2-Üyenin domuz, içki satın alması veya satması, diğerlerine sirayet etmez. Vekâlet mevzubahis değildir. Alışverişinden hisse verilmiyor. Komisyon veriliyor. Bu satış darülislamda sahih değildir. Binaenaleyh bu satıştan komisyon talebi de caiz değildir. Ama firma verirse, kendi ihtiyarıdır, alınır.

3-Firmanın dilediği müşteriye tenzilat yapması, müşteri getirene prim vermesi caizdir.

4-Para hibe veya klübe giriş ücreti olarak veriliyor ise, ortaklara önceden tayin edilen şart nisbetinde diğerlerine dağıtılması caizdir.

Netice itibariyle bu şekilde bir işe açıkça haram veya fâsid denemez. Ama içinde fâsid unsurları barındırdığı da bir gerçektir. İmam Ebu Hanife ve İmam Muhammed, İslam ahkâmına göre idare edilmeyen memleketlerde, müslümanın menfaatine olmak ve karşılıklı rıza şartıyla fâsid muamelelerin sahih sayılacağını ictihad buyurmuştur.

İşin başka bir ciheti de şudur: Tecrübeler göstermiştir ki, bu gibi kolay yoldan para kazandırmayı va’d eden işler, suiistimallere elverişli ve sonu gelmeyen işlerdir.

b-İnsan istediği kişiyle ortak olur. Sonradan olan ortaklar, öncekilerle ortak sayılmaz. Bunların rızası yoksa, sonrakilerle yapılanlar, ayrı bir ortaklık demektir. Şu kadar ki müdarib (yani emek ortağı), aynı anda başkasıyla müdarebe yapamaz.  

c-Şirket akdi lazım, yani bağlayıcı değildir. Kişi istediği zaman feshedebilir. Bunun için ceza istenemez.

d-Müdarebede emek sahibinin ne yaptığını sermaye sahibi bilmeyebilir. 

1 — Tarla ziraate elverişli olmalıdır.

2 — Şirket kuranlar, Müslüman, âkıl ve bâlig olmalı.

3 — Şirket müddeti belli olmalıdır.

4 — Tohum kimden olacağı belli olmalıdır.

5 — Tohumun cinsi belli olmalıdır.

6 — Tohum vermeyenin mahsulden alacağı yüzde miktarı belli olmalıdır.

7 — Ortaklardan birine, mahsulden belli bir miktar veya tarlanın muayyen yerinden ayrılmayacaktır.

8 — Tarla sahibi, tarlayı şerikine teslim edecektir.

9 — Mahsul, tohumluk olarak bir miktar ayrılmadan taksim olunacaktır. Mahsulün uşrunu, taksimden önce ayırmağı şart etmek caizdir.

10 — Mahsulün tane kısmı taksim edilecek, saman taksim edilecek veya tohum sahibinin olacaktır.

11 — Tarladan alınan mahsulü taşımak, biçmek, harman etmek, savurmak masrafları, taksimden önce ayrılır. İşçilik yapan şerike ait olmak da caizdir.

12 — Mahsulü almadan önce yapılan masraflar, işçilik eden şerike ait olacaktır.

13 — a) Tohum, toprak sahibine, öküz veya makina ise, çalışana. b) Tohum ve öküz veya makina, çalışana. c) Tohum ve öküz veya makina, tarla sahibine olmak caizdir.

14 — a) Öküz veya makina, toprak sahibine, tohum ise çalışana. b) Tarla sahibi çalışıp, tohum ve öküz diğer şerike. c) İş ve öküz, tarla sahibine, yalnız tohum diğer şerike caiz değildir.

Bu maddelere uymayan şartlar şirketi bozar ve mahsulün hepsi, tohum sahibinin olup, diğerine ücret verilir. Ücreti, şartnamedeki hissesini aşamaz. Bütün bunlara riayet zor ise, tarlayı kiraya verir; mahsul, ekene ait olur; tarla sahibi, mahsulün yarısını ücret olarak tayin edebilir; işçilik şart edilmez; kim müsaitse gönüllü yapar.

Hayır. Vekil kendi malını müvekkile satamaz. Satmışsa, bu satışı bozması lazımdır. Bozamazsa, mesela nevale yenmişse, kârı müvekkillere iade eder.

İslam hukukunda kooperatif bir nevi şirkettir. Azalar bir maksat için bir araya gelmiş; ortaya ayni veya nakdi sermaye koymuşlardır. Neticede hasıl olan kârı/evi paylaşırlar. Bunun taksimi kura ile olur. Kooperatif azası olup da idare eden veya çalışanların ücret alma hakkı vardır. Baştan bunun şart edilmesi lazımdır. Kimse hissesinden fazla mala sahip olamaz. Herkes hissesi kadar daire sahibi olur