Yazışmalar

Sultan II. Abdülhamid’in dinî hocası veya manevî şeyhi var mıydı? Varsa hangi tarikata mensup idi? Bir ara Seyyid Fehim Arvasî ile görüştüğünü işittim. Yoksa Nakşî miydi?

Çanakkale’deki Truva Atı masal mahsulü müdür? Tarihte böyle bir şey cereyan etmiş midir? Bu tahtadan at sadece şehri alınca adak olarak yapılmıştır, şehri almaya yardımcı olarak yapılmamıştır deniyor. İşin aslı nasıldır?

Şair Fuzuli hakkında malumat verebilir misiniz? Şiî veya âsi olduğuna dair bilgi var mıdır?

Mevlânâ’ya büyük bir hayranlık duyuyorum. Tahirü'l-Mevlevi adında bir zâtın yazdığı mesnevî şerhini okumam doğru olur mu? Sema ve ney hususunda sorduğum kişiler menfi cevaplar veriyor ve bunun dinde olmadığını söylüyor. Bu sema ve ney hâdisesinin nereden çıkmıştır?

Cem Sultan’ın torunlarının Hristiyan olarak hâlen Malta’da yaşadığı doğru mudur?

Bir arkadaşım, Osmanlılar zamanında İstanbul hariç olmak üzere yeni fethedilen yerlerde câmiden önce dârülhadîs yapıldığını söyledi. Bu bilgi doğru mudur? Dârülhadîs’e, câmiden daha fazla değer verilmesinin sebebi nedir?

Osmanlılar'da 8 rakamı hususunda bir hassasiyet olduğunu görüyoruz. Meselâ câmiler 8 şey üzerine oturtuluyor. Fâtih ya da Süleymaniye külliyesinde yine 8 rakamlarını görüyoruz. 8'in bir hususiyeti var mıdır?

Altı ay kadar önce evlendim. Düğün masrafları vs. için kredi kullandım. Daha sonra pişman oldum. Bir yere sordum. Gelen cevapta bankadan kredi alınan paranın kendisinin haram olduğu söylendi. Şimdi ne yapabilirim?

Piri Reis neden idam ettirilmiştir?

Yahudi düşmanlığı Avrupa yapımı bir düşünce midir? Bir Müslüman, Yahudileri her fırsatta tenkit edebilir mi? Resullullah efendimizin Yahudilerin lânetlenmiş ırk olduğuna dair sözü var mıdır?

Sigara ve tütün içmek caiz midir?

Savcı ve hâkimlerin bazen kanun ile vicdanları arasında kaldığında, mecburen kanunu tatbik etmesi hâlinde, meydana gelen mağduriyetlerden dinen mesuliyet nedir?

Emniyet kemerini takmamak tevekkül müdür?

Anne babanın emirlerinden kendileri için olanı yapmak, meselâ anne "Oğlum bana su getir!" derse bunları yapmak farz olur. Fakat çocuğu için isterse, meselâ "Şu işte çalışacaksın, şu kahveye gitmeyeceksin, o arkadaşınla görüşmeyeceksin" gibi emirlerine itaat etmemek câizdir diye biliyorum. Doğru mudur?

Anne babanın günah olmayan emirlerine uymanın farz olduğu bildiriliyor. Ama evlilik meselesi anlatılırken anne “Şununla evlenmeyeceksin!” derse, buna itaat lâzım gelmez deniyor. Arada tenakuz yok mudur?

“Hukukun Serüveni” kitabınızı inceliyorum. Yararlanıyorum. Ancak kitabınızda geçen aşağıdaki noktaları biraz açar mısınız? Bunları savunan kaynaklar var mı? Günümüzde bedeni cezalar öngören bir hukuk dizgesi benimsenebilir mi? Nasıl hükümlüyü iyileştirir, insan haysiyetine denk düşer?
1-İslam hukukunun temel özellikleri, dinsel, bağımsız, küresel, sonsuza dek sürekli, saymaca/olaycı (kazuistik) ve daha çok hukukçular hukuku olduğu ileri sürülmüştür. Ancak bunlardan bağımsızlık, küresellik, sonsuza dek süreklilik her hukuk dizgesinin elbette amacıdır. Son, gerçek ve sonsuza dek kuralları geçerli dine dayalı bir hukuksa elbette bu iddialarla ortaya çıkması olağandır. Ancak önemli olan amaç değil, bu amacı gerçekleştirebilecek bir dizge olup olmadığıdır.
2-İslam suç hukukuna egemen ilkelerin şunlar olduğu belirtilmiştir: 1-Ceza, suçu önleyici niteliklte olmalıdır. 2-Ağır suçlar için ağır ceza verilmelidir. 3-Ceza verilen zararı giderici olmalıdır. 4-Ceza suçluyu iyileştirmelidir. 5-Ceza suçun ağırlığıyla orantılı olmalıdır. 6-Cezanın çektirilmesi suçluyu yok etmemelidir ya da ezmemelidir. 7-Ceza aynı suçu işleyen herkes için eşit olmalıdır. 8-Ceza başına buyruk değil, hukukun kaynaklarındaki belirlemelere göre verilmelidir. 9-Ceza insan haysiyetine uygun olarak yerine getirilmelidir.

Sınırsız yiyecek şu kadar diye ilan eden bir lokantaya veya pizzacıya iki arkadaş gidip, bir kişilik sınırsız menü söyleyerek, ikisi beraber yiyebilir mi?

Şia tek kişi mi; yoksa birden fazla kimseye mi şia deniyor?

Salahaddin Eyyûbî Kürt müdür, yoksa Türk müdür?

Şimdiki manavlar Malazgirt Meydan Zaferinden önce Bizans İmparatorluğu sınırları içinde yaşayan Hıristiyan dininde olup çoğu Peçenek boyundan olan Oğuz Türklerinin torunları mıdır?

Elmalılı Hamdi kimdir?

Denizin çekilmesiyle kıyıyı terk eden sahil sularından geride kalan toprak parçası kime aittir?

Orucu uykuya tutturmak diye tabir edilen durum nasıl değerlendirilmeli?

Bir yeri, bankaya veya içki de satan birine kiraya vermek caiz midir?

Osmanlı sultanları harblerden evvel yıldıznâmeye baktırırlar, şans kendilerinden yana ise harbe giderlerdi. Bu, fala baktırmak gibi bir şey değil midir? Böyle bir şey yaşanmış mıdır?

Bayram namazının ikinci rek’atinin dördüncü tekbirinde imam rükü’ yerine doğrudan secdeye gitse ve sehiv secdesi yapmazsa ne olur?

Fıkıh kitaplarında bildiriyor ki sübhâne rabbike âyet-i kerimesi namazda duaların hepsine müfret olarak okumak (yani rabbike diyerek okumak ) yalnız kunut duasında cem (yani rabbinâ şeklinde) okumak sünnettir. Kunut duasında "rabbinâ" şeklinde okunan bir kısım yoktur. Buradan ne anlaşılmalıdır?

Alışverişi ezan vakti yapmak mı mekruh, yoksa ezanı duyduğunda mı?

Fıkıh kitaplarında “Allahü teâlâya (Tanrı) demeğe izin yoktur. Yani tanrı demek günah olur. Allah ismini kullanmak istemeyip, bunun yerine, tanrı demek veyâ doksandokuz isimden birini bile kullanmak istemek, çok büyük ve çirkin suç olur.” ifadelerinde tam olarak ne kastediliyor?

Ayağımızın göründüğü çorapla namaz kılınır mı? Yani, çorap çok ince, siyah renkli, parmak kısımları belli olmuyor, fakat parmak haricinde her yer gözüküyor, deri rengi anlaşılıyor.

Sahih temizlik, tam temizlik ve fasid temizlik ne demektir?

Japon kültüründe eğilerek selâm veriliyor. Bunlarla karşılaşınca onlar bize eğilerek selâm verdiğinde, biz de eğilerek mi selâm vereceğiz?

Ölünün arkasından selâ okumak bid’at mıdır?

Samed diye isim koymak caiz midir?

Osmanlı hukukuna göre verilmiş bir mahkeme kararı var. 1908 yılında ölmüş bir kadının kocası ve 3 yaşındaki kızı mirasçı kalıyor. Verâset ilâmında mahkeme emlâkta 1/4 kocaya, 3/4 kız çocuğa; arazide ise 4/4 kıza verip, kocaya hiç bir şey vermiyor. Mesele, arazi ve emlâktaki dengesiz taksimle alâkalıdır. Burada bir haksızlık mı var, yoksa o zamanki kanuna göre emlâk ve arazi taksimi farklı mı yapılıyordu?

Allahü teâlâ ruhu kendi suretinde yarattı buyuruluyor. Buradaki mânâ ve hikmet nedir?

Fıkıh kitaplarında "Deyni veresiye, yani deyn karşılığı olarak borçluya da satmak bâtıldır. Yani alacağı yerine başka bir şeyi ileride alması bâtıldır." ve "Fakirin, zekâtı teslim almadan satması fâsiddir. Ganimet malını taksim edilmeden önce satmak fâsiddir.” Neden birinde bâtıl, diğerinde fâsid deniyor?

Ahmed, Mehmed’i zekâtını Ali’ye vermesi için vekil edip, bir altın verse ve Mehmed de o altını kendi altınlarıyla karıştırsa, Mehmed o karışımdan her hangi bir altını Ali’ye verse, Ahmed’in zekâtı verilmiş olur mu?

Malında haram karışık olanın hediyesini almak câiz, ama ibâhası câiz değil midir?

Hun Türkleri ile Ubıhlar aynı soydan mı geliyor?

Câmiye çok yakın oturan biri, evinden imama uyabilir mi?

Mastürbasyon ( istimna ) orucu bozar mı?

Bebeğin kusmuğu necis midir?

Ezan ile imsakın farkını izah eder misiniz? Yeme içme ne zaman bırakılmalıdır?

Vâdeli alacaklar, zekâta dâhil edilir mi?

Vatandaşlarının Ehl-i Kitap olmadığı bir ülkede yeme-içme hususunda dikkat edilecek noktalar nelerdir?

Alınan malların tek tek fiyatını değil de toplam fiyatı ödeyerek yapılan bey fâsid midir?

Tek başına namaz kılan, her namazdan evvel ezan okumalı mıdır? Okumazsa sadece sünnet sevabından mahrum mı kalır?

Bir kimse, devletin şeriatle idare edilmesi gerektiğine inanmasa küfre düşer mi?

Mekke'nin fethinde Bilâl-i Habeşî hazretleri ilk ezanı Kâbe'nin neresinde okumuştur?

Mâlikî mezhebini taklid eden kimse, boy abdesti alırken, namaz abdestini bozacak bir hal meydana gelirse, namaz kılabilmesi için baştan boy abdesti alıp namaz kılabilir mi?

Yavuz Sultan Selim Han'a atfedilen Sanma Şahım ile başlayan dörtlükte bunu bir satranç oyunundan sonra yazdığı bahsedilir. Ne derece doğrudur?

İnsanlara hayvan lakabı takmak câiz midir?

Kadınlar boy abdesti alırken kulaklarındaki deliklere su ulaştırması gerekir mi?

Yâsin-i şerif okurken, besmele ile başlıyorum. Bazı kimseler eûzu besmele ile başlıyor. Yaptığım yanlış mıdır?

Meydana gelen her kötü ya da iyi hâdiseye vardır bir hayır denir mi?

Osmanlı padişahlarından halifelik ne zaman başlamıştır?

Fatih Sultan Mehmed’in gayrımüslim bir tabib tarafından zehirlenerek öldürüldüğü doğru mudur? Böyle ise padişah niçin Müslüman değil de, gayrımüslim bir tabib kullanmıştır?

Nişan ile nikâh yapılmış olur mu?

İlk halife seçiminde Hazret-i Ali’nin itiraz ettiği doğru mudur?

Osmanlı'ya matbaanın geç gelme sebebi nedir?

Osmanlı sınırları içindeki Avrupa’ya gelirinden fazla yatırım yapmış mıdır?

Anadolu’daki Celâlî isyanlarının sebepleri arasında maddî sebepler var mıdır? Varsa aynı devirde Balkanlar ve Orta Avrupa’da Osmanlılara maddî sebeplerle isyan çıkmış mıdır?

Bir insan “Ben her dine eşit mesafedeyim” derse ve bunu düşünse, tatbik etse kâfir olur mu?

Kanuni Sultan Süleyman, eniştesi Makbul İbrahim Paşa’yı neden idam ettirdi?

İrade-i seniyye ile ferman arasında ne fark vardır?

En uzun sadrazamlık yapan zât kimdir?

Musiki ile tedâvi câiz midir?

Fıkıh kitaplarında “Oturanların ve ayakta duranların arkalarına doğru namaz kılmak, konuşsalar bile, mekruh değildir. Bir kimsenin yüzüne karşı ve yüksek sesle konuşanların sırtına karşı mekruhtur” diyor. Bu iki ifadenin arasını bulmak nasıl mümkün olur?

Yıldırım Bayezid'in Emir Timur ile yaptığı Ankara Harbi sonrasında esir düşüp, bu hâle dayanamayarak yüzüğündeki zehiri içmek suretiyle intihar ettiği doğru mudur?

İslâm hukukunda İslâm beldesinde başka bir dine ait ibâdethâne açılabilmesi mümkün müdür? Bu mevzuda Fatih Sultan Mehmed'in Ermeniler'e müsamaha gösterdiği söylenmektedir. Doğru mudur?

Güneydoğudaki Emevîlerin Kürt devleti olduğu doğru mu?

Kapıkulu’ndaki ''kul'' kelimesi padişaha bağlılığın ifadesi midir? Yoksa mânâsı nedir?

Sabah namazında cemaat varken sünnet kılınır mı? Sabah namazının sünneti vacib midir sünnet midir?

Vitr namazında üçüncü rek’atte kunut duası okumak mı vâcibdir, yoksa elleri kaldırıp tekbir almak mı? Yani bir kimse tekbir almadan kunut dualarını okumaya başlasa sehv secdesi gerekir mi?

Hâmile bir yakınım var. Kendisi sıhhaten bir mahzur olmamasına rağmen, fizikî olarak çok zorlandığı için secdeye varamıyor. Bu kişinin oturarak namaz kılması uygun olur mu?

İlk halifenin adeta seçim gibi tayin edilmesi, günümüz modern seçim usulünün hulefâ-i râşidînin biat şekline uygunluğu şeklinde tabir edilebilir mi?

İçki satılan büyük marketlerden tenzilatta olan mamulleri satın almakta mahzur var mıdır?

Fıkıh kitaplarında geçen "Ayakkabılarını arkada bırakarak kılmak mekrûhdur" hükmü ev içinde de muteber midir (terlik gibi)?

Fâtiha Suresi'nin son kısmında "dâllîn" derken "z"den ziyade "d"ye yakın söylenmesi gerektiğine dair bir kaide var mıdır? Farklı okunursa mana değişir mi?

Sultan II. Abdülhamit'in cuma selâmlıklarında kendi yerine İsmet Bey'i görevlendirmesinin sebebi nedir?

Zarla oynanan oyunların (tavla, okey gibi), kartla oynanan oyunların (poker gibi), hadis-i şerifte bildirilen oyunların (satranç gibi) ve top oynamak, bilgisayar oynamak gibi oyunların hepsinin hükümleri aynı mıdır, yoksa aralarında fark var mıdır?

Çandarlı Halil Paşa İstanbul’un fethini önlemeğe çalışmış mıdır ve değilse neden idam edilmiştir?

Açık havada sigara içerken, duman karşı tarafı rahatsız ederse kul hakkı olur mu?

Açık arttırma caiz midir?

Altında resim olan veya yazı yazan çorapla namaz kılmanın hükmü nedir?

Sıfat-ı sübutiyye ile sıfat-ı maneviyye arasındaki fark nedir?

Kur’an-ı kerîme aklına göre mânâ vermenin küfr olduğu hadîs-i şerifte bildiriliyor. Bu halde Kur’an-ı kerîm okurken mümkün mertebe hiç bir şey düşünmemek mi gerekir?

Peygamberimizin hususî hayatını anlatan hangi kitabı tavsiye edersiniz?

Pişirmeden evvel yumurtayı yıkamanın şer’î bir hükmü var mıdır?

Geçen gün Topkapı Sarayı’nı gezerken, bir suale muhatap oldum. Altının günlük hayatta eşya olarak kullanılması dinen caiz olmamasına rağmen, Osmanlı saraylarında kap-kacak ve beşik gibi çeşitli eşyanın altından oluşunun hikmeti nedir?

Mehdi konusunda çok fazla kafa karıştırıcı sözler işitiyoruz. Bu mevzu hakkında bilgi verir misiniz? Ayrıca müceddid mevzusunun bununla alâkası nedir?

Emniyet kemerini takmamak tevekkül müdür?

Arabayı hızlı kullanmak veya yan şeritteki başka bir arabayı tahrik edip yarışa girişmek gibi şeyler için haram denebilir mi?

İnsanlık tarihi kaç senedir?

Gayrımüslim memlekette de kanunlara uymak gerektiğinden, hız sınırını geçmek, yaya iken yol boş olsa bile yayalar için kırmızı ışık yanarken geçmek haram mı olur?

Akşam ve yatsı namazlarında Fâtiha'yı okumaya başlıyorum. Sonra ayakta uyuyorum. Gözümü tekrar açtığımda, Fâtiha'yı bitirip bitirmediğimi hatırlamıyorum. Ne yapmalıyım?

Fıkıh kitaplarında, “Ustanın, yaptığı şeyi belli zaman için garanti etmesi, sahih değildir. Bu zaman içinde bozulursa, tamir etmez” yazıyor. O halde garantili mamul alıp satmakta ve o mamul bozulursa ücretsiz tamir ettirmekte mahzur var mıdır?

Oruçlu iken büyük abdest bozulduğu zaman, içeriye su kaçam ihtimaline binâen taharetlenmemek câiz olur mu?

Şâfiî mezhebini taklid ediyorum. Bevl ettikten sonra, zekerin üzerinde kalan bevl (idrar), tuvalet kâğıdıyla temizlense, böylece namaz kılınabilir mi? Yoksa mutlaka su ile temizlenip kurutulmalı mıdır?