Yazışmalar

Bir kişi faizle 10 bin lira kredi çekip araba alsa, bunun bin lirasını ödese, sonra arabayı başkasına satsa ve borcu da devretse, bu ikinci şahıs fâiz günahına girer mi?

Fâsık veya bid’at ehlinin nikâhını kıymak veya bu nikâhta şâhid olarak bulunmak câiz midir?

"Müslümana sövmek fısk, onunla kıtâl etmek küfrdür" hadis-i şerifine göre, müslümanı öldürmek küfr müdür?

Teravih ve kandil gecelerinde cemaat fazla olduğundan, kadınların namaz kılması için câmi avlusunda bir oda yaptırıp hoparlör bağlatsak, buradan kadınların imama uyması câiz olur mu?

Birisine 5000 lira borç vermiştim. 2 sene sonra gelip 10000 lira verdi. Bu parayı almam câiz midir?

Bir kimse birden fazla yemin etse, hepsi için ayrı ayrı mı kefaret verecektir tek bir keffaret hepsi için kâfi gelir mi?

Müslümanların Medine’deki Beni Kurayza Yahudîlerinin erkeklerini öldürdüğü, kadınlarını savaş ganimeti yaptığı doğru mudur?

Sahâbe-i kiramın hepsinin müctehid olduğu rivayet olunuyor. Müctehid olmanın şartları çok ağır ve sahâbenin hepsinin de Kur’an-ı kerimi ezbere bilmediği malum bulunduğuna göre bu rivayeti nasıl anlamak gerekir?

Adı, anne adı ve doğum tarihine göre ebced hesabıyla insanların karakteri, su-toprak-hava veya ateş olmak üzere tesbit ediliyor. Muhyiddin Arabî’ye varan bir ilim olduğu söyleniyor. Ben de yaptırdım. Ben su, nişanlım ise ateşmiş. Bu evliliğin sıkıntılı olacağı söylendi. Nasıl hareket etmek gerekir?

Bir işe iltimas ile giren kimse, pişman olup tövbe etse, o işte çalışmaya devam edebilir mi? Aldığı maaş helal olur mu?

Bir kimse tek başına iken herkese hakkını helal etse, hatta verdiği borçlara da niyet ederek helâl etse, sonra günün birinde borçlulardan biri borcunu vermek istese, bu parayı alabilir mi?

Kuyumcuya gidip, mesela 10 gr. altın satıp, yerine yeni model 25 gr. altın almak câiz midir?

Bir pazarlamacı, mal sahibinin peşin satılmasını istediği ve veresiye satışına izin vermediği bir malı, veresiye olarak satsa, ama satıcıya kendi cebinden peşin parayı ödese câiz olur mu?

Bülûğun alt sınırı nedir?

Bülûğa erdikten sonra Müslüman olan bir erkek sünnet olur mu?

Yedi kişinin ortaklaşa kurban olarak kestiği sığırın eti nasıl paylaşılır?

Cuma günü hatib minberin merdivenlerinden çıkarken hangi duaları okur?

Cuma hutbesinde sultana dua etmek bid’at midir?

Cihad ile emr-i ma’ruf aynı şey midir?

“Allah yolunda öldürülenlere ölü demeyin” meâlindeki âyet-i kerimeyi nasıl anlamak lâzımdır?

Gençken haberi olmadan dayımın parasından aldım. Şimdi o parayı yerine koysam, ama helâlleşemesem, mesuliyetten kurtulmuş olur muyum?

Fıkıh kitaplarında “Abdestsizin mescide girerken teyemmüm etmesi müstehabdır” buyruluyor. Su varken teyemmüm caiz olmayacağına göre buradan ne anlamalıdır?

Bir insan câhillik devrinde, yani İslâmiyetten haberi olmadığı, talâkın şartlarını bilmediği vakitlerde, zevcesine bilmeden talâk vermişse, bunun hükmü nedir?

Bir kimse suyu acı, tuzlu, sodalı bir gölde yahud kar sularını eritip abdest ve gusül alabilir mi?

Eşler arasında on sene gibi uzun müddetli küslükler veya ayrılıklar yaşansa, nikâha bir zarar gelir mi?

Resulullah efendimizin ayakta su içtiğine dair hadis-i şerifler mevcuttur. Bundan dolayı ayakta su içmek sünnet midir?

Elifbanın abdestsiz tutulması câiz midir?

Gusl abdesti alırken hangi dualar okunur?

Cünüb kimsenin gusletmeden tekrar cima etmesi caiz midir?

Cuma günü için gusletmek sünnet olduğuna göre, bir kimse Cuma günü cünüb olsa, ikisine bir gusl kâfi gelir mi?

Cünüb kimsenin, abdest alacak kadar suyu varsa nasıl hareket eder?

Abdest veya guslederse hasta olmaktan korkan kimsenin de teyemmüm etmesi câiz olur mu?

Muhammed Ebu Zehra'nın, eğer karşı taraf Müslüman esirleri köle yapmaz ise, İslâm devletinin de esirleri köle yapamayacağına dair görüşü doğru mudur? Şu halde İslâm devleti kendi kendine politika tayin edemez hâle düşmüyor mu?

Babanın olduğu hallerde velâyet ve vesâyet onun elindeyken, babanın yokluğunda ikisinin ayrılmasının sebebi nedir?

İslâm şahıslar ve aile hukukuna bakıldığında, bizim bugünki hukukumuzla, dolayısıyla Germen ve ona bağlı olarak da Roma hukukuyla benzerlik gösteriyor. Muhteva olarak olmasa bile, bu şekilde tasnifinde bu hukukların tesirinden bahsetmek mümkün mü?

Sefahet (sefihlik), ehliyeti daraltan sebepler arasında sayılıyor. Malını israf eden kimsenin elinden tasarruf hakkı alınıyor, vasinin iznine tâbi kılınıyor. İslâmiyette mülkiyet hakkı esas olduğuna göre, neye dayanarak bu tür bir müdahalede bulunulmaktadır?

Cihâd haricinde, bir kimse, namusu, malı ve canı için adam öldürebilir mi?

Hatim yaparken, günlük okunan cüzler o gün hediye edilebilir mi? Yoksa hepsi bitince mi hediye edilmelidir?

Fıkıh kitaplarında “Zina olunmuş kadını başkasının, istibrâ etmeden nikâh ve vaty etmesi câiz olur.” diyor. İstibrâ ile alâkası nedir?

Ölüm hastasının hastalık müddetince yaptığı muameleler neticesinde kazanan taraf, kazandığının bir kısmını veya hepsini harcarsa, ölüm hastasının alacaklıları ve vârisleri ne yapabilir?

Bir kimsenin, övüldüğü zaman estağfirullah demesi doğru mudur?

Elektrik faturası elektrik idaresi çalışanları veya dükkân sahibinin dikkatsizliği sebebiyle elimize son ödeme gününden sonra geçse, bu kişinin gecikmeden dolayı ödenen fâiz sebebiyle bir dinî mesuliyeti var mıdır?

Bir kadın nikâh kıyabilir mi?

Şâfiî mezhebinde, bir kilo kireç bir kilo kirece veresiye satılırsa veya bir kilo kireç iki kilo kirece peşin satılırsa fâiz olur mu?

Bir kimse yalan söylememeye yemin ederse, sonra da câiz olan bir yalan söylerse, meselâ bir kimseyi zâlimin şerrinden kurtarmak veya iki müslümanı barıştırmak için yalan söylerse, yemini bozulur mu?

Kadınlar, saçlarını deve hörgücü gibi yapmaktan hadis-i şerif ile men ediliyor. Bundan kastedilen tam olarak nedir?

Üzüm çekirdeğinin zararlı olduğu dinî âdâb kitaplarında azıyor. Tabibler de tavsiye ediyor. İki sözün arası nasıl birleştirilir?

Erkek çocuğuna Furkan ismi koymak uygun mudur?

Sultan II. Abdülhamid'in denge siyaseti malumdur. Ama bu siyasette Almanlara yakınlık göstermek gerekli miydi? Bu yakınlaşma İngilizleri Osmanlı Devleti’ne karşı soğutmuş olabilir mi?

Hakkında övgü dolu bir yazı yazdığınız Said Ramazan el-Bûtî, bir kitabında, Resulullah’ın intihara teşebbüs ettiğini yazıyor. Buna ne dersiniz?

Bir kimsenin anne ve babası, diğer çocuğuyla beraber oturuyorsa, bu kimse nafaka olarak anne ve babasına para yollasa, bu paradan anne ve babasıyla beraber oturan kardeşi ve ailesi de faydalansa nafaka borcu üzerinden kalkar mı?

Bir kimsenin fakir anne ve babası kendisiyle beraber oturuyorsa, üst-baş ve ilaçlarını da bu oğlu alıyorsa, nafaka mükellefiyeti düşer mi?

Dârülharbde bir kişi bir başkasına sen benim kölemsin veya bir kadına câriyemsin dese, o da kabul etse, icap ve kabul gerçekleştiği için o kişi köle olur mu?

Ali’nin evi var, Zeyd’in yok, Osman’ın var. Ali kendine yeni bir ev almak istiyor. Bunun için kendi evini Zeyd’e veriyor ve yeni ev alana kadar bu evde oturmaya devam ediyor. Sonra kendisine yeni bir ev buluyor ve bunu almak için bankadan kredi almaya Zeyd ile beraber gidip, gelirlerini gösterip Ali için kredi çekiyorlar. Ali’nin maaşı yetmediği için kredi alamamaktadır. Alınan kredinin yüksek mikdarını Zeyd ödeyecektir. Geri kalanını Ali ve az bir mikdarını Osman ödeyecektir. Bu muamelenin mahzurlu tarafı var mıdır?

Endonezya'da çalıştığım yerde mescit olarak ayrılmış bir oda var. Kadınlar için ayrılmış bir yer yok. Odanın kıblesi çaprazda kalıyor. Umumiyetle erkekler odanın sağ, kadınlar da sol tarafında namaz kılıyor. Namaz kılarken, kadınlar gelip, erkeğin önünde, hizasında veya arkasında kalacak şekilde namaza duruyorlar. Bu halde erkeğin namazı bozulur mu?

Vesvese hakkında malumat veren bir kitap tavsiye edebilir misiniz?

Bir çocuk, bulûğa ermeden evvel kul hakkı bulunan bir günah işlese, bulûğa erdikten sonra helâlleşmesi lâzım mıdır?

Fıkıh kitaplarında sadece mekruh diye bildirilen hükümlerin, tenzihî (helâle yakın) veya tahrimî (harama yakın) mekruh olduğu nasıl anlaşılır?

Memuriyet icabı Kırşehir’de ikamet ediyorum. Memleketim Kayseri’dir ve burada bir evim vardır. Kayseri’ye bir iş için gelip gitsem, misafir olur muyum? Ayrıca seferîlik mesafesi Kırşehir ile Kayseri il sınırları mıdır?

Bir kimsenin ayağı alçıya alınsa, bu kişi alçıya alınan ayağını gusül abdesti alırken mesh etse, bu hal mesela iki ay devam etse, ayağından alçı çıkarıldığı zaman hemen gusül abdesti almak mecburiyetinde midir?

Kadın ve erkek Hanefî mezhebinde olup, nikâhları Şâfii mezhebine göre kıyılsa, talâkla alâkalı hükümlerde hangi mezhebe uyarlar?

Ezanı belli makamlarda okuyup, her vaktin ezanını ayrı makamda okumak doğru mudur?

Bir kimse vakit namazını evinde kılacak olursa, imamın câmide namazı kıldırmasını beklemek mecburiyetinde midir?

Üzerinde yorgan ve benzeri örtü olmadan cima yapmak caiz midir?

Porsuk kılından yapılan traş fırçasını kullanmak caiz midir?

Sahabe-i kiramdan birine, mesela Hazret-i Muaviye'ye söven ve kâfir diyen mürted olur mu?

İki kişi, ayrı cinsten birer teneke buğdayı değişseler, bu tenekelerin hacmi farklı olduğundan, fâiz doğar mı? Tartmak gerekir mi?

Vekil, müvekkilinin adına bir akid yapınca, akdi yaptığı kişiye, vekil olduğunu ve müvekkilinin adını söylemek zorunda mıdır?

Bir kişi araba kiralasa, sonra o arabayı emanet olarak kiraladığı şirketin arsasına bırakabilir mi?

Bildiğim kadarıyla Osmanlı Devleti Hanefî mezhebinde idi. Peki ceza hukukunda veya başka işlerde, diğer üç mezhebe mensup olan ahalisine nasıl muamele ediyordu?

Bir kime âriyet aldığı arabayı geri getirirken nezaketen deposunu doldurmuş olsa, arabanın sahibine câiz olur mu?

Bir kimse özürlü olarak kıldığı namazlarını iyileşirse iade eder mi?

İki kişinin ortak bir petrol istasyonu olsa, bir sene birisi, ikinci sene diğeri işletse, câiz olur mu?

Bir hükümdar, bir kanun koysa, mesela tütünü yasaklasa veya bir yere bir vali tayin etse, sonra da vefat etse, o kanun veya o tayinin hükmü devam eder mi?

Bir kimse bir işi yapacağına veya yapmayacağına dair yemin etse, ama sadece yemin ederim dese, vallahi kelimesini kullanmasa, yine yemin olur mu?

Sünnetler yerine kazâ kılınabilir mi?

Su dolu kovanın içine necaset düşse ne yapmak gerekir?

Kitap satışı yapıyorum. Müşteriye, bende olmayan bir kitap numunesi gösterdim. Hemen almak istedi. Fiyatını söyledim; o da bana ücretini verdi. Komşudan alıp kârımı koyarak kendisine sattım. Bu satış câiz midir?

Darwin’in evrim teorisi İslâmiyete aykırı mıdır?

Halifelere Allahu teâlânın halifesi demek caiz midir?

Fıkıh kitaplarında diyor ki: “Kadında ayıp hâsıl olursa Hanbelî ve Şâfiî’nin bir kavlinde erkek nikâhı fesh edebilir. Mâlikî’de ve Şâfiî’nin diğer kavlinde fesh edemez.” Erkek zaten talâkla boşayabildiği halde, neden fesih oluyor?

Fıkıh kitaplarında diyor ki: “Kızımı filana tezvic ettim (nikâhladım) dese, o da işitince nikâhı kabul ettim dese, bütün âlimlere göre sahih olmaz. Ebu Yusuf’a göre sahih olur.” diyor. Sahih olmamasının sebebi nedir?

Fıkıh kitaplarında diyor ki: “Üç mezhebde kadın, velileri razı olunca, küfvün gayrısı ile evlenebilir. Hanbelî’de ise evlenemez. Şâfi’îde ve Mâlikî’de bir veli, kadını arzusu ile, küfvünün gayrısına veremez. Hanefîde verebilir.” Bu ifadelerde tenakuz (çelişki) yok mu?

Fıkıh kitaplarında diyor ki: “Başka nikâhlısı olmadığını söyleyerek nikâhlanan kimsenin, başka zevcesi olduğu anlaşılırsa nikâh bozulmaz.” Kadın vaziyeti bilse belki nikâh yapmayacaktır. Böyle söylemek hile olmaz mı?

Fıkıh kitaplarında diyor ki: “Bir adam, bir kimseyi (filan kızı, bana şu kadar altın mehr ile iste) diyerek vekil etse, vekil daha çok mehr söyleyerek istese ve böylece nikâh yapılsa fazlasını vermek lazım gelmez.” Yani kadın nikahı bozamaz mı? O zaman kandırmak olmaz mı?

Fıkıh kitaplarında diyor ki: “Zevci ölen kadın mehr-i muaccel’in bir kısmını almadığını söylerse bunu mirastan alır; mehr-i muaccel’in hepsini almadığını söylerse bir şey verilmez.” Neden?

Ahret kardeşi, ahret annesi, tarikat kardeşi nasıl oluyor?

Önceden mehr konuşulmamış bir nikâhtan sonra, erkek nişan için gönderdiğim şeyler mehr idi derse, bunlar da mehr-i mislden az ise kadın geri kalanı isteyebilir mi?

Fıkıh kitaplarında, “Öldüğünü işitip veya boşadığını bildiren mektubunu alıp başkasıyla evlendikten sonra birinci zevci gelirse ikinci nikâhı bâtıl olur.” diyor. Mektupla talâk zaten sahih değil midir? Sahihse nasıl ikinci nikâh bâtıl oluyor?

Fıkıh kitaplarında geçen “Kadın, mehr-i muaccelini almadan kendisini kocasından men edebilir." sözü boşanma mânâsına mı geliyor?

Ortakları olan bir un dükkânından, aynı zamanda o dükkânın ortaklarından biri olan tezgâhtar, birisine mesela beş kilo un hediye etse, câiz olur mu?

Üç arkadaş, her birisi farklı veya eşit miktarda para vererek bir araba kiralayabilirler mi? Ve o arabaya her birisi farklı veya eşit miktarda para vererek benzin alıp gezebilirler mi?

Bir kişiye âriyet olarak mesela bir bisiklet verilse, o da kullanması için bir arkadaşına verebilir mi?

Ödünç veren bir kimse, ödünç verdiği bir kimsenin çayını içer, yemeğini yerse câiz olur mu?

Kurşun dökmek câiz midir?

Sarhoş kimse namaz kılabilir mi?

İlmihallerde ağrısız akan su abdesti bozmaz buyuruluyor. Ağrılı su ne mânâya gelir?

Namaz içinde abdesti bozulan imamın vekil tayin etmesi secde-i sehvi gerektirir mi?

Namazda imam efendi kahkaha ile gülerse ne lâzım gelir?

Bir kimse fakirde alacağı olan bir paradan vazgeçerse, zekât vermiş sayılır mı?