Yazışmalar

Anneannem sağlıklı ve dul, ama çamaşır ve mutfak işlerini göremeyecek kadar yaşlı olduğu için dönüşümlü olarak annemlerde ve teyzemlerde kalıyor ve kendi evi yok. Büyükbabamdan kalan emekli maaşı var. Bunun vatan-ı aslîsi neresi olur?

Vatan-i aslî mevzuunda kadın evliyse kocaya, bekârsa babaya tâbi olacağını biliyorum. Kadınların ve kızların kocaları ve babalarının ölümü hâlinde vatanları neresi olur?

Cennette herkes kaç yaşında olacaktır?

İmalat hatası, Nuh der peygamber demez, Allah baba, yukarıda Allah var gibi halk arasında söylenen sözler küfrü gerektirir mi?

Ölenin borcunu ödemeden miras taksimi yapmak veya miras taksiminde Kur’an-ı kerimdeki hisselere riayet etmemek küfrü gerektirir mi?

Namaz için tekbir alırken eller ne zaman kulağa götürülür?

Sukuk tatbikatı caiz midir?

Bir erkek, bir kadına "Benimle evlenir misin?" diye bir mektup gönderse, kadın da “Evet, kabul ettim” diye cevap gönderse nikâh olur mu?

Hadis-i şeriflerde, Allahü teâlânın ilk yarattığı şey hakkında muhtelif ifadeler var. Kalemdir, nurdur, Resulullah’ın ruhudur diye geçiyor. Bunların arası nasıl bulunur? “Allahü teâlâ kendi nurundan cevheri yarattı” hadis-i şerifinde geçen cevher ne mânâdadır?

Üç erkek kardeş olsa, bunların en büyüğü bir kadını emse, en küçük erkek kardeş bu kadının kızı ile evlenebilir mi?

İş elbisesi tozlu veya kirli olan, bu elbiseyle namaz kılabilir mi?

Bütün peygamberler İslâmiyeti ve tevhid dinini anlattıklarına göre, Yahudi ve Hristiyan isimleri nereden çıkmıştır?

Kur’an-ı kerimde geçen Cumartesi yasağı nedir?

Bakara suresinde 56. âyet-i kerimesinde “Sonra sizi belki şükredersiniz diye öldürüp, ardından tekrar dirilttik” buyuruluyor. Bu âyet-i kerimede geçen ölüp dirilmeyi nasıl anlamak gerekir?

Zamanımızda bir genç kızın mehr-i misli ne kadardır?

Şuf'a hakkını, yani bir gayrımenkul satıldığı zaman, komşu veya ortağın aynı bedelle onu satın alma hakkını bertaraf için bedel yüksek gösterilerek muvazaa yapılırsa, şufa kullanmak isteyen muvazaayı ispat edip gerçek bedel üzerinden şufayı sağlayabiliyor. Peki, bedel satım yapılırken vergiden vs kaçmak için düşük gösterilir ve bu sefer şufa kullanmak isteyen bu düşük bedel üzerinden akdi kurmak isterse, satım akdinin tarafları aralarındaki muvazaayı ileri sürüp şufa'nın yüksek ve gerçek bedelden yapılmasını isteyebilirler mi?

Makine ile kesilen tavuk yenir mi?

Humus ne demektir?

Öğle namazını kılmamış bir kimse, ikindi namazı vaktinin girdiğini görürse, İmam-ı Azam Ebu Hanife’nin kavline göre öğleyi asr-ı evvel denilen vakitte kılsa; ikindi namazını da hemen ardından kılabilir mi?

Bazı kitapçılara gittiğimizde Kuran-ı kerimlerin belden aşağı koyulduğunu görüyoruz. Böyle yerlere gitmek uygun mudur?

Birine bir işin yapılması veya yapılmaması için and veren kimse, yemin etmiş olur mu?

Sıvı yağa necâset düşerse ne yapmak gerekir?

Birisi bana bir şey için söz verdi. Sonra o şeyi bana vermeyip, başka birine verdi. Kendisine söz verilen kimse, “Sen bana söz verdiğin için bu benim hakkımdır” diyebilir mi?

Mübah olan işlerde “Allah aşkına”, “Allah için”, “Allahını seversen”, “Allahın adını verdim” gibi ifadeler kullanmanın bir mahzuru var mıdır?

Hanımıma bir bahçe satın alsam, sonra iflas edersem, mal varlığım borçlarıma yetmese, dinen mesul olur muyum?

% 100 anapara korumalı altın ve petrol yatırım fonu almak câiz midir?

Tayyare (uçak) biletlerinin 2-3 ay evvelden almak câiz midir?

Aralarında hürmet-i müsahare olan iki kişi evlenebilir mi?

Gönüllülerden anne sütü toplayarak anne sütü bankası kurmak câiz midir?

Fıkıh kitaplarında, aynı mesele için birbirinden farklı hükümler olabiliyor. Bunların hangisine göre amel edilmesi gerekir?

Ailevî bir geçimsizlik yaşıyoruz. Kocamın annesi, anneme gelerek, düğünde taktıkları altınları geri istemiş. Annem de vermiş. Kocamın ailesi bu altınlar üzerinde hak sahibi midir?

İki arkadaş ortak bir market açarsa; birincisi markete %60, ikincisi markete %40 ortak olsa, dükkâna alınacak malın bedeli hisselere göre mi karşılanır? Ay sonunda kârı hisseleri ölçüsünde mi paylaşmaları mı gerekir? Ortak giderleri kârı paylaşmadan, hisselere bakmadan eşit bir şekilde verebilirler mi?

Mevlid okumak bid’at midir? Mevlid okuyup para almak câiz midir?

Uşrun (öşürün) nisabı ne kadardır?

Nezleden veya grip sebebiyle gözler yaşarırsa, abdest bozulur mu?

Devlet öğrenci kredisi veriyor. Bunu almak câiz midir?

Birisine “Şu işi yap, kârın yüzde iki buçuğu senindir” derse, bu akit sahih midir?

Birçok hadis-i şeriflerde emire, sultana itaatin ehemmiyeti tebarüz ettirilmiş. Bugün için siyasetçilerin icraatini tenkit; seçimlerde iktidardaki siyasetçiye karşı çalışmak câiz midir?

Bir mamulü satarken, meselâ 2 senelik garanti vermek câiz midir?

Bir kişi odasına bir miktar şeker koysa, üstüne isteyen herkes alabilir diye bir kâğıt yapıştırsa, bunu gören bir kişi o şekeri sadece orada mı yiyebilir, yoksa evine de götürebilir mi?

Havuz sistemi caiz midir? Mesela bir minibüs kooperatifi şoförleri bir ay boyunca çalışıp kazandıkları parayı biriktirip toplanan parayı eşit miktarda paylaşırlarsa câiz mi? Bazı şoförler az çalışıp, bazı şoförler çok çalışırlarsa vaziyet değişir mi?

Cuma’nın ikinci rek’atinin rükû’una yetişemeyen bir kimse, niyetini Cuma’nın farzı olarak mı, yoksa öğlenin farzı olarak mı yapar?

Bir siyer kitabında “Resulullah aleyhisselâm dünyayı teşriflerinden sonra şeytanlar haber getiremez ve kâhinler konuşamaz olmuştur” diyor. Fakat daha sonra Hazret-i Osman’ın halasının kâhin olduğunu yazıyor. Bunda tezat yok mudur?

Gıybet edilen kimse ile helâlleşmek şart mıdır?

Ahlâk kitaplarında yazdığına göre bir kimsenin kusurunu acıdığı için söylemek gıybet olmamaktadır. Bundan maksat nedir?

Bizim burada sütü için koyunları; meyvesi için ağaçları kiraya veriyorlar. Arazilerini, arsalarını, tarlalarını çiftçilere ve hayvan besiciliğine kiralıyorlar. Ancak fıkıh kitaplarında okuduğum kadarıyla bunun uygun olmadığını anladım. Nitekim “Kira müddeti içinde bozulup telef olan veya kullanırken helâk olan şeyleri kiraya vermek câiz değildir. Koyun otlatmak için tarlayı kirâya vermek câiz değildir, fâsiddir” diyor. Nasıl hareket etmek lâzımdır?

Fıkıh kitaplarında “Doğru olarak da, müşterinin bildiği şeyi söylememelidir. Çünki, bu da fâidesiz söz olur. Kıyâmet günü her sözden sual olunacaktır” diyor. Müşteri bildiği halde bir mamulün hususiyetlerini kendilerine tekrar izah ediyoruz. Yardımcı olmaya çalışıyoruz. Yanlış mı yapıyoruz?

Fıkıh kitaplarında “Zenginin fakîrdeki alacağını istemesi caizdir” dedikten sonra, “Fakat fakîrin, ödeyebilecek güce gelmesini beklemesi vâcib olur” diyor. Câiz olan bir şeyi yapmak, vâcib olan bir şeyi terk etmeye sebep oluyor gibi anlaşılıyor. Buradaki incelik nedir?

Sunnipath adındaki bir siteye Vehhabîlerin arkasında namaz kılınıp kılınamayacağı sorulmuş; sitede de "Bid’at ehli arkasında namaz kılmak yalnız kılmaktan efdaldir" diye cevap gelmiş; kaynak olarak da Dürrü’l-Muhtar verilmiş. Bu fetvânın aslı var mıdır?

Nisab mikdarı zekât malı elde ettikten bir sene sonra buna 50 gr altın daha eklenirse, bunun zekâtı nasıl verilir?

Kiracısından 2 yıl kira alacağı olan bir kimse, bu alacak nisabı aşıyor ise, her 2 yılın da zekâtını birden mi verecektir?

Hanefî mezhebinde olup, gusl sebebiyle Mâlikî mezhebini taklid eden bir kadının âdeti 15 günü geçerse, 10 günden sonraki namazlarını kazâ mı edecektir?

Hanefî mezhebinde olup, gusl sebebiyle Mâlikî mezhebini taklid eden bir kadının âdeti 10 günü geçiyor. Bazen 15, bazen 18 oluyor. 15 günü âdet sayarak geriye kalan namazlarını kazâ mı edecektir?

Dedem vefat etti. Bir vasiyet de bırakmadı. Eşinden başka, bir erkek ve üç kızı vardır. Bunun mirası ferâize göre nasıl paylaşılır?

Evde yapılan böreği pişirmek için fırına götürsek, fırıncı bunu pişirip karşılığında para alsa, ortada mal olmadığı için câiz olur mu?

İdrar kaçıran bir kimse, imamlık yapabilir mi?

Bir kişiye başkasına götürmesi için bir saat veya bir kilo elma verilse, o kişi bu malları kullansa, meselâ elmaları yese, saati başkasına satsa, sonra pişman olsa, yediği bir kilo elmanın yerine iki kilo daha güzel elma alsa, saatin yerine de daha pahalı iki saat alarak ilk başta götürmesi gereken kişiye götürürse, burada fâiz meydana gelir mi?

Beat Box yapmak, dinlemek, müzik dinlemekle aynı hükümde midir?

Evde hamster, yani fare beslenebilir mi?

Bugün için mahkeme kararıyla boşanma, dinen de boşanma sayılır mı?

Hazret-i Peygamber, mihrabiye, yani akşam ve yatsı namazından sonra cemaate sesli olarak Haşr suresinin son âyetlerini veya Âmenerresulüyü okumuş mudur?

Haczedilmiş ( hacizli ) malı satın almak câiz midir?

Bir talebe yoklama alınmayan derse girerse, öğle namazını kaçıracaksa nasıl davranması gerekir?

Hac rehberinde “Tavaf esnasında dua edilir, tekbir ve tehlil getirilebilir” diyor. Telbiye söylenmez mi? Telbiye nerelerde söylenir?

Hanımlar âdetli iken Kâbe'yi tavaf edemez; ama Kâbe'yi çevreleyen mescidde durabilir mi? Kâbe'ye bakabilir mi?

Birinden alacağım vardır. Vefat etti. Çocukları bu alacağı ödemek zorunda mıdır?

Bir fıkıh kitabında Hadika’dan alarak, “Mübarek, şerefli ve temiz olan işleri yaparken sağdan başlamak müstehaptır. Bunları tersine yapmak, tenzihî mekruh olur. Çünki heyette, şekilde olan sünneti terk etmek olur” diyor. Sağdan başlamak” ve "Heyette" ifadesi ne anlama gelmektedir?

Kur'an-ı kerimin mûciz ve îcâzlı olması ne demektir?

Birilerini internette ya da telefondan sahte hüviyet kullanarak işletmek günah mıdır?

Bir babanın evlâdına bakması kaç yaşına kadar vâciptir?

Yeni doğan çocuğun kırkıncı günü diye birşey var mıdır?

% 25 devlet destekli bireysel emeklilik câiz midir?

Mezarlıkta yetişen meyve yenilebilir mi?

Hazret-i İbrahim’e indirilen koçun eti ne olmuştur?

Bankadan ev almak için fâizli kredi almıştım. Şimdi daha düşük fâizli bir kredi teklif ediyorlar. Bu sayede borcum düşecektir. Bu krediyi almak câiz midir?

Bilgisayarcıyım. Yazılımlarda İngilizcedeki create komutunu kullanmak câiz olur mu?

Abdest dualarını hamamda okumak mekruh olduğu için, hamama duşakabin konsa, lavaboda alınan abdest için dua okumak caiz olur mu?

Bir iş için işyerinden birkaç saatliğine ayrılsam, yerime arkadaş baksa, aldığım maaşın bu kısmı bana helâl olur mu?

İnternetten alışveriş yapıldığında, mamul kargoyla yollansa, alışverişin kiminle yapıldığı bilinmediği için câiz olur mu?

Kireç, kireç ile vâdeli satılırsa fâiz olur mu?

Bir işçi tutulduğu zaman akdin sıhhati için neler konuşulmalıdır?

Marketten aylık alışveriş yaparken, teker teker aldığımız mamullerin fiyatlarını bilmek gerekir mi?

Bir malı satarken, eğer kişiler razıysa, aldım sattım demelerine gerek var mıdır?

Bir kimse sefer mesafesi uzağa gitmek üzere yola çıksa, bindiği otobüs mesela kırkıncı kilometrede mola verse, seferîliğe zarar verir mi?

Bir araba 24 saatliğine kiralansa; kiralayan kişi arabayı 30 saat sonra getirse ve arabayı kiralayan kişi de sesini çıkartmazsa, câiz olur mu? Arabayı kiralayan ek para isteyebilir mi?

Fıkıh kitaplarında araba kiralanmak istenirse önce kiralama parası verilmelidir, diyor. Bir yerde örf, ücretin müddet bittikten sonra ödenmesi şeklinde ise caiz midir?

Taksitli bir alışverişte, ele para geçse ve bu para taksitlerin sadece bir kısmını kapatabilecek bir miktar olsa, o parayla taksitlerin bir kısmı kapatılabilir mi?

Senedli, taksitli bir alışverişte peşinat istemek caiz midir? Bunun bir nisbeti var mıdır?

Bir kadının bir erkeğe şaka yollu “Ben sana vardım”, erkeğin de “Ben seni aldım” demesi nikâh sayılır mı?

Ev alırken hanımım bana bileziklerini verdi. Bu ev kimindir? Bilezikleri ödemem gerekir mi?

Bir kimse arkadaşına başka bir ülkeden getirmek üzere bir sipariş verse, bu sipariş 10 lira olsa, emek karşılığı olarak 12 lira isteyebilir mi?

Bazı ilaçlar insanların karakterlerini çok değiştiriyor. Akılları gitmiyor ama karakterleri değişiyor. Mesela bir anda ters bir fikre yönelebiliyor. Bu kişilerin dinen mesuliyetleri nedir?

Bir konferansçı, Eflâkî’den alarak şu hâdiseyi anlattı. Bir kişi Mevlânâ’nın oğlu Sultan Veled’e "Neden Mevlânâ Mesnevî’ye Kur’an demiş? Keşke demeseymiş" diye sormuş. O sırada Mevlânâ bunu duymuş ve o adama "Neden Mesnevî Kur’an olmasın? Hatta Kur’an'dan da yüksektedir" demiş. Bu hâdise doğru mudur?

İman etmeyenlerle iman etmiş kadınların evlenmesi caiz olmadığına göre, iman etmemiş olan Ebu Tâlib'in Müslüman olan zevcesi Fâtıma binti Esed ile evli kalışını nasıl anlamak gerekir?