullanmasa, yine yemin olur mu?

Cevab: Yemin, sadece vallahi gibi kelimelerle kurulmaz. Yemin ederim, and içerim, ahdim olsun, kasem ederim gibi sözlerle de yemin olur. Bozulursa keffaret gerekir.

16 Nisan 2013 Salı

Sual: Bir kimse yalan söylememeye yemin ederse, sonra da câiz olan bir yalan söylerse, meselâ bir kimseyi zâlimin şerrinden kurtarmak veya iki müslümanı barıştırmak için yalan söylerse, yemini bozulur mu?

Cevab: Yemin bozulur. Keffâret vermek gerekir. Yalnızca yalan söylediği ve yemini bozduğu için günaha girmez.

23 Nisan 2013 Salı

Sual: Bir kimse birden fazla yemin etse, hepsi için ayrı ayrı mı kefaret verecektir tek bir keffaret hepsi için kâfi gelir mi?

Cevab: Her yemin için ayrı keffaret gerekir. İbni Abidin’de diyor ki: “Bir kimse, iki yemin keffareti için, on fakire bir sa' buğday yedirse (yemin keffareti asgari yarım sa'dır) İmam Ebu Hanife ve Ebu Yusuf'a göre bir keffarete sayılır. İmam Muhammed'e göre ikisine de kâfidir.” Bu hususî ibareden muhtelif yeminler için bir keffaretin yeteceği neticesi çıkar mı, bunu söylemek kolay değildir. Mezhebde fetva kime göre verilmiş ise onunla amel edilir. Fetva bilinmiyorsa, İmam Ebu Hanife kavli ile amel edilir.

18 Mayıs 2013 Cumartesi

Sual: Bir kimse bir günah için Allah’a tevbe ederim dese, sonra yeniden aynı günahı işlese, yeminini bozmuş olur mu?

Cevab: Bu söz yemin sayılmaz. Ayrıca yemin etmiş olmadıkça, yani “Bu günahı bir daha işlememeye yemin ederim” dememiş ise, kefaret gerekmez.

20 Haziran 2013 Perşembe

Sual: Eşine, “Sen bana bir ay anam gibisin” diyen bir kimse nasıl hareket eder?

Cevab: Bu zıhar değildir. Hiçbir hüküm doğurmaz. Ancak yemin de etmişse, îlâ sayılır. Yemin kefareti gerekir.

20 Haziran 2013 Perşembe

Sual: Bir hoca, yemini veya talâkı anlatırken, misal verse, yemin etmiş veya talâk vermiş sayılır mı?

Cevab: Hayır. Her ikisinde de kasıt lazımdır. Yemin veya talâkı, bir başkasına hikâye etmek, yemin veya talâk demek değildir. Şaka ile söylense bile yemin ve talâk olur, zira şakada kasıt vardır. Ama neticeyi istememektedirler. Bu, şaka ile yapılan yemin ve talâkın sıhhatine tesir etmez.

21 Haziran 2013 Cuma

Sual: Bir kimse bilgisine istinaden “Şu ev Amr’ındır” diye yemin etse, fakat o evin Zeyd’e ait olduğu ortaya çıksa, yemin kefareti gerekir mi?

Cevab: Yemin-i lağv’dır. Yani boş yere yemindir. Geçmiş bir şey için zan ile yanlış yemin etmektir. Bunda, günah da, keffâret de yoktur.

13 Temmuz 2013 Cumartesi

Sual: Bir kimse fakir olup, gücünün üzerinde bir adakta bulunsa, yerine getirmeye mecbur mudur?

Cevab: Nezr edilen, adak yapılan sadakanın mülkünden çok olmaması lâzımdır. Bu ise, adak yaptığı sırada verebileceği bir mikdardır. Meselâ bir koyun kesmeği adasa, koyun kesecek kadar parası yoksa, adak sahih olmaz. Çünki kan bölünemez. Ama 100 lira sadaka vermeyi adasa, ama 50 lirası olsa, adak yalnızca bu 50 liradan sahih olur, 100 lira vermesi gerekmez. Zira mal bölünebilir.

2 Ağustos 2013 Cuma

Sual: Yemin kefareti için on fakire verilecek elbisenin asgarisi nedir?

Cevab: Yeminini bozan kimse, ya on fakiri sabahlı akşamlı veya bir fakiri on gün sabahlı akşamlı doyurur yahud erkek veya kadın on fakire bütün bedeni örtecek kadar bir kat elbise verir. Bu elbisenin asgarisi orta halli insanlara elverişli, üç aydan ziyade dayanacak ve bedenin ekserisini örtecek birer kat elbisedir. Bu da hem namazın sahih olacağı, hem de örfen çıplak sayılmayacak şekildedir. Buna göre kollu ve paçalı fanila ve don asgari olarak kâfidir. Kadın ise, baş örtüsü, uzun entari ve çorap da verilir. Bunun fakiri bir günlük doyurma mikdarından aşağı olmaması da lâzımdır. (İbni Abidin)

2 Ağustos 2013 Cuma

Sual: Kişi, adağının yerine para verebilir mi?

Cevab: Hayvan kesmeyi adamışsa hayır. Bunun dışındaki adaklarda, bedeli verilebilir.

30 Aralık 2013 Pazartesi

Sual: Bir kimse başka bir kişi hakkında adak ya da yemin niyeti olmadan, bir gün işe erken gelse veya işinde hata yapmasa dişimi kıracağım dese, ve o dediği olsa dişini kırması gerekir mi? Ya da yapması gereken bir şey var mıdır?

Cevab: Bir şey gerekmez. Ancak yemin etmişse, o işi yapınca, dişini kırmaz; ama yemin keffareti verir.

9 Mart 2014 Pazar

Sual: Gençliğimde eşim ile evlenirsem iki büyük baş hayvan kurban edeceğim demiştim ancak şu anda maddi gücüm el vermiyor. Ne yapabilirim?

Cevab: Bir kimse bir şey adadığı zaman, bunu yerine getirmeye mâlî gücü müsait değil ise, adağı sahih değildir; bir şey gerekmez. Ama müsait ise, bu adağı sahihtir ve mutlaka yerine getirmesi gerekir. Bekleyin, Allah mal ihsan edince kesersiniz. Türkistan gibi yerlerde ucuza kesilebilmektedir. Bu işi yürüten vakıflara vekâlet vererek kestirebilirsiniz.

10 Mart 2014 Pazartesi

Sual: Adanan adak yerine para verilebilir mi?

Cevab: Hayvan ise verilemez. Hayvan kesme ve köle azadı dışındaki adaklarda, bedeli verilebilir.

3 Mayıs 2014 Cumartesi

Sual: Dinen fakirim; ama yemin kefaretini yemek yedirmek suretiyle yapacak kadar da vaziyetim var. Böyle bir halde oruç tutmak suretiyle yemin kefaretini ödemem uygun olur mu?

Cevab: Yemin kefâreti için, bir köle âzâd eder. Yahud zekât alması câiz olan on fakîre, bütün bedeni örtecek kadar bir kat çamaşır verir veya on fakiri bir gün iki def’a doyurur. Veya ev halkının günlük ortalama yediği kadar ve sadaka-i fıtr mikdarından az olmamak kaydıyla para veya yiyecek verir. Bir fakiri on gün sabah-akşam veya yirmi gün tek öğün doyurmak veya on fakire birer günlük yiyecek veya parasını vermek de olur. Bir fakire 10 günlüğü1 defada verirse 1 günlük sayılır. Bu üçünden birini yapamayan fakir, üç gün ardarda oruç tutar. Bu oruçlara, gece niyet edilir. Şu halde, yemin kefâreti için zekât veya fıtra nisabına sahip olmak lâzım değildir. Kefâreti verebilecek vaziyette olmak kâfidir. Bu imkân varken, oruç olmaz.

27 Temmuz 2014 Pazar

Sual: Dört ay sana yaklaşmayacağım diye yemin ederek îlâ yapan kimse, yemininde dursa, yani dört ay zevcesine yaklaşmasa ne lâzım gelir?

Cevab: Dört ay dolunca bir bâin talâk olur. Erkek, zevcesini yeni bir talâk ile alabilir. Eğer hiç zaman söylemese veya ebediyyen yaklaşmayacağım dese, dört ay sonra nikâh bâin talâk ile bozulur. Erkek yeni bir nikâhla zevcesini alabilir. Îlâ da geri döner. Yani dört ay boyunca hiç yaklaşmasa, nikâh bozulur. Nikâhın bozulmaması için çare, bu kişinin zevcesine yaklaşıp, yemin keffareti vermesidir. Diyâneten erkeğe lâzım olan da budur. Dört aydan az zaman söyleyerek yemin etse, zevcesine bu zaman içinde yaklaşsa veya yaklaşmasa, bir şey lâzım gelmez.

20 Aralık 2014 Cumartesi

Sual: Yeni emekli olan birisi, ilk aylığını yetimler yurduna vereceğim dese, illa buraya mı vermesi gerekir?

Cevab: Usulüne uygun adak yapmışsa, herhangi fakir yetime verebilir. Oraya vermesi gerekmez.

16 Ağustos 2015 Pazar

Sual: Bir ilmihalde, “Nezri, yapmak istemediği bir şarta bağlarsa, meselâ, falancanın çantasını çalarsam, bir ay oruç nezrim olsun derse, çalmadan oruç tutar veya yemin keffâreti verir’ denilmektedir. Bunun sebebi nedir? Şart olmadığı halde neden oruç tutuluyor?

Cevab: Çalmak haram olduğu için böyledir. Bu, bir yemin sayılır. Yemin, şeriata muhalif ise yapılmaz ve keffaret verilir.

16 Ağustos 2015 Pazar

Sual: Büyükbaş hayvan keseceğim diye adak eden, kurbanda bir sığırın bir hissesine girse, caiz olur mu?

Cevab: Büyükbaş hayvan demişse, giremez; büyükbaş hayvan kesecektir.

16 Ağustos 2015 Pazar

Sual: “İmtihanı kazanırsam bir yıl oruç tutacağım” dese ve imtihanı da kazansa, bu adağın sahih olduğunu, yani yapması gerektiğini bilmeyen biri, yemin kefareti verip orucu tutmasa olur mu?

Cevab: Olmaz. Oruç tutması haram olan günler dışında bir yıl oruç tutması ve bunlara her geceden niyetlenmesi icap eder. Hindiyye’de diyor ki: “Bir kimse muayyen bir sene oruç tutmayı adasa, bunu peşpeşe tutar. Sonra Ramazan ve bayram günleri için 35 gün de ayrıca tutar. Çünki örfen bu peşpeşe bir yıl demektir. Fakat bu senenin hangi sene olduğunu tayin etmese, ayları ile tutarak seneyi tamamlar ve otuz beş günlük orucu sonra tutar”.

30 Ağustos 2015 Pazar

Sual: Bir kimse bir şeye yemin ettiğinde şüpheye düşse nasıl haraket etmesi gerekir?

Cevab: Şek ile yakin zail olmaz. Yemin ettiğini biliyor da şüphe ediyorsa, yemin etmiş demektir. Yemin edip etmediğine şüphe ediyorsa, etmemiş demektir.

30 Ağustos 2015 Pazar

Sual: Sabah namazina her kalkamadığım gün için oruç tutacağım diye yemin etmiştim. Tutmam gereken o kadar çok oruç var ki... Artarak devam ediyor. Bu yeminden kurtulma imkânı yok mudur?

Cevab: Namaza kalkamazsam, şu kadar oruç tutacağım demişse, istemediği bir şeye adak bağladığı için, isterse oruç tutar, isterse yemin keffareti verir.

30 Ağustos 2015 Pazar

Sual: Yemin keffâreti için alınan malı verirken, "bunu sana yemin keffâretim için veriyorum"demek şart mıdır?

Cevab: Söylemek gerekmez. Ama karşıdakinin fakir, yani zekât almaya ehil olması lâzımdır

1 Eylül 2015 Salı

Sual: Yemin keffâretinin ard arda verilmesi lâzım mıdır?

Cevab: Ardarda vermek gerekmez.

1 Eylül 2015 Salı

Sual: Yemin keffâreti için alınan yiyeceği ya da malı, karşı taraf kullanmasa veya başkasına hediye etse, olur mu?

Cevab: Keffârete zararı yoktur. Zekâtta da fakir kendisine verilen zekâtı dilerse başkasına hediye edebilir.

1 Eylül 2015 Salı

Sual: Bir kişi arkdaşının otobüs kartı ile geziyor. Bunu öğrenen kart sahibi “sana bir daha vallahi biletimi vermeyeceğim” diye yemin ediyor. Ancak sonra bilet sahibi kartı vermiyor da, kendisi o arkadaşı için kartı okutturuyor. Yemini bozulmuş olur mu?

Cevab: Yeminde örfe bakılır. Okutturmak, örfen vermek demektir. Yemin bozulur.

5 Eylül 2015 Cumartesi

Sual: Bir kadın adak kurbanı kestirse, kocasına yedirebilir mi?

Cevab: Adak etini kestiren yiyemez; ev halkı ile usul ve füruuna da yediremez.

6 Eylül 2015 Pazar

Sual: Bir kimse falanca işim olursa kurban keseyim diye dili ile söylemese, ancak kalbinden kast etse, adak sayılır mı?

Cevab: Talâkta veya kıraatte olduğu gibi adakta da lisan ile en azından kendisi işitecek kadar söylemek gerekir. Zira “nezr, dilin amelidir” (İbni Abidin)

17 Aralık 2015 Perşembe

Sual: Bebeğim iyileşirse koyun keseceğim diye adak yapan, bunu akikaya çevirebilir mi?

Cevab: Hayır. Birincisi vâcibdir; diğeri müstehâbdır.

22 Aralık 2015 Salı

Sual: Sigara içmeyeceğim diye yemin edip içen tevbe yapıp kefaret verdikten sonra içmesi yeni bir kefaret gerektirir mi? Her sigara yeni bir kefaret mi, yoksa kefaret verdiği için artık içebilir mi?

Cevab: Bir defa içince yemin bozulur.

26 Nisan 2016 Salı

Sual: ‘O kişi bir daha ben yaşadığım müddetçe bu evden içeri vallahi de billahi de tallahi de giremez’ dese ne lazım gelir?

Cevab: Girerse, yemin edenin 3 tane yemin keffareti vermesi gerekir.

12 Haziran 2016 Pazar

Sual: Annesinin sene-i devriyesi için mevlid okutup yemek dağıtmak isteyen kimse, bu dağıtılan yemekte adağını kullanılabilir mi?

Cevab: Adak etini zenginler yiyemez. Bu sebeple yiyenlerin hepsi fakirse olabilir. Değilse, zenginlerin yediği kadarının bedelini fakirlere vermek gerekir.

12 Haziran 2016 Pazar

Sual: Yemin kefaretini yurtdışına göndermek caiz midir?

Cevab: Caizdir.

12 Haziran 2016 Pazar

Sual: ‘Felan kimse benim evime gelirse bir koyun keseyim’ dese adak olur mu?

Cevab: Nezir (adak) niyetiyle söylemiş ise veya böyle niyeti olmayıp ‘Allah rızası için’ veya ‘nezrim olsun, adağım olsun’ demişse adak olur.

25 Haziran 2016 Cumartesi

Sual: Yemin keffaretini bir günlük ortalama yiyecek miktarına göre değil de, iki kilo una göre hesaplasak sahih olur mu?

Cevab: Olur. Bu, asgari mikdardır. Sünnete aykırı olur.

29 Haziran 2016 Çarşamba

Sual: Kâğıt para ile yemin keffareti verilir mi?

Cevab: Evet.

29 Haziran 2016 Çarşamba

Sual: Yemin kefaretinin tamamı için bir fakire toptan 50 lira versek; parayı alan kişi de bu paradan 10 gün boyunca hergün sabah akşam yemek yemeyip, mesela gitse kendine elbise alsa, keffaret sahih olur mu?

Cevab: Fakirin o parayla ne yaptığı mühim değildir. Ama bir fakire 10 günlük keffaret bir günde verilirse, bir günlük verilmiş olur. Aynı fakire 10 gün boyunca veya ayrı ayrı 10 fakire bir günde verilmelidir.

29 Haziran 2016 Çarşamba

Sual: Tutamadığım çok fazla adak orucum var. Bunları yemin keffaretiyle pratik olarak nasıl ödeyebilirim?

Cevab: Adak yemin keffaretiyle kurtulmaz. Tutulması lazımdır.

29 Haziran 2016 Çarşamba

Sual: Bir talebe kendisine koyduğu mesela günlük 150 sual çözme hedefini gerçekleştirmediği takdirde adak yapsa, dinen bir mahzuru olur mu?

Cevab: Hayır, olmaz.

29 Haziran 2016 Çarşamba

Sual: Kurban adağı için vereceğimiz vekâleti, adak diyerek mi, kurban diyerek mi vermek lazım gelir? Fark eder mi?

Cevab: Adak diye verilir. Söylerken şaşırsa bile, müvekkilin kasıt ve niyeti mühimdir.

7 Aralık 2016 Çarşamba

Sual: Bir kimse "Vallahi falanca ile konuşmayacağım" diye yemin etse, ancak mail yollasa, mektup gönderse ya da başkası vasıtasıyla mesaj iletse yemini bozulmuş olur mu?

Cevab: Hayır. Hanefî mezhebinde, yeminde kullanılan kelimelerin örfen ne manaya geldiği mühimdir. Bu sayılanlar örfen konuşmak sayılmaz.

29 Ocak 2017 Pazar

Sual: Memurluğa girişte, dine aykırı hususlar üzerine yemin ettirilse, caiz midir?

Cevab: Böyle bir usul yoktur. Ama bu gibi yeminler, zaten dinen lağv olan yeminlerdir.

29 Ocak 2017 Pazar

Sual: Bir kimse eğer hastalığım geçerse 40 gün aralıksız oruç tutacağım diye adasa, ancak aralıksız tutamasa ne lâzım gelir?

Cevab: Aralıksız tutmak lazımdır. Ara verirse, öncekiler sayılmaz (İbni Âbidin).

2 Temmuz 2017 Pazar

Sual: Yemin kefaretini derneklere veya başka hayır kurumlarına vermek caiz olur mu?

Cevab: Yemin kefareti fakire verilir. Fakir, normal ihtiyaçları ve borçları dışında, 96 gram altını veya buna denk para veya malı bulunmayan kimse demektir.

23 Kasım 2017 Perşembe

Sual: Bir kimse, falan şahısla görüşmediğime ve bundan sonrada görüşmeyeceğime dair üç talakım üzerine yemin ederim dese, ne lazım gelir?

Cevab: Görüşür ise, zevcesi 3 talâkla boş düşer. Nikâhı ta’lik ile yemin aynı hükümdedir. Bu vaziyetten kurtulmak için, her defasında dememiş ise; zevcesini bir talâk ile boşar; iddeti bitince o işi işler, yani o kişiyle görüşür. Sonra tekrar nikâh yapılır. O işi tekrar yapınca artık nikâha zararı olmaz. Ama bir talâk hakkı gitmiş olur. Maziye dönük olan yemin lagvdir; boştur. Yalan ise de nikâha tesiri olmaz.

23 Kasım 2017 Perşembe

Sual: Bir kimse üç defa istikbalde şunu yapacağım diye yemin etse, fakat yapamasa, yemin kefaretini akrabası olsa fakirlere verse olur mu? Hepsini bir fakire verebilir mi?

Cevab: Usul (anne, baba, dede, nine) ve füru (çocuk, torun) dışında ise olur. Hepsini bir defada bir fakire verirse, bir günlük olur. Bir fakire 30 gün boyunca her gün en az bir fidye verilir.

28 Aralık 2017 Perşembe

Sual: Geçen sene sigara içmeyeceğine dair Mushaf üzerine yemin eden kimse, yeminimi bozarsam on gün aralıksız oruç tutacağım dese, yemini de bozsa, ne lazım gelir?

Cevab: Ya 10 gün aralıksız oruç tutar; ya da yemin kefareti verir. Yani 10 fakiri bir gün veya 1 fakiri 10 gün sabahlı akşamlı doyurur veya bunun bedelini verir. Bu da mümkün değilse, 3 gün oruç tutar. Zira yapmayı istemediği bir şeye bağlı adak yapmıştır.

3 Ocak 2018 Çarşamba

Sual: Falanca işim olursa 1000 liralık 1 koç keseceğim diyen kimse, 600-700 liralık bir keçi yahut 500 liralık bir oğlak kesebilir mi?

Cevab: 1 yaşında veya gösterişli herhangi bir koyun veya keçi olabilir. Fiyat mühim değildir. Adarken bunu alabilecek paraya sahip olmak da şarttır.

1 Şubat 2018 Perşembe

Sual: Para nezrim var. Bir fakire bunu sadece vermek ile nezir borcumdan kurtulur muyum yoksa mutlaka kabul ettim demesi gerekiyor mu?

Cevab: Almak kabul etmek demektir.

5 Nisan 2018 Perşembe

Sual: Nezrim olan bir miktar parayı ihtiyaç sahibi bir kimsenin banka hesabına havale ettim, sonra telefon ile irtibat kurarak nezrim olan şu kadar parayı sana verdim dedim. O da kabul ettim dedi. Nezir borcu böyle üzerimden düşer mi?

Cevab: Düşer. Söylemeye gerek yoktur hediye bile denilebilir.

15 Nisan 2018 Pazar

Sual: Nezrim olan bir miktar parayı ihtiyaç sahibi bir kimsenin banka hesabına havale ettim, sonra telefon ile irtibat kurarak nezrim olan şu kadar parayı sana verdim dedim. O da kabul ettim dedi. Nezir borcu böyle üzerimden düşer mi?

Cevab: Düşer. Söylemeye gerek yoktur; hediye bile denilebilir.

Sual: İmam olursam 2 kara koç keseceğim diye adak adayan, kara olmayan iki koç kesse olmaz mı?

Cevab: Koyun bile kâfidir.

26 Temmuz 2018 Perşembe

Sual: Yemin, oruç kefareti çocuğa verilebilir mi?

Cevab: Çocuk da babası da fakirse verilir. Zekât da böyledir.Her ne kadar İslâmiyette servet ayrılığı esas ise de, çocuk nafaka alacaklısı olduğu için, çocuğun hiç malı olmasa, babası zenginse, çocuğa zekât, fıtra ve kefaret verilmez.

12 Ağustos 2018 Pazar

Sual: Kör hayvan adak olarak kesilebilir mi?

Cevab: Adak hayvanında aranan şartlar, vâcib kurbanda aranan şartlar ile aynıdır. Kesilemez.

14 Eylül 2018 Cuma

Sual: Koyun kesmek adağı olan bir sığırın yedi hissesinden birine girebilir mi?

Cevab: Hayır. Ama koyun yerine tam sığır kesilebilir. Ama sığır demişse koyun kesemez. Koyun demişse, keçi kesebilir.

14 Eylül 2018 Cuma

Sual: Beş yemin kefareti için, bir kişiye günlük 25’er lira versem veya sokağa çıkıp on dilenciye 25’ler lira versem olur mu?

Cevab: Bir kişiye 10 gün 25’er lira veya 10 kişiye bir defada 25’er lira verilebilir. 5 lira 1750 gram buğday alabiliyorsa böyledir. Asgari haddi budur. Dilenciye verilmez. Sadaka bile vermek doğru değildir, çünki meslek olarak yapılıyor. Harama yardım etmek olur.

19 Eylül 2018 Çarşamba

Sual: Yemin kefareti için bir fakiri 10 gün 2 öğün olacak şekilde doyurmak gerekiyor. Yemek kartıyla çalışan bir yemekhaneden bir kart alıp, kartın içine fakirin 10 gün boyunca 2 öğün olacak şekilde yemek yiyeceği mikdarda para konsa, fakir de 10 gün boyunca 2 öğün orada yemek yese, caiz olur mu?

Cevab: Hakikaten yerse olur.

13 Ekim 2018 Cumartesi

Sual: 3 tane yemin keffaret borcu olan biri 1. yemin keffareti için günlük 20 liradan 200 lirayı 10 farklı fakire verse, 2. yemin keffareti için 10 adet dini kitap dağıtsa, 3. yemin keffareti için de 3 gün art arda oruç tutsa olur mu?

Cevab: Üçüncüsü sahih olmaz. 10 fakiri doyurması veya bir günlük yemek bedelini vermesi lazımdır.

31 Ekim 2018 Çarşamba

Sual: Fakirlere yemin keffareti için verilecek günlük 2 öğün yemek parası günümüzde asgari kaç liraya denk gelir?

Cevab: Herkese göre değişir. Kur’an-ı kerimde çoluk çocuğunuza yedirdiğinizin vasatisini vermek emrediliyor. Bir kimsenin bir aylık mutfak masrafının 30’da biridir. 1750 gr buğdaydan az olamaz.

31 Ekim 2018 Çarşamba

Sual: Mecelle’nin 77. maddesinde “Beyyine, hilaf-ı zahiri isbat için ve yemin, aslı ibkâ içindir.” diyor. Bu maddeye göre yemin edilen bir mevzu artık katidir denebilir mi? Mesela bir adam diğer adamın kendisine borcu olduğuna dair yemin etse diğer adamda bunu reddetse burada kimin sözüne itibar edilir? Bu maddedeki yeminin aslı ibkâ etmesini nasıl anlamamız lâzımdır? İslâm Hukuku’nda yemin, delil teşkil eder mi?

Cevab: Davacının yemin etmesi hiçbir şey ifade etmez. Davasını şahid veya sened ile ispat edemeyen davacı, davalıya borçlu olmadığına dair yemin etmesini teklif eder. O da borçlu olmadığına yemin ederse, dava düşer; çünkü başka delil yoktur. Sonradan bir delil ortaya çıkarsa yeniden dava açılabilir.

2 Kasım 2018 Cuma

Sual: Çocuğa erkek olursa Muhammed ismi koyulacak diye adak edilse, günümüzde bu isme layıkıyla hürmet edilmediği için koymasa ne lâzım gelir?

Cevab: Çocuğa Muhammed ismini koymak diye bir adak olmaz. İster koyar, ister koymaz. Ama koyacağım diye yemin etmişse, koymamışsa, yemin keffâreti verir. Çocuklara Muhammed ismini koymak bu zamanda doğru değildir. Ahmed, Mehmed, Mahmud konabilir. Kulağına hangi isim okunduysa, çocuğun ismi odur. Nüfus sicilinde yazan isim muteber değildir. Başka isimle de seslenmemelidir.

2 Kasım 2018 Cuma

Sual: Kenarda nisab miktarından az parası olan yemin kefaretini para olarak mı öder?

Cevab: Yemin için nisab aranmaz.

23 Kasım 2018 Cuma

Sual: Nezr niyeti olmadan ileride bir ibadeti yapacağını söylemek nezr olur mu? Mesela yarın oruç tutacağım diyen kimsenin tutması mı gerekir?

Cevab: Hayır. Adak olması için ya adağım (nezrim) olsun demesi lazım veya Allah rızası için (mesela) oruç tutacağım demiş olması lazımdır. Bahsedilen şekilde söylemek vaaddir; bir şey lâzım gelmez.

16 Aralık 2018 Pazar

Sual: And ve yemin farklı şeyler mi?

Cevab: Aynıdır. And içmek, yemin etmek, kasem etmek veya vallahi, billahi, tallahi gibi bir kelime sarfetmek yemin olur.

16 Aralık 2018 Pazar

Sual: İlmihalde “Bir işe başlamak için and verirse, yemin olur. Öteki yapmazsa, and verenin keffaret vermesi lazım olur” diyor. Mesela birisine Allah aşkına bir bardak su getir desek o da getirmese keffaret vermek mi gerekir?

Cevab: And vermekten maksad, yemin etmektir. “(Şu işi) Yapacağıma and içtim” derse ve yapmazsa veya “(Bu işi) Yapmayacağına ant içtim. Ant içerim ki yapmayacaksın” dese ve yaparsa, yemin keffareti verir.

16 Aralık 2018 Pazar

Sual: Adağı (nezri, yapmak istemediği bir şarta bağlarsa, mesela, falancanın çantasını çalarsam, bir ay oruç nezrim olsun derse, ne lazım gelir?

Cevab: Çantayı çalmaz ve yemin keffareti verir. Ama yemin ettiği şey haram değilse, yaparsa adağını yerine getirir veya yemin keffareti verir. Mesela “Bir daha sigara içersem bir ay oruç nezrim olsun” diyen, sigara içerse bir ay oruç tutar veya yemin keffareti verir.

16 Aralık 2018 Pazar

Sual: “Bu akşam bir Yasin-i şerif okuyayım da dedeme bağışlayayım” diyen kimse uyuyup bu sözünü unutsa ne lazım gelir?

Cevab: Bu adak değildir; vaaddir. Bir şekilde tutmamanın zararı olmaz.

1 Ocak 2019 Salı

Sual: Koyunu olmayan bir kimse koyun adarsa para ile koyun alıp kesmesi vacip olur mu?

Cevab: Koyunu olup olmaması mühim değildir. Adak yaptığı esnada koyun alacak parası varsa, adağı yerine geldiği zaman koyun alıp kesecektir.

7 Ocak 2019 Pazartesi

Sual: Hayırlı bir evlilik için sevabını evliyaya hediye etmek üzere 40 gün teheccüd namazı kılmayı adayanın isteği gerçekleştiğinde adadığı adak yerine yemin keffareti vermesi olur mu?

Cevab: Hayır. Adağını yerine getirmelidir. İstemediği bir şey için adak yapsaydı, adağı yerine getirmek veya yemin keffareti vermek arasında muhayyerdir.

31 Mart 2019 Pazar

Sual: Bir kimse “Bir müekked sünneti özürsüz terk edersem, o müekked sünnetin 2 katı fazla rek’at nafile namaz kılacağım” veya “bir cüz Kuran-ı Kerim okuyacağım” diye yemin etse, caiz midir?

Cevab: Sahih ise de lüzum yoktur. İbadetlerden nefret etmeye veya kerhen yapmaya sebep olur.

5 Nisan 2019 Cuma

Sual: Şu mesleği kazanırsam koç keseceğim gibi bir nezir muteber olur mu?

Cevab: Bir koç kesecek parası bulunan kimse, Allah rızası için bir koç keseceğim veya bir koç kesmek nezrim (adağım) olsun derse, muteber olur. O mesleği kazanınca, bir koç keser. Adak hayvanın eti fakirlere yedirilir; kesen ve ailesi (eşi, çocukları, torunları, anne ve babası, dede ve ninesi) yiyemez. Zenginler de yiyemez. Her hayırlı amel gibi, bunun da sevabını ölmüşlerinin ruhuna hediye edebilir. Kenidsi, ailesi veya zenginler yemişse, bunun kıymetini fakirlere sadaka verir.

14 Nisan 2019 Pazar

Sual: 40 gün boyunca teheccüd namazı kılmayı adayan biri rek’at sayısı belirtmemiş ise günlük en az kaç rek’at kılması gerekir?

Cevab: Teheccüdün asgarisi olarak 2 rek’at kılar.

7 Mayıs 2019 Salı

Sual: Bir kimse geceden yarın nafile oruç tutacağım diye niyet etse; fakat sahura kalkamasa; ertesi gün de niyetini değiştirse; yiyip içse günaha girer mi?

Cevab: Nafile oruca gece niyetlenmenin bağlayıcılığı yoktur. Ertesi günü isterse tutar, isterse tutmaz. Ancak nezr etmişse veya başlayıp bozmuşsa, başka gün kazâsını tutmalıdır.

7 Mayıs 2019 Salı

Sual: Hayvan kesmeyi adayan kimse, kesmeyip bedelini sadaka verebilir mi?

Cevab: Kan akıtmaya dair adaklarda bedeli verilemez. Mutlaka hayvan kesilmelidir.

7 Mayıs 2019 Salı

Sual: Çok öfkeli ve kavga anında eşine vallahi seninle bir yere gitmem dese, sonra bir yere beraber gitseler ne lâzım gelir?

Cevab: Yemin kefareti lâzımdır.

15 Haziran 2019 Cumartesi

Sual: Fakir doyurma adağında bulunan bir kimsenin, adağımı bizzat yapması şart mıdır?

Cevab: Fakirin doyurulması hususunda bizzat veya vekil vasıtasıyla adağını yerine getirebilir.

15 Haziran 2019 Cumartesi

Sual: Koyun adamış biri, maddi gücü el vermese ne lazım gelir?

Cevab: Adak sahih değildir. Çünki adağın sıhhati için adak esnasında maddi gücün yetmesi lazımdır. Yemin keffareti de lazım değildir.

25 Temmuz 2019 Perşembe

Sual: Sigara içmeyeceğine yemin eden biri puro veya nargile içse yemini bozulur mu?

Cevab: Yemin ve adakta sözlerin örfî manasına bakılır. Bu sebeple bozulmaz.

30 Temmuz 2019 Salı

Sual: 7 koyun kesmeyi adayan kişi hepsinin yerine bir inek kesebilir mi?

Cevab: Hayır, ayrı ayrı koyun kesecek.

30 Temmuz 2019 Salı

Sual: Sigara içmemeye yemin eden, içip, tekrar yemin edip tekrar içse, kaç keffaret lazımdır?

Cevab: Her yemin için ayrı keffaret lazımdır. Her ne zaman içersem diye yemin etmişse, her içişte keffaret lazımdır.

24 Ağustos 2019 Cumartesi

Sual: Yemininin bozulup bozulmadığı hususunda şüphede olan biri ne yapmalıdır ?

Cevab: Zann-ı galibe bakar. Zann-ı galibi bozulmadığı istikametinde ise, yani çok zannediyorsa, bozulmamıştır

24 Ağustos 2019 Cumartesi

Sual: Yemin kefareti için eve misafir davet edilip yedirilip içirilse makbul olur mu?

Cevab: Fakirse ve 1 fakir en az iki öğün doyurulmuşsa olur. 10 fakir olmalı veya 1 fakir 10 gün sabahlı akşamlı doyurulmalıdır.

24 Ağustos 2019 Cumartesi

Sual: İstediğimiz bir şey hâsıl olunca, adağı yerine getirmeyip yemin kefareti vermek kâfi midir?

Cevab: İstemediği bir şey için adak yapan, istemediği şey olunca, mesela sigara içersem şu adağım olsun diyen kimse, sigara içerse, ister adağını yerine getirir, ister yemin keffareti verir. İstediği şey için adak yapan, mesela oğlum askerden gelirse, Allah rızası için 3 gün oruç tutacağım diyen kimse mutlaka adağını yerine getirmelidir. Yemin kefareti kafi gelmez.

24 Ağustos 2019 Cumartesi

Sual: Bir kimse her namazdan sonra tesbih çekeceğim diye yemin etse, senelerce çoğunda çekmese ne lazım gelir?

Cevab: Tesbih çekmediği her vakit için yemin keffareti verilir. Nitekim İbni Abidin’de diyor ki, “Yemin müteaddit olursa keffaret de müteaddit olur. İmam Muhammed’e göre yeminlerin keffaretleri çok olduğunda, keffaretler tedâhul edip (iç içe geçip) bir keffaret hepsine kifayet eder. Muhtar olan kavil de budur.” Başka yerde de diyor ki, Vallahi her vitri kılacağım” dese, her kılmadığında keffaret gerekiyor. Küllemâ (her) kelimesi ile kurulan yemin, tercih edilen kavle göre hâl için olur. Yani tek keffaret verilir. Her yemini bozuldukça başka yemin münakid olur (kurulur) diyen kavil de vardır.” Birinci kavil, İmam Muhammed ve Hanbelîlere aittir. İkinci kavil ise Şeyhayn ve Mâlik ve Şâfiî mezhebinin kavlidir. Elfıkhu Alel Mezahibil Erbaa'da diyor ki, “Yeminler birden fazla olunca her biri için ayrı keffaret verilir. Hanefî, Mâliki ve Şâfiîde böyle. Bir kavilde iç içe girerler, keffaretleri birden fazla olmaz. Bu İmam Muhammed'in görüşüdür. Hanbelîde de böyledir. Ancak İmam Muhammed’in kavli bir sözle aynı hususa birkaç yemini veya faklı sözlerle aynı işe yemine dairdir. Nitekim Şeyh Bedreddin, Teshîl’de diyor ki: “Filan ve filan kimselerle konuşmayacağına yemin eden kimse, her ikisi ile de konuşsa tek bir keffaret kâfi gelir.

14 Eylül 2019 Cumartesi

Sual: Yemin etmeden bir daha falanca günahı işlersem şu kadar sadaka vereceğim dese ne lazım gelir?

Cevab: Yemin etmemişse ya da “Allah rızası için” veya adağım olsun dememişse vaad olur.

26 Ekim 2019 Cumartesi

Sual: “Şu işim olursa fakir bir kimseye şu kadar ekmek vermek nezrim olsun” dese, işi olsa, fırında askıda ekmek tatbikatıyla, ekmeğin parasını verip, ihtiyaç sahibi birinin bu ekmeği alması halinde, alan veren birbirini görmese, adak yerine gelmiş olur mu?

Cevab: Fırıncıyı vekil etmiş olur. Fırıncı vekâletini hasebiyle ekmeği askıya koyar; fakir de ekmeği alırsa; adak yerine gelmiş olur.

26 Ekim 2019 Cumartesi

Sual: Adak vekili adağı, hayvanı keserken yanlış isim söylese, adak sahih olur mu?

Cevab: Vekâlet alırken ve hayvanı alırkenki niyet mühimdir. Keserken yapılan kelime hatası mühim değildir.

11 Aralık 2019 Çarşamba

Sual: Karı koca müştereken bir adak hayvanı kesebilir mi? Birkaç kişi para toplayıp bir şükür kurbanı kesebilir mi?

Cevab: Kurban ibadeti tek kişiliktir. Niyet parçalanmaz. Her biri bir hayvan adamışsa, her biri bir hayvan keser. Beraber hayvan adamışlarsa, bu adak sahih olmaz. Hacdaki hedy kurbanı da olmaz. Şükürde ise böyle değildir. İçlerinden birini vekil ederler, o kesme işini yürütür. Alelade et için hayvan kesmek gibidir. Bütün bunlar davar (koyun ve keçi içindir).
Birkaç kimse 7’yi aşmamak kaydıyla her biri müstakil ortak olarak bir sığırı adak veya şükür veya vacib kurban diye kesebilir.

11 Aralık 2019 Çarşamba

Sual: Yemin kefareti için iki çuval (400 kg) un alınıp 3 öğün yemek yiyen yetimhanedeki 50 çocuğa verilse olur mu?

Cevab: Yetimhaneye, yurtlara, aşhanelere kefaret verilmez. Yemek, zaten çocukların, fakirlerin hakkıdır. Un fakire temlik edilmelidir. Çocukların kendisine temlik edilirse sahih olur. Ama bunlar o unu yetimhaneye hediye edemezler. Dolayısıyla münasip bir iş olmaz. Yetimhanedeki vazifeli fakir ise, unu 10’a bölüp her gün bir parçasını kefaret olarak vermek mümkündür. O kişi bunu mutfağa verir. Ama kefareti verirken bunu şart etmek caiz olmaz.

4 Ocak 2020 Cumartesi

Sual: Her gün 100 ihlas okumaya yemin eden kadın hayız olunca ne yapar? Okur mu?

Cevab: Hayır. Okumaz. Keffaret de vermez. Caiz olmayan şey yemine girmez. Hayız sebebiyle ayet okuyamasa, yemininde hânis olmaz. Bu baştan bellidir. İkincisi bu, semavi bir özürdür.

2 Mart 2020 Pazartesi

Sual: Biri Allah’ım beni affedersen 2 yıl oruç tutacağım dese ne lazım gelir?

Cevab: Ne adaktır, ne yemindir. Bir şey lazım gelmez. Adak için ya adağımdır, nezrimdir demeli, ya da Allah rızası için sözünü söylemelidir. Yemin ise bu iş için kullanılan tabirlerle olur.

27 Nisan 2020 Pazartesi

Sual: Yemin niyeti olmadan, “Allah’ım şu işi yapmamaya sana söz veriyorum” veya “Allah’ım senin rızan için şu işi yapmayacağım” demek yemin olur mu?

Cevab: Hayır.

27 Nisan 2020 Pazartesi

Sual: Bir kimse yemin ifadesi kullanmadan ve “Allah rızası için” ya da “Adağım olsun” demeden “Şu günahı her işlediğimde sadaka vereceğim” derse o günahı işledikçe sadaka vermesi lazım olur mu?

Cevab: Hayır, bu ne yemindir ne de adak. Sadece vaaddir.

17 Mayıs 2020 Pazar

Sual: Bir adam, falan yerde kılınacak ilk namaza iştirak edeceğim diye yemin etse, aradan bir müddet geçtiği halde orada namaz kılındığına dair bir haberi olmasa, onun bilgisi haricinde orada namaz kılınsa, bu sebepten yemini bozulmuş olur mu?

Cevab: İşittiği anda yemin keffareti verir.

30 Mayıs 2020 Cumartesi

Sual: Korktuğu bir şey olmazsa her gün 1000 salavat-ı şerife ve 43 fatiha okuyup Seyyidet Nefise hazretlerine hediye edeceğim diye nezr eden kişinin, bunu ömrü boyunca her gün okuması vacib midir? Adağın kendisini veya sayısını değiştirebilir mi?

Cevab: Sahih olarak adadıysa, ya devamlı surette bu adağını aynen yerine getirir veya istemediği bir şeye bağladığı için yemin kefareti verip kurtulabilir.

30 Mayıs 2020 Cumartesi

Sual: Yemin kefareti olarak 10 fakire 1 gün verilecek fidyenin aynı gün verilmesi veya 1 fakire 10 gün verilecek fidyenin peş peşe verilmesi lazım mıdır?

Cevab: Aynı gün olması veya peş peşe olması şart değildir. Bir fakire en az 2 öğünlük fidye verilmiş olması şarttır.

21 Haziran 2020 Pazar

Sual: Bir kimse kurban bayramı günlerini kastederek, “bir tane de anam babam (ev) yesin diye koyun keseceğim” dese bu adak olur mu?

Cevab: Allah rızası için veya adağım olsun demediği için bu bir temennidir. Keserse, nafile olur. Kendisi de, anne babası da, zenginler de yiyebilir. Bu temennisini sığırdan hisse keserek de yerine getirebilir.

9 Temmuz 2020 Perşembe

Sual: Bir işi her gün yapacağına dair yemin eden, ama yapamayan kimse nasıl kefaret verir?

Cevab: Her kelimesini kullandığı için yeminini her bozduğunda kefaret verecek. Bu, on fakiri sabahlı akşamlı ya bir fakiri 10 gün sabahlı akşamlı doyurmaktır. Buna gücü yetmeyen her yemini bozduğunda 3 gün peş peşe oruç tutacaktır.

20 Ağustos 2020 Perşembe

Sual: Bir kimse zevcesi için 2 tane kurban keseceğini söylese, sonra bir tane kesebilir mi?

Cevab: Herkes kendi kurbanından mesuldür. Bu adak değil, vaaddir. Bir tane kesebilir; hiç kesmeyebilir.

20 Ağustos 2020 Perşembe

Sual: Bir kimseden 20 bin lira alacağı olsa, uzun zamandır ödemediği için eğer önümüzdeki Haziran ayının sonuna kadar borcunun hepsini öderse, paranın 5 bin lirasını falan talebe yurduna vermek adağım olsun dese, borcun 15 bin lirasını Haziran ayında ödese, adak yine de yerine getirilmeli mi?

Cevab: Böyle adak olmaz. Adak, namaz, oruç, zekât gibi bir ibadete benzemelidir. Benzese bile tamamını kast ettiğiniz için adak şartı yerine gelmemiştir.

20 Ağustos 2020 Perşembe

Sual: Yemin kefareti sayısı bir hayli olmakla beraber sayısını bilen ancak kefaretini parayla karşılayamayacak ve oruç da tutamayacak olan kimse ne yapmalıdır?

Cevab: Tevbe ve istiğfar.

20 Ağustos 2020 Perşembe

Sual: Bilgisayar oyununda manipüle edilen karakter yemin etse, bunu oynatan mesul olur mu?

Cevab: Kasıt yoktur. Başkasının ağzıdır. Yemin ettiğini teybe alsa, defalarca çalsa, yemin sayılmaz.

20 Ağustos 2020 Perşembe

Sual: Adak etinden teyze, hala, amca, dayı ve bunların çocukları fakir iseler yiyebilir mi?

Cevab: Evet. Usul, füru ve zevce ile zenginler yiyemez.

20 Ağustos 2020 Perşembe

Sual: Adakta bulunan biri, adak kurbanı, koç kesmek, koyun kesmek sözlerinden hangisini söylediğini hatırlamasa ne lazım gelir?

Cevab: Koç keser.

20 Ağustos 2020 Perşembe

Sual: Fakir kız kardeşime adak kurbanını verse, o da, kesenin annesine verse caiz olur mu?

Cevab: Baştan vermesi şart edilmezse caizdir. Artık onun mülküdür, dilediğine verir.

20 Ağustos 2020 Perşembe

Sual: Falanca ameli her işlediğimde 5 vakit kaza namazı kılacağım vallahi dese, sayamayacağı kadar bu ameli işlese, ne lazım gelir?

Cevab: Zaten üzerine farz olan şeye yemin olmaz.

20 Ağustos 2020 Perşembe

Sual: Bir şahıs, uyuyakalma tehlikesine binaen yatsı namazını mütemadiyen bir saatte kılacağına yemin etse, sonraki günlerde gece geç saatlere kadar uyanık kalacağı belli olsa bu kişi, yemin ettiği saatten geç bir saatte namazını kılabilir mi?

Cevab: Tayin ettiği zamanda kılmazsa, yemin keffareti verir.

1 Eylül 2020 Salı

Sual: Allah dışında bir şey üzerine yemin edilirse veya “Eğer filan filan olursa şunu yapmaya söz veriyorum” gibi lafızlar yemin sayılır mı?

Cevab: Yemin ederim, ant içerim, kasem ederim, vallahi, Mushaf hakkı için gibi yemin için kullanılması âdet olan sözlerle yemin olur. Söz veriyorum diyerek yemin etmek adet olmamıştır. Allah dışında sözlere atfen yapılan şey yemin olmaz.

1 Eylül 2020 Salı

Sual: Adak kurbanı kesmeye vekil olan, kestiği kurbanı kendi ailesine dağıtabilir m?

Cevab: Kesenin kendi ve ailesi yiyemez ama, vekil fakirseler bunu kendi aile efradına yedirebilir, kendi de yiyebilir.

1 Eylül 2020 Salı

Sual: Zeyd "Oğlum olursa adını Amr koyacağım" dese, bu yemin sahih olur mu?

Cevab: Bu bir yemin değildir.

1 Eylül 2020 Salı

Sual: Bir kimse bir başkasına adak için vekâlet verse, o da bu hayvanın etinden yiyebilir mi, ailesine yedirebilir mi?

Cevab: Adak sahibinin kendisi ve ailesi ve zenginler yiyemez. Ama vekil fakirse yiyebilir ve fakirse ailesine yedirebilir; zengine yediremez.

8 Eylül 2020 Salı

Sual: Bir arkadaşıma sitem etmek için vallahi seni aramayacağım dedim. Hergün görüştüğüm bir arkadaşım olduğu için bugün bir iş için aradım. Ne yapmam lazımdır?

Cevab: Böyle yemini bozmak mubahtır. Yemin keffareti verilir.

22 Ekim 2020 Perşembe

Sual: Anneme bir miktar para verdim. Annem kabul etmedi ve bana geri verdi. “Vallahi almam” dedim. Ablam parayı alıp cüzdanıma koydu. O parayı harcarsam yemin kefareti ödemem gerekir mi?

Cevab: Fıkıh kitaplarında der ki: "Çocuğu dövmeye kalkan adama, “Bunu döversen seninle konuşmam" diye yemin etse, adam biraz oturup, sonra döğerse, konuşmaması lazım gelmez.” İkincisi almam demekle annesinden almamak kastediliyor Böyleyse zaten mesele yoktur. Üçüncüsü “alma fiilini” siz yapmadınız. Başka biri yaptı. Ta’lik üzerine yapılan talakın misallerine de bakılırsa bu gibi işlerde sanki içinde bulundukları zaman kastedilmektedir. Biraz vakit geçerse veya araya başka bir iş/kimse girer bu yemin/talak sahih olmuyor. Burada da aynısı tahakkuk eder. Bunu, “her ne zaman senden alırsam” diye kayıtlasaydı o zaman farklı olurdu. Ama bu sefer de kendisi almayıp başkasına aldırırsa yine yemini bozulmazdı.

21 Kasım 2020 Cumartesi

Sual: Hayvanları doyurmak için yapılan adak vacib olur mu?

Cevab: Böyle adak olmaz.

21 Kasım 2020 Cumartesi

Sual: Bir kişi tehdit edilse ve bu yüzden yemin etse sahih olur mu?

Cevab: Evet. Keffaret vererek kurtulabilir.

21 Ocak 2021 Perşembe