Cevab: Kaylûle yapmak, yani gün ortasında, güneşin tepe noktasına yaklaştığı zaman bir mikdar yatmak sünnettir. Efdal olan vakit, öğle ezanı okunmadan hemen öncesidir. Sabah güneş doğduktan sonra veya öğleden sonra ikindiye kadar her hangi bir vakitte de yapılabilir.

Cevab: Zikr sesli veya sessiz yapılabilir. Zikredenin tercihine kalmıştır. Ancak Nakşî büyükleri, cehrî (sesli) zikri bid’at olarak görmüş, tasvib etmemiştir. Nitekim Kur’an-ı kerimde “Allahı yalvararak ve gizli olarak zikredin” buyurulmaktadır (A’râf: 54). Ancak âdet hâline getirmeksizin, irade ve ihtiyar ile olmadan, dert ve hüzün ile içten gelen yüksek sesle zikr etmenin yasak olmadığı bildirilmiştir.

Cevab: Zikr sevabı alınır; ama tarikattaki muayyen yükselmeye yardımcı olmaz.

Cevab: Şir’atü’l-İslâm’da diyor ki: Pilav yerken, gül koklarken, Resulullah aleyhisselâma çok salavat getirmelidir. Çünki her ikisi de içinde Resulullah efendimizin nuru bulunan birer cevherdir. Nur, Âdem aleyhisselâmın alnına gitmek için o cevher yarılmış; parça parça olmuştur. Bu parçalara pirinç denir. Hadis-i şerifde geldi ki, “Ben Arşı tavaf eden bir latif cevher idim. Allahü teâlâ bana nazar etti. Utandım, terledim. O sırada benden yedi damla damladı. Allahü teâlâ ilk dördünden Ebu Bekr, Ömer, Osman ve Ali’yi, beşinciden gülü, altıncıdan pirinci, yedinciden kabağı yarattı.”

Cevab: İbâdet sevabı değil ise de, hayırlı bir işle meşguliyeti itibariyle sevap kazanılır. Kur’an-ı kerimi ve zikirleri bizzat bir insanın yapması gerekir. bu yapan kişi ve onu hakiki sesiyle dinleyen kimse sevab kazanır.

Cevab: Nafileler farzların yerine geçmez, ama kılınmış farzlardaki eksikleri tamamlar. Kazası olan her fırsatta kaza kılmalı, beş vaktin sünnetlerini de kaza olarak kılmalıdır. Borçlu kalmak çok mahzurludur.

Cevab: Salavat getirmek ömründe bir defa farz, her zikir edildikçe fetvâya göre müstehabdır. İmam Tahâvî’ye göre her zikredildiğinde vâcibdir. kur’an-ı kerimde “Şüphesiz Allah ve melekleri, Nebi aleyhisselâma salât ederler. Öyleyse ey iman edenler, siz de ona salât ve selâm ediniz”! (Ahzâb: 56) buyurulmuştur. Hadis-i şerifte de “İsmim anıldığı zaman bana salavat getirmemek cefâdandır” deniyor. Allahümme salli alâ Muhammed veya sallallahü aleyhi ve selem ya da aleyhisselâm demek kifayet eder.
Tüccar bir elbiseyi açar da, onun güzelliğini müşteriye bildirmek için tesbih eder yahud salavat getirirse mekruh olur. Bunu bekçinin yapması dahi mekruhtur. Bundan dolayıdır ki büyüklerden biri bir meclise geldiği vakit onun geldiğini bildirmek ve kendisine yer verilmesini veya ayağa kalkılmasını te'min için tesbih etmek yahud salavat getirmek memnudur. Bunu yapan günahkâr olur. (İbni Abidin)
Salavat getirmek namazın son oturuşunda sünnet olduğu gibi, sünnet-i gayri müekkedelerin ilk oturuşunda dahi sünnettir. Cenâze namazında da öyledir. (İbni Abidin)
Mâni bulunmamak şartıyla her zaman salavat getirmek müstehabdır. Ulema müstehab olduğu bazı yerleri söylemişlerdir. Bunlar Cuma günü ile Cuma gecesi, Cumartesi Pazar ve Perşembe günleridir. Bu üç gün hakkında hadis-i şerif vardır. Sabah ve akşam, mescide girerken ve çıkarken, Hazret-i Peygamber’in kabrini ziyaret ederken, Safa ile Merve'de, [imam için] Cuma ve sair hutbelerde, müezzine icabet ettikten hemen sonra, ikamet edilirken, duanın başında, ortasında ve sonunda, kunut duasından sonra, telbiyeyi bitirdikten sonra, bir yere toplanırken ve dağılırken, abdest alırken, kulak çınlarken, bir şey unutulduğu vakit, vaaz ve ilim neşir ederken, hadis-i şerif okumağa başlarken ve bitirirken, sual ve fetvâ yazarken salevât getirmek müstehab olduğu gibi, her musannifin [kitap yazarının], her hoca ve talebenin, hatibin, kız isteyenin, evlenenin, evlendirenin salavat getirmesi dahi müstehabdır. Mühim işlerin başında, zikir zamanında, Hazret-i Peygamber’in ismini işittiği zaman yahud ismi yazıldığı zaman salavat getirmek müstehabdır. (İbni Abidin)
Yedi yerde Hazret-i Peygamber’e salavat getirmek mekruh olur. Bunlar, cimâ, def-i hacet, malını satmak için, hata yaptığında, şaştığında, hayvan keserken ve aksırdıktan sonradır. Kur'an-ı kerim okurken veya hutbede Hazret-i Peygamber’in ismini işitince de salavat getirilmez. Çünki bunlarda susarak dinlemek vâcibdir. Okumayı bitirdikten sonra salavat getirirse iyidir. (İbni Abidin)
Bir mecliste Hazret-i Peygamber’in ismi söylenirse, söyleyenin veya dinleyenlerden birinin salavat getirmesi kâfidir. Hepsinin getirmesi iyidir. (İbni Abidin)
Hazret-i Peygamber’in ismini kalbinden geçirdiği zaman salavat getirmek iyidir. (Şir’atü’l-İslâm)
Netice itibariyle salavat söylemek ömründe bir defa farz, her ismi zikir edildikçe müstehab; tüccarın malını açarken yaptığı gibi olursa tahrimen mekruh, namazda sünnet, mümkün olan her vakitte müstehab, son teşehhüdünden [ve kunutun sonundan] başka namazın her yerinde mekruhtur.
Hazret-i Muhammed’den başka peygamberler için salavat getirmek ihtilaflı ise de, muhtar olan bunlara da salevât getirmenin hükmü, Hazret-i Muhammed’e getirmenin hükmü gibidir. Büyük meleklere de salavat getirmek meşrudur. (Şir’atü’l-İslâm)

Cevab: Merâkıyyü’l-Felâh kitabında der ki: “Sabah namazının farzından sonra, güneş doğuncaya kadar nâfile namaz kılmak, tahrîmen mekruhtur. Sabah namazının sünnetini önceden kılmamış ise, bunu kılmak da, bu yasağın içindedir. Çünki bu vakit, yalnız farz kılmak için ayrılmıştır. Yani, farzdan sonra güneş doğuncaya kadar, namaz kılmayan, hep farz kılmış sayılmaktadır. Bu ise, sabah sünneti bile olsa, nâfile kılmaktan daha efdaldir.” Yani bu vakitte yasak edildiği için nâfile kılmamak, kılmaktan daha faydalıdır. O kişi hep farz namaz kılmış gibi sevab kazanır.

Cevab: Mahir ve müşfik bir hocadan klasik kitaplar (emsile, bina, maksut, avamil) okunur. Sonra Emâlî Kasidesi, Nûrü'l-İzah gibi metinlere geçilir. İnternette Arapça dersleri vardır. Bunlar da faydalı olabilir. Lisan esas itibariyle kendi kendine ve gayret ile öğrenilir. Kabiliyet ve heves de şarttır. Arapça öğrenmek ibadettir. Men cedde ve cehede vecede (Kim ciddiye alır ve çalışırsa, kavuşur) buyurulmuştur.

Cevab: Kur’an-ı kerimden, namaz kerahatsiz sahih olacak kadar ezberlenmesi farz ve vâcibdir. Bu da Fâtiha ve iki sûredir. Sonra Yâsin, Mülk ve Amme surelerini, Âyetülkürsî, Âmenerresulü ile Haşr suresinin sonunu ezberlemelidir. Çünki bunlar hergün okunması mesnun olan sûre ve âyet-i kerimelerdir. Sonra İnşirah sûresindan aşağısını ezberlemek iyidir. Vâkıa, Kehf gibi sûreler de okunması faziletli sûrelerdendir.

Cevab: Eve, câmiye, dükkâna, asansöre, trene, vapura, her yere sağ ayakla girilir. Çünki sağ, sola göre faziletlidir. Ancak helâya sol ayakla girilir, sağ ayakla çıkılır. Bu zamanda ev, sokaktan daha faziletli olduğu için, evden çıkarken sol ayakla çıkılıp, sağ ayakla girileceğini de bildirmişlerdir.

Cevab: Hadis-i şerifte “Bir hurma ile de olsa müslümana iftar ettirenin günahları affolur” buyuruldu. Bu sevab amel ile değil, niyet ile kazanılır. Binaenaleyh hem hurma ile iftar ettirene, hem de ziyafet sahibine niyetleri ölçüsünde sevab verilir. Hurma ile iftar edip o müslümanı sevindirmelidir. Ev sahibi de aynı sevaba kavuşur. Hatta bir iş çıksa da ziyafete gidemese, ziyafet sahibi sevabdan mahrum kalmaz.

Cevab:

Hazret-i Peygamber’in, farz namazların secdesinde dua ettiği naklolunmadığı için, ulemâ bu hadîs-i şerifi nâfile namazlara tahsis etmiştir. Nâfilelerin secdelerinde âyet-i kerime ve hadîs-i şeriflerde bildirilmiş duaları okumak caizdir. Lâ ilahe illâ ente sübhâneke innî küntü minezzâlimîn, rabbenâ âtinâ…, rabbi’c’alnî…, rabbena’ğ’firlî… gibi.

Cevab: Bu kimsenin kazâsı yoksa, bu kıldığı namaz nâfile olur. Ama revâtibe ayrıca niyet etmek gerekir. Yani vaktin ilk veya son sünnetine ayrıca niyet etmelidir. Etmemişse, sadece nâfile namaz sevabı alır. Kazâsı varsa, kazâ diye niyet etse kâfidir. Sünnete de niyet etmesi iyi olur.

Cevab:

Müstehaba, mendub, edeb ve fazilet de derler ki, Hazret-i Peygamber’in bazen işleyip bazen terkettiği ve selefin sevdiği şeylerdir. Bazıları âdâbı, müstehab ve mendubdan daha hafif tutar (Dürrü’l-Muhtar). Şâri (dinin sahibi) sevdiği için müstehab, farza ilâve olduğu için nâfile, farz olmadığı için mendub, ameli kemâle getirdiği için edeb, yapmak yapmamaktan iyi olduğu için fazilet deniyor.

Cevab: Abdest uzuvları kuruyacak kadar zaman geçmişse, subha namazı sevabı alamaz.

Cevab: Takvimlere göre imsak yazan saatte sabah namazı vakti çoğu yerde girmiyor. Onun için sabah namazı en az 20 dakika sonra kılınıyor. Normal şartlarda sabah namazı vakti girince yalnızca o vaktin sünneti kılınır; başka nâfile kılınamaz. Ama kazâsı olan kazâ kılabilir.

Cevab: Orada revâtıb sünnetler dışındaki nafileler kasdediliyor.

Cevab: Sağdan başlamak, sağ elle yapmak veya sağı önce yapmak demektir. Heyette olan sünnet ise fiilî sünneti ifade eder.

Cevab: Böyle bir yasak mevzubahis değildir. Ancak Osmanlı terbiyesinde bir erkek için, kendisine yabancı kadınları isimleri ile anmamak bir nezâket ve terbiye eseridir. Arnavutluk isyanının sebeplerinden birisi de, nüfus sayımında memurların köylü Arnavutlara kadınlarının isimlerini sormalarıydı. Berika’da lisan âfetleri bahsinde der ki, Edeb, yabancı hanımların ismini kinâye ile zikretmeyi gerektirir. Nitekim Kur’an-ı kerimde Meryem’den başka hiçbir kadın ismiyle zikredilmemiştir. Hatta bazen o bile zikredilmemiştir. “O kadın ki iffetini muhafaza etti” meâlindeki âyet-i kerimede kadın, Hazret-i Meryem’den kinâyedir.

Cevab: Câiz ise de, efdal olan bu vakitlerde zikir ve tefekkür ile meşgul olmaktır.

Cevab: Bu gibi hadislere öyle mânâ verilmez. Bunlar tergib ve teşvik içindir. İtikadı ve ameli düzgün olan kimseye fayda verir. Bu ameli, onun başka günahları sebebiyle cehenneme girmesine mâni teşkil eder, bir başka deyişle şefaatçi olur inşallah. Cennetliktir veya cennete gider sözü, “Bu, cennetliklerin amelidir”, yahud “Bu kişiye bu amel aynı bir şefaat eder” veya “Cennette ayrı bir derece kazandırır” demektir.

Cevab: Çocuk için şükür olarak kesilen akika kurbanı, ölene kadar kesilebilir. Hatta kişi, kendi kesilmemişse, kendisi de kesebilir.

Cevab: Hayır.

Cevab: Kur’an-ı kerimde mealen, “Allahı sessizce ve gizlice zikredin” buyurulmaktadır. Bu sebeple bazı tarikatlerde cehrî zikr bid’at olarak görülmüştür.

Cevab: Gücü yettiği kadar kaldırmak, Müslümanlık edebindendir.

Cevab: Müstehabları öğrenmektir. Yoksa farzı ve haramı öğrenmek farz; vâcibi ve tahrimen mekruhu öğrenmek vâcib; sünneti ve mekruhu öğrenmek sünnettir.

Cevab: Her hayırlı ve sevinçli işte velime vermek sünnettir. Ev almak, yolcu gelmek, düğün, sünnet vs.

Cevab: Farz-ı kifâyedir. Din ilmiyle meşgul olana farzdır. Avama, ancak Kur’an-ı kerimde okuduğu surelerin manasını bilecek kadar Arabî öğrenmek müstehabdır. Çünki en sevablı okuma, böyle okumaktır.

Cevab: Tarikatlerdeki zikr vazifeleri, bu hâliyle sonradan tertip edilmiştir. Ancak bunların hepsi bir sünnete istinad eder. Nihayet zikr, nâfile bir ibâdettir. Bir insan dilediği kadar nâfile ibâdet yapabilir. Hangi müride ne kadar zikr verileceği ise, tasavvuf mütehassıslarının yılların tecrübesi ve manevî müktesebatıyla tayin ve tensib edeceği bir şeydir.

Cevab: Salavat kitabıdır. Herkes okuyabilir. İzin almak gerekmez. Yazıp neşretmesi, izin vermek sayılır.

Cevab: Yaşlılar gençleri sofrada beklemesin diye.

Cevab: Sünnet namazlar hep iki kabul edilir. 4 rek’at kılmaya niyet etse, herhangi bir sebeple 2 rek’at kılsa, bir şey lâzım gelmez. 4 rek’atlik bir nafile kılarken, farza durulsa, ikiye tamamlayıp cemaate uyar. Kılamadığı 2 rek’ati, öğle namazı ise farzdan sonra kılabilir.

Cevab: Konuşurken Allah’a hamd ve Resulüne salavat ile başlanır. Kelam-ı ilahî ile bitirilir. Subhane rabbike… ile bitirmek sünnettir. Fatiha, en güzel duadır. Hepsi Kur’an ve sünnetin tatbikatıdır. (İbni Âbidin)

Cevab: Müstehabı yapmak ve bunu göstermek riya olmaz. Eğer kalbde gerçekten riya yoksa. Bana riyâkâr demesinler diye müstehabı terkediyorum sözü batıldır. Ama öyle zamanlar olur ki, fitne çıkmasın diye sünneti terketmek caiz ve lazımdır. (Berika)

Cevab: Kadının kadına imameti sahih ise de mekruhtur. Tesbih namazı kılmak için hanımlar toplansa; içlerinden bilen birini seçip sesli olarak kıldırmasını isteseler; kıldıran hanım da en ön safta ortada durup imam olmamak kaydıyla tesbihleri yüksek sesle söylese ve cemaat de tekrar ederek müstakil olarak namazı kılsalar sahih olur.

Cevab: İnsanların bu geceye kati bilip, diğer geceleri ihyada ihmal göstermemeleri için.

Cevab: Resulullah aleyhisselâmın eşyası, hatta kestiği tırnak ve saçlar, arkadaşları Sahâbe-i kiram tarafından teberrük edilmek (bereketlenmek) üzere toplanırdı. Nitekim Hazret-i Peygamber’in sakalından Amr bin Âs’ın nezdinde saklanan birkaç taneyi vefatında gözlerinin üzerine konmasını vasiyet etmişti. Kur’an-ı kerimde, Hazret-i Yakub’un görmeyen gözlerinin, Hazret-i Yusuf’un gömleği sürülerek açılması hâdisesine kıyasen, Müslümanlar Hazret-i Peygamber’in eşyasına şifa ve sair maksatlarla müracaat etmiştir. Hastalananlar, Hazret-i Ayşe’deki gömleği öper; Ümmü Seleme’deki bir tutam saçın konduğu suyu içerdi. Hâlid bin Velid, bütün muvaffakiyetlerinin başında taşıdığı bir sakal-ı şerîf sâyesinde olduğunu söylemiştir. Her asırdaki Müslümanlar, bu eşyayı ibâdet edilecek değil, teberrük olunacak, yani bereketlenecek, peygamberi hatırlatacak, zikir ve salavat söylenecek vesileler olarak görmüştür. Bu sayede Hazret-i Peygamber’e ait eşya titizlikle saklanarak sonraki nesillere intikal etmiştir. Bu sakalın kimden kime intikal ettiğini gösteren silsilenâmeler de beraberinde hıfz edilmiştir. Bu gibi mukaddes eşyanın muhafazasına da itina edilmiştir. Hürmeten ziynetli kutular içinde muhafaza edilmiş; kat kat süslü bezler içine sarılmıştır. Bu âdetin nereden geldiği bizce malum değildir. Ama her açılışı, ziyaret için bekleyenlerin ruhen hazırlanmasına, bu arada salavat getirmesine sebebiyet verdiği için makbuldür. İslâmiyette 3, 7, 8, 12, 40 gibi bazı sayılara ehemmiyet verilmiştir. Âyet-i kerimelerde ve hadîs-i şeriflerde bazı hayırlı ameller için bu sayılar zikredilmektedir.

Cevab: Zikr ve duanın sessiz olması efdaldir. Yüksek sesle zikr her zaman men edilmiş değildir. Nitekim ezan da bir cihetten zikirdir. Salavat-ı şerife de bir cihetten zikir ise de, bir cihetten değildir. Yüksek sesle getirmenin mahzuru yoktur.

Cevab: Evvela küçükler el yıkar; sonra büyükler el yıkar. Evvela büyükler oturur; sonra küçükler oturur. Evvela büyükler başlar; sonra küçükler başlar. Büyükler kalkmadan küçükler kalkmaz. İcab ederse müsaade ister. Yemekten sonra evvela büyükler el yıkar; sonra küçükler. Sofrada güzel mevzulardan konuşmak caizdir. Hiç konuşmamak Mecusi âdetidir. İğrenç şeylerden, hastalıklardan, üzücü şeylerden konuşmak doğru değildir. Mevzuyu büyükler açar. Suali büyükler sorar. İcab ederse müsaade alarak küçükler de konuşur. Sorulan suale cevap verirler. Sofrada başı örtülü olmak müstehabdır. Şir’atü’l-İslam kitabına bakınız.

Cevab: Âdettir.

Cevab: Evet. Uyumak değil bu niyetle yatmak esastır.

Cevab: Herkes için müstehabdır. İmam için daha lüzumludur.

Cevab: Bid’attir. Ancak cemaate öğretmek niyetiyle müezzinin yüksek sesle tekrar etmesi caizdir.

Cevab: Sünnet-i gayrı müekkededir. Resulullah aleyhisselam bazen kılmış; bazen kılmamıştır. Özür varsa terk edilir.

Cevab: Ayak ve yüz üst üste gelmeyecek şekilde katlamayı büyükler âdet edinmiştir.

Cevab: Zamanında okumanın ayrı sevabı vardır. İmkân bulamayan sonra okursa, inşallah sevaba kavuşur. Abdülkâdir Geylânî hazretleri, mazeret halinde, gündüz okunacak virdlerin, gece; gece okunacak olanların da gündüz okunabileceğini söyler.

Cevab: Allah ismi geçtiği zaman da Teâlâ, Cenab-ı Allah, Celle celâluhu, Celle şânuhu, Tebâreke gibi tazim kelimeleri kullanılması icab eder.

Cevab: Birincisi efdaldir. Veya “min evvelihi ilâ âhirihi” veya “evvelen ve âhiren” denir.

Cevab: Hayır. Ama her gece dökmelidir. Gece evde bulaşık ve çöp tutmak doğru değildir.

Cevab: Peygamber efendimiz silkelediği gibi; silkelemeyi men ettiği de olmuştur. Birincisi el yıkamaya, ikincisi abdeste hamledilir. Zira ma-i müstamel olduğu için vesvese yapabilir. Eskiden halk arasında buna şeytan yelpazesi derler ve hoş görmezlerdi.

Cevab: Velime, hususî günler şerefine verilmesi âdet ve müstehab olan yemek ziyafetine denir. Evlenme, sünnet, ev alma, yolcusu seyahatten dönme, hastalıktan kurtulma gibi sevinçli hâdiseler şerefine velime vermek müstehabdır. Bilhassa evlenme düğününde, velime verilmesi, taraf-ı peygamberîden tavsiye olunmuş; bir koyun buduyla da olsa velime vermeyi ihmal etmeyiniz buyurmuştur. Velime de bulunmak da sevablı bir iştir. Hadis-i şerifte, “Velime yemeğinde, Cennet lokmalarından vardır” buyurulmuştur.

Cevab: Hayır. Sarık ile namaz kılmak müstehabdır.

Cevab: Unutmak özürdür, bu takdirde mekruh olmaz. Mekruh olması için kasten başı açık kılmak gerekir. Sünnetler bununla terk edilmez

Cevab: Namaz kılarken televizyon ve radyonun üzerini örtmek iyi olur.

Cevab: Kabak yemeğidir. Fakat bu niyetle tatlı kabağı yemek de faidelidir.

Cevab: Hayır. Tab’an mekruh olduğundan, vesile olmamalıdır.

Cevab: Secde yerine basmamak edeptir.

Cevab: Şart değil ise de iyi olur. Sui zanna sebebiyet verebilir.

Cevab: Doğru değil ise de, kanuni şartlar bulunabilir. Bazı memleketlerde bu mecburidir. Aksi takdirde Müslümana yakışmaz.

Cevab: Her ikisi de birbirine yakın manadadır. Allah’a nimetlerinden dolayı minnettar olup boyun eğmektir. Şükr nimete, hamd hem nimete hem belaya olur.

Cevab: Bilakis, çok sevablıdır.

Cevab: Hayır.

Cevab: Teheccüdün asgarisi olarak 2 rek’at kılar.

Cevab: Caiz ve iyidir. İnkâr, tövbe demektir.

Cevab: Nafile ibadetler ve zikir, mürşidin izniyle yapılırsa daha sevap olur. Bir muteber din kitabında yazılı olması, dua ve zikr için izin sayılır.

Cevab: Bel kuşağı demektir. Hayır.

Cevab: Tatlı dilli güler yüzlü olmalı. Allah yumuşaktır yumuşaklığı sever, zorluğa vermediğini yumuşaklığa verir. Hediyelerle, vaatlerle yola çekmeye ve ikna etmeye çalışmalı. İyi arkadaşlarla görüşmesini temin etmeli ve bol bol da hidayeti için dua etmelidir.

Cevab: Nafile ibadetlerin sevabı, riya ile yapılırsa veya desinler için ifşa edilirse gider.

Cevab: Caiz ise de babanın yapması münasiptir. Zira isim koymak babanın hakkı ve vazifesidir.

Cevab: Hayır; isim olarak manasızdır. 

Cevab: Çok iyidir. Kur'an-ı Kerim, yer yüzünü dolaşıp ibret almayı emreder.

Cevab: Mahrem akraba ise sıla-i rahim vacibdir. Diğerlerine müstehabdır. 

Cevab: Hayır. Manası güzel isim koymak sünnettir.

Cevab: Selim olur, Yavuz Selim dememelidir.

Cevab: Zaruret vardır. Kaldı ki haram değildir.

Cevab: Böyle bir sünnet bilmiyoruz. Ancak Şir’atü’l-İslâm’da “Bir kimseyi seversen, ismini, babasının ismini ve memleketini sor” ve “Din kardeşlerinizi çoğaltınız” hadis-i şerifi naklediliyor.

Cevab: Sabah namazına kalkabilmek için evet. Yeni evliler için veya ilim talebeleri için biraz müsaade vardır.

Cevab: Çekilir; çünki tırnak kesmek sünnettir. 

Cevab: Hüsn-i niyetle yapılırsa kazandırır. Mesela, hayatta kalmak, ibadete kuvvetlenmek, insanlara hizmet etmek, sünnete uymak gibi maksatlarla su içen, her niyeti için ayrı sevap kazanır.

Cevab: Zannetmem. Çünkü “Bir kişi ölünce amel defteri kapanır. Üç hal müstesna: sadaka-i câriye, faydalanılan ilim ve dua eden evlat” hadis-i şerifinde ilim için intifa, veled-i salih için ise dua şart koşuluyor.

Cevab: Büyük günaha devam, ibadetlere sevap verilmesine manidir. Mâide suresi 27. âyet-i kerimesinde mealen, “Allah ancak müttekilerden, yani takva sahiplerinden kabul eder” buyuruldu. Takva, haramlardan sakınmak demektir. Ancak namazı şartlarına uygun kıldıysa, faydalı olur. Takvâyı kazanmaya yardımcı olur. Bir başka âyet-i kerimede meâlen, “Dosdoğru kılınan namaz kötülüklerden alıkoyar” buyuruldu. Akla şöyle bir sual gelir: Hem takvaya kavuşmak için şartlarına uygun namaz kılmak lâzım, hem de haramlardan sakınmayanın namazlarını Cenâb-ı Hak kabul etmiyor. Bu ikisinin arası nasıl bulunur? Başlangıçta tekellüfle, kendini zorlayarak haramlardan sakınmalıdır. Bunu Allah kabul ediyor. Şartlarına uygun namaza devam ettikçe haramlardan nefret hâsıl olur. Allah’ın istediği takva budur.

Cevab: Namazda ve namaz dışında esnemek mekruhtur. Hadis-i şerifte, esnemek şeytandandır buyuruldu ve mümkün mertebe ağzı açmayıp dudak ve dişlerden yardım almak, yapamıyorsa sol elinin tersiyle ağzını kapatmak, esnerken ses çıkarmamak emrolundu. Esneme gelince, peygamberlerin esnemediğini düşünürse esneme geçer.

Cevab: İster oturduğu yerde, isterse yürürken tesbihatı yapabilir, Kur’an-ı kerim okuyabilir.

Cevab: İsim kulağa okunmaz, kendisine ismiyle hitap edilir.

Cevab: Güneşin doğmasından öğlene bir saat kalana kadardır. Bu, farz oruca niyetlenme vaktidir. Bu vakitte duha (kuşluk) namazı kılmak sünnettir.

Cevab: İşrak namazı, bayram namazı vaktinde, yani güneşin doğuşunun tamamlanmasıyla başlar. Duha vaktine yani günün dörtte birine kadar süren zamanda iki rekat nafile kılmak sünnettir. İşrak, güneşin doğuşu demektir. Duha, günün 4'te 1'inde yani takribi dokuzda başlar; öğlen namazına birkaç dakika kalıncaya kadar kadar devam eder. Bu vakitte 2 ile 12 rekat arasında anfile namaz kılmak sünnettir. Kuşluk namazı da denir. Duha, kurbanı boğazlama vaktini ifade eder. Esasen işrak vaktiyle başlar. Ama duha namazının müstehab vakti günün dörtte biri başlayıncadır.

Cevab: Kandilleri koyan Kur’an-ı kerim ve Hazreti Peygamberdir.

Cevab: Niyet, amelden hayırlıdır. İnsan niyetiyle sevap kazanır.

Cevab:

Verenin ihlasına bakar. Bazen daha kıymetli olabilir.

Cevab:

Yatsı ve sabah namazını cemaatle kılan, geceyi ihya etmiş olur. Bu mümkün değilse yatsıyı kılan ve sabah namazını kılmak niyetiyle yatan, yine geceyi ihya etmiş olur.

Cevab: Sabah ve ikindi namazından sonra hiçbir nafile namaz kılınmaz.

Cevab: Müezzin subhanallah kumandasını verdikten sonra kendisi 32, cemaat ise 33 defa söyler.

Cevab: Teheccüd ile kaylulenin, yani öğlen uykusunun alakası yoktur. Evet teheccüde kolaylık için kayluleden yardım alınır. Kaylule sünnet niyetiyle yapılırsa sevap hasıl olur.

Cevab: 3, 5, 7 gibi tek sayılarda yapmaktır. “Allah tektir, teki sever” hadisi “Allah 1’dir, o halde 1 defa yapmalıdır” diye tefsir edilemez. Nitekim sayıdan çiftler çıkınca tek kalır.

Cevab: Amel, sahih ve salih niyetle beraber hüküm ifade eder. Amellerde o ameli bilmek ve bunu Allah rızası için yapmak niyeti bulunmalıdır. Buna mukabil bir kimsenin niyeti halis olsa, ama ameli bir şekilde sahih olmasa yahut yapamasa sevap alır. Mesela namazın 12 şartından biri eksik olduğu vakit çıktıktan sonra anlaşılsa kaza etmesi lazım gelmez veya bir kimse param olsa da fakirlere dağıtsam diye düşünse dağıtmış gibi sevap alır.

Cevab: Bazı alimlere göre kaza etmeden nafilelere hiç verilmez. Zira ayet-i kerimede mealen “Allah ancak müttekilerden kabul eder” buyuruldu. Bazı alimlere göre o cinsten nafile ibadetlerine verilmez. Mesela Ramazan orucunu tutmayan veya kazası olanın nafile orucuna sevap verilmez. Farz namaz borcu olanın kıldığı nafile veya sünnet namaza, zekât borcu olanın sadakasına sevap verilmez.