Yazışmalar

Hastalığından dolayı zevksiz meni gelen kimse Mâlikî’yi taklit edip gusletmeyebilir mi?

Bir devlet dairesinde müfettişim. Vazifem iş yaptırılan müteahhitleri kontrol etmektir. Bu sebeble müteahhitin şantiyesinde vazife yapıyorum. Müteahhit burada öğle yemeği veriyor. Ama bazen bize dışarıdan yemek veya tatlı ısmarlıyor. Bunu yemek; ayrıca iftar verse gitmek câiz midir?

Bir banka, hisse senedi alırken, belli nisbete tekabül edecek şekilde yine hisse almaya imkân tanıyor. Yani 100 liralık hisse senedi alırken, meselâ 50 liralık daha banka imkânı ile alabiliyorsunuz. Yani bir bakıma size kredi tanıyor. Hâliyle sonrasında da fâiz adıyla ücret tahsil ediyor. Dinen bu da faiz midir, yoksa sizin adınıza yapılmış bir muamele ücreti olarak değerlendirilebilir mi?

Kadın, itikâfı evinin bir odasında yapabilir mi? Burada kanepe bulunabilir mi?

İctihad ederken isabet eden on sevab, yanılan bir sevab aldığına göre; en doğru mezhebe uyan mukallid de on sevab alır mı?

Bir fıkıh kitabında okuduğuma göre, bir kimse borcunu ödemesi için birini vekil etse, vekil borcu teslim etmeden alacaklı mürted olsa ve ölse, vekil borçlunun parasını geri öder. Çünki mürtede vermesi caiz değildir. Çocukları bu parayı alamaz mı? Nitekim iddet müddeti içinde mürtedin mirası karısına kalıyor.

Zekât vekili, zekâtı vermesi tenbih edilen kişi ölmüşse, vârislerine verebilir mi?

Bir fıkıh kitabında “Vekilin işi bitince, vekillik de biter. Sahibinin ölümü ile de, vekillik biter ise de başkasının hakkı karışmış ise bitmez” diyor. Başkasının hakkı derken kasdedilen nedir?

Bankalarda altın hesabı vardır. Altını bozdurup, lira karşılığını hesaba yatırıyorlar. Bu tutar kaç gram altına denk geliyorsa, hesabınızda o kadar para oluyor. Yani gram karşılığı lira oluyor. Altının gram değeri artarsa, hesaptaki para da artıyor; azalırsa, para da azalıyor. Hesapta fizikî olarak altın değil, lira tutuluyor. Hesaptan çekmek isteseniz, ancak lira çekebiliyorsunuz. Bu hesabı kullanmak şer’an uygun mudur?

Mushaf satmak caiz midir? Bir insan geçimini sağlamak için hat veya tezhible uğraşabilir mi? Dinî kitap satabilir mi? Caiz değil ise, kurbanlık satılması ya da imamlara maaş verilmesi de dinî ticarete âlet etmek değil midir?

Bilgisayar yazılı Mushafların okunmasının dinen mahzuru var mıdır?

Atatürk’ün, Mescid-i Nebevî’yi yıkma teşebbüslerine karşı çkarak krala mektup yazdığı doğru mudur?

Bir yazar "Başı açık namaz kılmak bedeviliktir" diyor. Şâfiî mezhebinde başı açık kılmak sünnet olduğuna göre, bu söz Şâfiî mezhebinin ictihadına hakaret olarak görülebilir mi?

Orhun (Yenisey) Âbidelerinde Uygur Hakanı’nın “Ey Kürt Beyleri” hitabı vardır”. Türkçe, Çince, Farsça, Rusça bilen ve tarihî belgelere dayanarak yazdığı “Die Hunnen” adlı eserle tanınan Alman ilim adamı Prof. Dr. De Groot’un eserine göre “Oğuz Han’ın 24 torununun birinin ismi Kürt’tür; Kürtler de onun adını taşımaktadır. Orhun Abidelerinde kullanılıp da bugün Anadolu Türklerinin kullanmadığı, kelimelerden 532’sinin Kürtçe’de mevcuttur. Bu malumat hakkında ne dersiniz?

milletlerarasi-bir-konferansta-hindistan-âlimlerinden-muhammed-tahir-kadri--memleketlerin-darülharb-ve-darülislam-şeklinde-ayrilmasina-karşi-çikarak-beş-kategoriye-ayiriyor--darülislam-tarifinde-de-islâm-ahkâminin-tatbik-edildiği-yer-olarak-değil;-huzur-ve-barişin-yaşandiği-yer-olarak-izah-ediyor--günümüzdeki-birleşmiş-milletler-çatisi-altinda-bulunan-bütün-ülkelerin-darülahd-olduğunu-ve-bunun-da-darülislamla-ayni-olduğunu-söylüyor--bu-söyledikleri-muteber-midir-">

Milletlerarası bir konferansta Hindistan âlimlerinden Muhammed Tahir Kadri, memleketlerin darülharb ve darülislam şeklinde ayrılmasına karşı çıkarak beş kategoriye ayırıyor. Darülislam tarifinde de İslâm ahkâmının tatbik edildiği yer olarak değil; huzur ve barışın yaşandığı yer olarak izah ediyor. Günümüzdeki Birleşmiş Milletler çatısı altında bulunan bütün ülkelerin darülahd olduğunu ve bunun da darülislamla aynı olduğunu söylüyor. Bu söyledikleri muteber midir?

Mevcut olmayan malın satışı caiz olmadığına göre, henüz arsasından başka bir şeyi mevcut olmayan proje safhasındaki daire ve devre mülklerin satışı nasıl olur? Kat karşılığı daire alınabilir mi?

Bazı kadınlar temizlik devrelerinde kürsüflerinde ara sıra küçük lekeler görüyor. Doktorlara göre bu âdet olmayıp yumurtlama döneminde çatlamalardan kaynaklanıyormuş. Fakat beyazdan başka her renk adet sayıldığından ilk lekenin görüldüğü an adet başlangıcı kabul edilmekte ve böylece 10 gün âdet sayılmaktadır. Asıl âdet ise bu on günün sonunda veya daha sonra başlıyor. Ama on günü aştığı için temiz kabul edilip namaza başlanıyor. Ayrıca bu lekeler ara sıra göründüğü için 3 günden sonra sık sık gusl almak icap ediyor. Doktorlara göre âdet sayılmayan bu devre şer'an âdet sayılır mı?

Cemiyetlere bankaya para yatırıp ismini yazdırmak suretiyle kurban vekâleti vermek sahih midir?

Hazret-i Peygamber için kurban kesmenin caiz olmadığı, Hazret-i Ali’nin Resulullah’ın ruhu için kestiği kurbanları, Hazret-i Peygamber vasiyet ettiği için kestiğini işittim. Doğru mudur?

Dört parmak eninde saf ipek kravat takmak erkeğe câiz midir?

Takkesiz namaz kılma âdetinin memleketimizde bu kadar yayılmasının sebebi nedir?

Okuduğumuz menkıbelerde zaman zaman hatiften ses duyulduğu anlatılıyor. Mesela Hazret-i Ömer vefat edip kabre götürüldüğü zaman oradakilerin Hazret-i Peygamber’in sesini duyduğu naklediliyor. Buradaki ses işitmekten murad nedir?

Amerika’da yaşıyorum. Burada hapşırdığımız zaman insanlar “Bless you” diyor. Buna teşekkür etmemiz mahzurlu olur mu?

Müslümanlığı seçenlerin hidayet hikâyeleri anlatılırken umumiyetle Kur’an-ı kerimi tetkik ederek bunun tesiriyle Müslüman olduklarını görüyoruz. Şu halde bu bakımdan meal okumanın mahzurundan söz edilebilir mi?

Piyango satışından elde edilen para gibi haram para ile yapılan câmide namaz kılmak câiz midir?

Hırsızlıkta sizin de Osmanlı Hukuku kitabınızda belirttiğiniz gibi Allahın, cemiyetin ve mal sahibinin olmak üzere üç hak ihlâl edilmiş oluyor. Peki günümüzde hapis cezası verilerek cemiyetin hakkı giderilmiş oluyor mu? Olmuyorsa, bu hapis cezası hırsıza zulüm olur mu?

Çocuğa Cemre ismini koymak dinen mahzurlu mudur?

Kitaplardaki insanı küfre düşürdüğü yazan söz veya işi bilmeden söyleyen veya yapan kişi küfre düşer mi?

Hazret-i Ömer'in Ebu Hüreyre'yi yanlış rivayetlerde bulunuyor diye dövdüğü; hatta Hazret-i Ömer vefat ettikten sonra Ebu Hüreyre''nin "Ömer yaşarken böyle rivayette bulunamazdım" dediği ve ayrıca Hazret-i Âişe'nin Ebu Hüreyre'ye kezzab (çok yalancı) dediği doğru mudur?

“Gayrımüslimlerin inancına da saygı duymak gerekir" ifadesi dinen mahzurlu mudur?

Yemin bozulmadan da yemin keffareti verilebilir mi? Bir kimse “Ben bu kızla evlenirsem nikâhım boş olsun” veya “Bu kızla evlenirsem ve ailemle iyi geçinmezse yemin ederim boşarım” derse, kefaret verip bu kızla evlenebilir mi?

Hazret-i Muhammed aleyhisselâm aleyhinde neşriyat yapanlar, bu film ve yazıları neşreden siteler hakkında nasıl davranmak gerekir?

Bir adamın kendisinden önce vefat eden oğlunun zevcesi ile bir erkek ve iki kız çocuğu; ayrıca yine kendisinden önce vefat eden kızının bir oğlu kalmıştır. Gelin ve torunlar dedelerinden miras alabilir mi?

Fâsık imamın arkasında namaz kılmak sahih midir?

Müceddid olan âlim, mezhepte mi, yoksa meselede müctehid midir?

İtikadnâme’de “Melekler cisimdir; feylesoflarin sandığı gibi maddesiz de değildir” yazıyor. Mektubat-ı Rabbânî’de de “Melekler şahadet âlemindendir; yani madde ve ölçü âlemindendir” diyor. Başka yerde ise “Melekler nurdan yaratılmıştır… Işık, madde değildir” yazıyor. Bazıları da melekler maddeden yaratılmamıştır diyor. Bunun doğrusu nasıldır?

Uzun yıllardır kullanılmayan ve korunmayan bir ev vardır. Camları ve kapıları kırık; yıkılmak üzeredir. Bu evden bardak veya eski bir dolap almak caiz midir?

Bazıları ikindi ve yatsının gayri müekked olan sünnetleri için, Resulullah bazen terk ettiği için terk etmek de sünnettir diyor. Doğru mudur?

Amerika’da yaşayan uzak bir akrabamız orada vefat etti. Oğlu yakılacağını bildirmiş. Kendisine neden yakılmaması gerektiğini ve yapılması icab edenleri nasıl bildirebiliriz?

Kurbanlar kesildikten sonra veya hacılar Arafat vakfesini yaptıktan sonra bu günün yanlış olduğu anlaşılsa, kurban ve haccın vaziyeti ne olur?

Bazı Afrika ve Arab memleketlerinde kadın sünneti adında bir gelenek vardır. Bunun şer’î hükmü nedir?

Bir kimsenin evlendiği yer vatan-ı aslî olmaktadır. Burada evlenmekten kasıt, nikâh akdi midir, zifaf mıdır?

Nisab mikdarı (20 miskal, yani 96 gr altın) parası olmayan bir kimse, kurban kesmek isterse, bu kesilen kurban adak mı olur?

Guslde 3 kereden fazla su dökmenin mahzuru var mıdır?

İslâmî bir sistemde, talâk ile alâkalı kararı kadı mı, yoksa müftü mü verir? Bunlara talâkı işiten şâhidler müracaat etse ne olur?

Bir kimsenin, su aramak için başka birini göndermiş olması, bizzat kendisinin araması gibi kâfî gelir mi?

Elleri, bileklerinden kesik olan bir kimse; teyemmüm esnasında kollarını mesheder mi?

Kolları, dirsekten yukarıdan kesilmiş olan bir kimse, teyemmüm esnasında, geri kalan kısma mesh edecek mi?

Teyemmümde avuç içi toprağa vurulduğu için, kolları mesh ederken avuçlar da mesholunur mu?

Bir kimse, ezberinden veya yüzünden Kur an-ı kerim okumak, kabirleri ziyaret etmek, ölü defnetmek, ezan veya kamet okumak, mescide girmek veya [abdesti bozulan kimse için mescidden] çıkmak veya mushafa el sürmek gibi şeylerden birine niyyet ederek teyemmüm yapmış olsa, o teyemmümle namaz da kılabilir mi?

Uyuyan birini namaza kaldırmamak günah mıdır?

Gadîr-i Hûm hutbesi ile alâkalı olarak Ehl-i sünnet kaynakları ne söylemektedir?

Birinci rek’atte Nas suresinin ilk 3 ayeti, ikinci rek’atte de son 3 âyeti okunsa câiz olur mu?

Geçen sene kurban bayramında İstanbul'daki kardeşim bayram kurbanını almak ve kesmek üzere beni kendisine umumi vekil tayin etti ve kurban bedelini de peşinen verdi. Fakat ben ehemmiyetsiz bazı sebeplerden kardeşimin kurbanını alıp da kesemedim. Utandığımdan kardeşime de vaziyeti bildiremedim. Şimdi ne yapmam gerekiyor?

Arkadaşlarla hülle meselesi hakkında konuşuyorduk. Birimiz "Hülle meselesi de nerden çıktı? Yoksa bir sıkıntın mı var" diye takıldı. Diğeri de "Ya ne demezsin! Hanıma 3 defa boş ol dedim. Şimdi çıkış yolu arıyorum" diye şaka yaptı. Sonra da telaşlandı. Hanımına böyle bir şey söylemediğini söyledi. Bunun hükmü nedir?

Salih kişi kimdir?

Ezan okurken parmakları kulaklara koymakla elleri koymak arasında bir fark var mıdır?

İlk minare yapılırken sabah ezanından önce salât verdirilmesinin sebebi nedir?

Bir ilmihalde “Ezanın ayakta okunması tevâtür ile anlaşılmıştır” deniyor. Tevâtür ne demektir?

Bir namaz kitabında “Allahü teâlâ ve melekler ve her canlı, insanlara iyilik öğreten müslümanlara salât ederler” hadis-i şerifinde geçen salât kelimesine dua mânâsı verilmiş. Allahü teâlâ dua etmeyeceğine göre, bu ifadeyi nasıl değerlendirmek lâzımdır?

Namaza dair bir kitapta “Allahü teâlânın sıfatları vardır. Ve zâtından ayrıdır” diyor. Bu ifade doğru mudur?

Ayaklarımdan birisi bir hastalık sebebiyle sargıda. Sargılı olan ayağımı sargı üzerinden mesh ettim. Sağlam olan ayağımı yıkadım. Bundan sonra da her iki ayağıma mestlerimi giydim. Abdestim bozulunca mestlerime mesh etmem caiz olur mu?

Bir ilmihalde şöyle diyor: “Mâlikîde mest üzerine mesh müddeti sonsuzdur. Mest üzerine, birinci abdest bozulmadan önce, ikinci bir mest, çizme, plâstik, naylon, lâstik ayakkabı giyse, dıştaki su geçirmezse, bunun üzerine mesh edebilir. Suyu çok geçirirse yine edebilir. Çünki, içteki ıslanarak, içtekine mesh etmiş olur”. Bundan Mâlikî mezhebinde deri mest üzerine giyilen ve deri olmayan bir mest üzerine mesh edileceği mânâsı çıkmıyor mu?

Ayak parmaklarından ne kadarı yaradılışta mevcut olmalı ki mesh yerinden farz olan miktar tahakkuk etsin?

Müşterek menfaatimiz icabı olan bir işi takip eden arkadaşım, sonra benden ücret talep etti. Böyle bir hakkı var mıdır?

Estetik ameliyat câiz midir?

Bardak yıkanan lavaboda abdest almak câiz midir?

İmam Buhârî’nin İmam Ebu Hanîfe için ağır ifadeler kullandığı doğru mudur?

Ayağım topuk kemiğinden kesik olduğu için protez kullanıyorum. Protezi giyip çıkarmam zordur. Protezin üzerinden mesh etmek için bu özür olur mu?

Deri altına enjektörle verilen ilâç, dışarı çıkınca abdest bozulur mu?

Abdest alırken, musluğu hep açık tutmak israf olur mu?

Bir kimse ölünceye kadar yaşamak niyet ettiği bir yerde ev yaptırmaya başlasa, bu yer artık vatan-i aslîsi midir, yoksa oraya yerleşmesi mi gerekir?

Mestlerini çıkardığı zaman, ayaklarının soğuktan donacağından veya hasta olacağından yahud hastalığının artmasından korkan bir kimse, mesh müddetine riayet edecek midir?

Bir kimse, abdestli iken mestini çıkardığı zaman, yeniden abdest alması gerekir mi? Bunun için mesh müddeti nazara alınır mı?

Dışı açılmış olan mestin, iç kısmında dikilmiş deri veya bez astar bulunsa, bu şekildeki yırtık meshe mâni olur mu?

Yırtık, sökük mestin boğaz kısmında bulunursa, meshin cevazına mâni olur mu?

Ayağın üç parmağı sığacak kadar yırtığı bulunan bir mest üzerine mesh etmek câiz olmadığına göre, burada ayak parmağının ölçüsü nedir?

Ayağına giydiği mesti bol olan bir kimsenin ayağı, mestin içinde kaldırınca, topuk yerinden çıksa; fakat ayağı basınca ayak topuğu yerine dönse, bu halde, o mestin üzerine meshetmek câiz olur mu?

Mest üzerine meshederken, niyet etmek şart mıdır?

Bir kimsenin, mestleri üzerine giydigi çizme, bot genis olsa da o kimse, elini çizmenin içine sokarak, mestlerinin üzerine meshetse bu caiz olur mu?

Mest üzerine ikinci bir ayakkabı giyip, henüz abdest bozulmadan, dıştaki ayakkabı çıksa, mest bozulur mu?

Gusl abdesti sebebiyle Mâlikî mezhebini taklid eden Hanefî bir kadının hayzı mesela ikindi vakti kesilse, bu kadın kendi tecrübesine dayanarak o gün akşam vaktinde veya ertesi günsabah vaktinde tekrar kan geleceğini tahmin etse, kanın ilk kesildiği ikindi vaktinde gusl abdesti almayıp namaz kılmaması caiz olur mu?

Vergi borcum var. Her gün fâiz biniyor. Ödesek, fâiz günahına bulaşmış olur muyum?

Ey Oğul ilmihalinde geçen bir hadis-i şerif var: “Abdest almak istediğiniz vakit, abdest bozduğunuz yerde abdest almayınız! Çünki abdest suyunun herbir damlasına bir yıllık nâfile namaz sevâbı verilir”. Abdest bozulan yerde abdest almamakla her bir damlasına bir yıllık nafile namaz sevabı verilmesinin alâkasını anlamadım?

Mobil cihazlar için program yazıyorum. Bu program, meşhur haber sitelerinin manşetlerindeki haberleri gösterecektir. Bunlardan bazısı dine, ahlâka aykırı olabilir. Böyle bir şey yapmam câiz midir?

Eşim dinini bildiği halde, ibâdetlerini yapmakta gevşek davranmaktadır. Kendisini nasıl iknâ edebilirim?

Rahmetullahi aleyh, rahmetullahi aleyhim ecmain, kuddise sirruhu, radıyallahü anh gibi kelimeler kim için kullanılır ve mânâsı nedir?

Farz ile vâcib arasındaki ayırdedici en temel hususiyet nedir?

Esnafım. Beş vakit namazın farzlarını câmide eda ettikten sonra sünnetlerini ve tesbihatlarını bir saat sonra kılıp yapsam olur mu?

Ölüm anında insan nasıl imanını kaybeder?

Cemaat ile namazdan sonra müezzinin yüksek sesle tesbihat yaptırması uygun mudur?

Makat etrafındaki kılları gidermek câiz midir?

Bir kimse kredi kartını bir başkasına ödünç verse, o da zamanında unutarak veya kasıtlı ödemeyip fâize düşse, bundan kart sahibi mesul olur mu?

Âdâb ile nâfilenin farkı nedir?

Ayak parmaklarını sol elin küçük parmağı ile alt taraflarından hilâllemek sünnettir. Sol ayak sol el ile alt tarafından nasıl hilâllenir?

Necib Fazıl meal olarak, Kanuni devrinde iki büyük hata olduğunu, bunlardan birinin şeyhülislâmların padişah tayiniyle o mevkiye getirilmesi olduğunu, bunun da bir daha Zembilli, Ebussuud gibi sadece hakikatten yana şeyhülislâmların gelmesinin önünü tıkadığını söylüyor. Bu hususta ne dersiniz?

Necib Fazıl, O ve Ben adlı eserinde Abdülhakim Efendi'ye "Sultandan veli olur mu?" diye sual edildiğinde "Olmaz" diye cevab verdiğini söylüyor. Fakat bu hususta başka şeyler de söyleniyor. Hatta padişahların hepsi için evliyadır diyenler bile oluyor. Meselenin aslı nedir?

Namazda abdesti secdede bozulan kişi namazdan çıkmak için selâm verir mi? Abdesti tekrar aldıktan sonra kaldığı yerden namaza iftitah tekbiriyle mi başlar?

Bir kişi ehl-i sünnet itikadına tâbi olup, amelde bid’at işliyorsa, bu kişi için ne söylenebilir?