Yazışmalar

Bir kadın kadınların ve erkeklerin namazında fark yok diye erkekler gibi kılıyormuş. Şöyle diyor, “Buharî’deki hadis-i şerifte İbnü’l-Münir rivayetinde teşehhüdde erkeklerle kadınlar arasında fark yok” denilmiş (Fethü’l-Bârî, 1/356 ), İbrahim Nehaî de “Kadın namazını erkek gibi kılmalı” demiş, (İbni Ebî Şeybe, 2/7). İsnadı muteber, bunun aksini diyeceksen delil getir”. Buna ne cevab verilebilir?

Hazret-i Âdem’den Hazret-i Muhammed aleyhimesselâma kadar bilinen peygamberlerin yaşadıkları tarihler hususunda malumat verebilir misiniz? Âdem aleyhisselâm milâttan evvel kaç yılında dünyaya indirilmişdir? Şit, İdris, Nuh aleyhimesselâm kaç tarihinde yaşamış ve vefat etmiştir? (Sahih kaynaklardan olursa iyi olur; zira internet pek kaynak değildir malumunuz)

Bir kimsenin bir günahı işlediğine dair işaret varsa, mesela birisini bardan çıkarken gördüğümüzde, içki içmiş olabileceğini düşünmek, sui zanna girer mi?

Yaşı yüze gelmiş çok yaşlı bir teyze var. Hep yatıyor, doğrulamıyor, çok zor yürüyebiliyor. Ama aklı başındadır. Bu teyzenin başı ile ima ederek namazını kılması gerekir mi? Bazıları artık çok yaşlı olduğu için namaz kılmasa da ondan hesap sorulmaz diyorlar. Bu teyzeye torunları bakıyor. Namaz kılması gerekiyorsa, abdest mi, teyemmüm mü aldırmaları gerekir? Eğer teyemmüm etmesi gerekiyorsa nasıl edecektir? Teyemmüm edeceği taşın en az ne kadar büyüklükte olması gerekir?

Bir kişi farzı tek başına kılsa, sonradan cemaat olalım deseler bu kişi imam olabilir mi?

Para borçlarında ödemde zamanındaki altın kıymetinin nazara alınması câiz ise ve maksat paranın değerini korumak ise, altın veya gümüş hiç karıştırılmadan, lira karşısında değerini nispeten koruyan bir döviz kuru veyahut başka bir ölçü de kullanılabilir mi? Misal olarak 100 euro’ya tekabül eden 200 lira borç alan, bir sene sonra 100 euro olarak veya o zaman 100 euro’nun karşılığı mesela 250 lira ödeyebilir mi?

Para borçlarında ödeme zamanında altın üzerinden kıymetini istemek, meselâ 100 lira borç verip, bunun ödeme zamanındaki altın üzerinden kıymeti olan 500 lirayı istemenin fâizli krediden en farkı vardır? Bu halde para ile para satın almış ve faiz vermiş olmuyor mu?

Para borcu ödenirken, niçin ödeme zamanındaki altın kıymeti esas alınıyor da, gümüş kullanılmıyor?

Bir kişi X yılında 100 lira borç alıyor. 100 lira o dönemde 10 altına tekabül ediyor. 10 sene sonra 10 altının değeri 500 lira olmuş olsun. Bu durumda adam X+10 yılına gelindiğinde borçlu olduğu kişiye; i) 10 altın; ii) 500 lira verir; iii) 100 lira + 8 altın verir. Bunlardan hangisi uygundur?

15,5 gün civarı temizlikten önceki kan sayısı 5 günden 1 saat civarı fazla. Bundan önce 30 günden yarım saat civarı fazla kansız gün. Bundan önce 5 günden 4 saat civarı az olmak üzere kan. Bundan önce 23 gün 17 saat civarı temizlik. Bundan önce de 5 gün 14 saat civarı kan olan bir kadın; son âdetinden sonra 15,5 gün civarı temizlik geçtikten sonra, sarı bir akıntı gördü. Bu akıntı kesilince gusl aldı. Namazlarını kılmaya devam etti. Cinsî münasebet için 6 veya 10 gün beklenmesi gerekir mi? Ayrıca temizlik âdetinin önemi tam anlamadım.

Bazen firmaların ihale kazanmak veya müşterilerinden gelen bir talep sonucunda acil, hızlı bir şekilde ISO belgesi almak veya ISO sistemine sahip olmak ihtiyaçları oluyor. Sonra bu sistemlerini veya belgelerini kullanarak müşterilerine teklif veriyorlar veya ihaleye giriyorlar. Böyle firmalara ISO sistemini hızlı bir şekilde hazırlarken, dokümanların eski tarihli olarak hazırlanması durumu çıkıyor. Hatta geçmiş bir tarihte firmaya tarafımızdan eğitim(ler) verildiğinin kayıtları oluşturuluyor. Bazen de sistem tam sağlıklı olmadığı halde, o sistem çok sathî bir şekilde kontrol edip veya bazen hiç kontrol etmeyip vesika veriliyor. Firma da bu vesikayı kullanıyor. Piyasada bu tarz işlere ‘sabunlama iş’ deniliyor. Bu tür işlerde danışman veya denetçi olarak yer almak veya bu tür işlerde aracı, komisyoncu olarak bulunmanın ve buradan kazanılan paranın hükmü nedir?

Şirketlere yükleme ve boşaltma hizmeti veriyoruz. Bu işi yaparken de bazı kişileri çalıştırıyoruz. Bu kişilere ücretlerini iş bitince vermek câiz midir?

İslam Hukuku kitabınızın 57. sayfasında Endülüs'de 786 yılında kurulan Kurtuba Üniversitesinin Avrupa'nın en eski üniversitesi olduğu söyleniyor, hemen ardından ise 859 ylında Fas'da kurulan Kureviyyin Üniversitesi'nin dünyanın en eski üniversitesi olduğu söyleniyor. Tarihlerde bir problem mi vardır?

İki kız kardeş ile aynı anda evli olan bir gayri müslim, müslüman olup birini seçince, diğerinden olan çocukların hükmü nedir?

Hukuk-ı Aile Kararnâmesi’nin telfikçi usülle hazırlandığını belirtmişiniz. Fakat telfiğin caiz olmadığını biliyorum. Siz de bu şekilde hareket etmenin hatalı olacağını üstü kapalı da olsa ifade etmişsiniz. Devletin bu şekilde kanun hazırlaması câiz değil midir?

Yurt dışında çalışan birisini işyeri çalıştığı saat üzerinden daha aşağı mikdarda sigorta yapıyor ve maaşı az gözüküyor. Böylece işçinin devletten yardım alma hakkı doğuyor. Bu yardımı almak uygun mudur?

Hanımların altın günü veya para günü yapıp her ay bir kişiye topluca bir miktar altın veya para vermeleri caiz midir?

Câmi avlusu da câmiye dâhil midir? Câmilerde yapılması câiz olmayan şeyleri avluda yapmak câiz olur mu?

İslâmiyyette depozito istemek câiz midir?

Yabancı kadınlara sadece bir kere mi bakmak câizdir ve ne maksad ile bakılması lâzımdır?

Mehir, zekât nisâbına katılır mı?

Zekât nisabına mâlikim. Fakat hangi tarihte bu nisâba ulaştığımı hatırlamıyorum. Nasıl hareket etmem lâzımdır?

Durup dururken 3 defa peşpeşe hapşırmak imanın sabit olduğuna alamet mi olur?

Üç talâk ile boşayan kişinin hülle yapmadan tekrar nikâh yapması câiz midir?

Sünneti kılarken aynı zamanda kaza namazına niyet edebilir miyim? Ayrıca kazaya kalmış namazım için önce mi tövbe etmeliyim sonra mı?

Farz olan kırâat, sadece Besmele çekmekle eda edilmiş olur mu?

Bir kimse, dalgınlıkla önceden sol tarafına selam vermiş olursa, o kimse konuşmadan sağ tarafına da selam vermesi caiz olur mu? Sol tarafına vermiş olduğu selamı ise yeniler mi?

Secde halinden ayağa kalkarken elleri yere dayanarak kalkmakta bir mahsur var mı?

Rükû'dan doğrulurken semi'allahü limen hamideh demeyen kimsenin kalktıktan sonra [kemikler yerine oturduktan sonra] söyler mi?

Namaz kılan bir kimse kıraatten sonra tekbiri ne zaman alır?

Pazardan satın alınan bir kilo portakalın içinde iki tane çürük olduğu anlaşılıp tekrar satıcıya götürülse satıcı ise tartmadan iki tane yeni portakal verse faiz olur mu?

Kasaba daha önce alınmış bir eti götürüp kıyma yaptırırken, kasap ilk önce eti tartıyor, sonra kıyma yapıp tekrar tartarak aynı miktarda kıyma veriyor ama daha önce makine kalan karışmış olabiliyor, bu câiz midir?

Banyoya hangi ayak ile girmek gerekir?

Mesbuk ikinci rek’ate kavmede veya secdede yetişip, ilk oturuşu imam ile beraber yaparsa, imam selâm verdikten sonra kalkınca ilk rek’atte tekrar oturur mu?

Namazdan sonra dua ederken önce elleri yüze sürüp sonra Fatiha okumak mı uygun olur, yoksa duadan sonra eller açık bir şekilde Fatiha okuyup en son mu elleri yüze sürmek uygun olur, ilkinin bir mahzuru var mıdır?

Camilerde ezan sonrası müezzin sesli olarak ezan duası ettiriyor, katılmak uygun olur mu, gerekir mi?

Bazı camilerde cuma hutbesi esnasında imam sesle dua ediyor, cemaat de ellerini açıyor ve amin diyerek iştirak ediyor. Böyle duaya katılmak uygun olur mu?

Kaza borcu olmayan kişi sünnet yerine kaza kılarsa, sünnete de niyet ederse sünnet sevabı alır mı?

Bir fıkıh kitabında “Farzdan sonra güneş doğuncaya kadar, namaz kılmayan, hep farz kılmış sayılmaktadır” deniyor. Hep farz kılmış sayılmak ne demektir?

Birinci oturuşta ettehıyyatü bitmeden imam ayağa kalkarsa, muktedi bitirip mi kalkar, yoksa yarıda kesip mi kalkar?

Mevlid ve ilahilerin hoparlör ile okunması câiz olur mu?

Bir fıkıh kitabında: “Üç türlü vakıf vardır: Yalnız fakirler için olur. Önce zenginler, sonra fakirler için olur. Hem zenginler, hem de fakirler için olur” diyor. Önce zenginler için olan vakıf ne demektir?

Üzerinde kubbe, sütun bulunan seccadeleri yere sermek uygun mudur?

Namaza dururken tekbir almadan önce veya müezzin kamet getirirken ayakta elleri birbirine bağlayarak beklemek uygun mudur?

İmam ikinci rek’atte oturmayı unutup, secde-i sehv de yapmasa, mesbuk yapar mı?

Misafir mukim imama uysa, fakat sonra imamın namazının sahih olmadığı anlaşılsa, misafir namazı dört rek’at olarak mı iade eder, iki rek’at olarak mı?

Mukim imama uyan misafir, dört rek’atlik bir namazda mesbuk ise, iki rek’ate mi tamamlar, dört rek’ate mi tamamlar?

Cemaatle namaz kılan sübhaneke’den sonra euzü söyler mi?

Memleketimizde nargile tütünü imal edip satmayı planlıyoruz. Ama bu kazanacağım paranın helal veya haram olması hususunda şüphelerim vardır.

İcma’ sadece eshab-ı kiram ile tâbiînin söz birliği midir?

Bir müslümana sahte (kuru sıkı veya paintball silahı gibi) silah doğrultmanın hükmü nedir?

Sitenizde icma’ ile kabul olunan bir hususu reddeden bid’at ehli olur diye yazıyor. Bir din kitabında ise “İcmâ’ ile bildirilmiş olan bir şey, dinde zarurî olan şeylerden ise, yani câhillerin bile işittiği, her yere yayılmış bilgilerden ise, bu şeye inanmak da, uymak da farzdır. Böyle icmâ’a inanmayan kâfir olur" diye yazıyor. İzah eder misiniz?

Dârülislâmda meşhur din bilgilerini bilmemek özür olmadığına göre, meselâ cinnin varlığından veya rüşvetin haram olduğundan haberi olmayan câhil bir kimse küfre düşmüş olur mu?

Hallac-ı Mansur ve Seyit Nesimî hakkında dinî olarak menfi şeyler söyleniyor. Bu kişiler hakkında nasıl düşünmek gerekir?

Eşim, çocuklardan bunaldığı bir vakit "Bana biraz yardımcı ol! Yoksa gideceğim ve beni bulamayacaksınız" dedi. Ben de kendisine "Her seferinde bunu söyleyip durma! Defol, nereye gidersen git! Bir daha da dönme! Bu evden giden bir daha dönemez!” dedim. O da bana "Bu evden biri giderse o ben olmayacağım. İstiyorsan sen git" dedi. Bu cevabına sinirlenerek hışımla evden çıktım. Birkaç saat sonra döndüm. Bu kez sâkin konuşup barıştık. Benim sözüm ile talâk olur mu? Zevceme talâk salahiyeti vermiş oldum mu?

Gül kokusu, Peygamber efendimizin mübarek terinin kokusu mudur?

Yara iyi olduktan sonra, sargıyı çıkartmak şart mıdır?

Yara iyileşmeden evvel sargı, yara bandı kendiliğinden düşüp tekrar bağlanırsa veya değiştirilirse abdest bozulmuş olur mu?

Abdest alırken sırayı [tertibi] karıştıran bir Şâfiî, hatırlayınca unuttuğu uzvu yıkayıp kaldığı yerden devam mı eder?

Cemaatle namaz kılarken elinde olmayan bir sebeple abdesti bozulunca, abdestini yeniledikten sonra namaz kıldığı yere dönüp imama uyması gerekir. Eğer namaz kıldığı yere dönmeyerek başka yerde imama uyarsa namazı fâsid oluyor. Yani namaza nerede başladı ise orada mı tekrar imama uymalıdır? Yoksa sonraki gelişinde bir iki saf önde arkada olması namazını ifsâd mı eder?

Hazret-i Peygamber’in ismi anıldığı zaman salavat getirmek farz mıdır?

Minarelerde vakti haber vermek için veya mübarek günlerde ışık yakmak câiz midir?

Teyemmüm ve iki namazı cem etme imkânı olmayan kimse, Hanbelî mezhebini taklid ederek teyemmümsüz olarak namazını kılabilir mi?

Hanefî mezhebinde idrarını tutamadığı için özür sahibi olan kimsenin bir yeri kanasa abdesti bozulur mu? Kendisinde çeşitli özürler bulunan bir kimse, abdest almadan önce her birine niyet etse abdesti bozulur mu?

İdrar kaçırma sebebiyle özürlü bir Hanefî, helâya gidip def-i hacet etse, abdesti bozulur mu?

Mescid duvarlarının ve dinî kitapların süslenmesi câiz midir?

Hanımlar abdest almadan ne kadar evvel misvak niyeti ile sakız çiğnemelidir ki sünnet sevabı hâsıl olsun?

Seven ne yapsın? O kişi için veya kendisi için?

Münakaşa esnasında boşama niyeti olmaksızın erkek “Bitti, tamam, kes!” dese, sabrım bitti, münakaşa bitti mânâsını kast etse, talâk olur mu?

Hanefî mezhebinde 23 metrekare olan büyük havuza ve Şâfiî mezhebinde 220 kg olan havuza necis bir şey düşmüş ise böyle sudan abdest ve gusül alınabilir mi? Velev ki su durgun olsun?

Din kitaplarında “Suyun rengi, kokusu ve tadı değişmedikçe su temizdir” buyuruluyor. Bu, necâset karıştığı zaman mıdır? Yani suya mesela sirke, meşrubat, kola, süt, ayran, sabun v.s gibi necis olmayan bir şey düşse, üç sıfatı [rengi, kokusu, tadı] değişse de bu su ile abdest alınabilir mi?

İhtiyaç zamanında yolda bulduğum pet şişedeki su ile abdest almam câiz olur mu?

Abdest alacağım kovadaki suyun içerisine süt, ayran, meyve suyu, çay, kahve, kola dökülse bununla abdest alınır mı?

Temiz zannederek necis su ile abdest alan bir kimse bunu namazdan sonra fark etse, iade veya kazâ lâzım gelir mi?

Gözyaşının abdesti bozması için bir rahatsızlık, bir hastalık ve bir ağrı sebebiyle gelmesi lâzımdır. Göze takılan lensler gözde çok kaldığında sulanma ve yanma yapabiliyor. Bu da beraberinde ağrıyı getiriyor. Bu halde abdest bozulur mu?

Kulağa damlatılan ilaç, yağ kulaktan dışarı çıkınca abdest bozulur mu?

Mâlikî mezhebinde uyku abdesti bozar mı?

Bir internet sitesinde “Bir kimse ikindi namazını geciktirip akşama 20 dakika kala kılarken namazda kahkaha ile gülse, mekruh vakitte olduğu için abdesti bozulmuş olmaz, ama namazı bozulmuş olur. Mekruh vakit olmasaydı abdesti de bozulmuş olurdu (Hindiyye)" diyor. Yani namaz kılması mekruh olan vakitlerin birinde kahkaha ile gülmek abdesti değil de, sadece namazı mı bozuyor?

İmamın kıraat ve tekbirlerde gereğinden çok bağırması namazı bozar mı?

Fıkıh kitaplarında Mâlikî mezhebinde kadınlara dokunma hâlinde arada kalın bir örtü varsa abdesti bozulmaz diyor. Kalın örtü ne demektir?

Hanefi mezhebinde abdest uzuvlarını sıra ile yıkamak, ovmak ve peş peşe yıkamak sünnettir. Sünnetin terki ise mekruhtur. Buradaki kerahet tahrimî midir?

Hanefî mezhebinde olanların abdestte başının dörtte birini mesh etmeleri farzdır. Başın dörde biri ne demektir?

Kim milyoner olmak ister adlı yarışmadan kazanılan paranın şer’î hükmü nedir?

Kurban kesildiği zaman, derisini ne yapmak lâzımdır?

Mîzânü’l-Kübrâ kitabında diyor ki, “Dört mezheb sözbirliği ile bildiriyor ki, lahdin kabir tarafı, kerpiç dizerek veya hasırla kapatılır. Burasını pişmiş tuğla ile, tahta ile kapatmak mekruhtur”. Bugün cenazelerde meyyit kabri konduktan sonra lâhd mertek denilen tahtalarla kapatılmaktadır. Bu câiz olmuyor mu?

Kadınların deri çanta kullanmaları, bunu boyunlarına ve sırtlarına asmaları câiz midir?

Kürk giymek câiz midir?

Bir adam, teyemmümün, bileğe kadar yapılacağını, vitrin de bir rek'at olarak kılınacağını bilse (ve bir müddet de öyle, yapsa); sonra da teyemmümün dirseğe kadar yapılacağını, vitrin de üç rek'at olarak kılınacağını öğrense, bu şekilde, önce kılmış olduğu namazları iade eder mi?

Üzerinde Arap harfleri ile mübarek yazılar bulunan bir seccademiz var. Bunu yere serip namaz kılmamız caiz midir?

Dedelerimizden kalma pek değeri olmayan bir tarla için köyümüzden biri burası vakıf imiş deyince miras taksimi sırasında içimize şüphe düştü. Bu tarlanın ne için vakfedildiği bilinmiyor. Elimizde vakf olduğuna dair bir belge yok. Şu halde şer’î vaziyet nedir?

Yanımda çalışan bir işçi vardır. Fakat beni çok üzüyor. Verilen işi yapmıyor. Aksi cevaplar veriyor. İşe zamanında gelmiyor. Burnunun sürtülmesi için işten çıkarmak istiyorum. Kul hakkı olur mu?

Kendileri görülmediği için, yabancı kadın veya kızlarla telefonla sohbet, yazışmak veya mailleşmek câiz olur mu?

Ahlâk kitaplarında vazifeden istifa etmek caiz değildir yazılıdır. Burada kastedilen vazife, polislik, öğretmenlik gibi meslekler midir, yoksa her türlü meslekten istifamı kastediliyor? Hangi hallerde istifa etmek caizdir?

Buradaki insanların bazıları ülkelerindeki sistemin tağutî olduğunu, mahkemeye başvurmanın tağuta muhakeme olduğunu, askerlik, polislik, mektebe gitmek ve rey kullanmak gibi hususların şirke sebebiyet vereceğini söylüyorlar. Doğru mudur?

Bir kadın kocasına “Bitsin” derse, erkek de “Bitsin” derse ve kadın kocasına “Boşandık mı?” derse ve erkek “Evet” derse talâk olur mu? Bütün bunlar mesaj yazma yoluyla cereyan ederse yine talâk olur mu? “Boşandık mı?” yerine “Boşanıyor muyuz?” dese vaziyet değişir mi?

Secde-i sehv gerektirecek bir hususta imamın secde-i sehv yapmama hakkı var mıdır?

İslâmiyette recm cezası var mıdır?