Yılmaz Öztuna’nın tarihinde, “İlk Defa Ortaya Attığımız Bizim Nazariyemize Göre Doğacak Çocuğun Cinsiyeti” serlevhalı bir pasaj vardır: “Tarih denen pek geniş muhtevalı ilmin çeşitli birkaç sahası ile derinlemesine meşgul oldum. Pek çok sahaya da tabiatiyle giremedim. Zira insan hayatı kadar, insan kabiliyetinin ihata edebileceği mevzular da son derecede sınırlıdır. Hepimiz, öğrenilebilecek şeylerin yekununun ancak birkaç damlasını öğrenebildikten sonra, hayatımızın sonuna geldiğimizi hissederiz. Tarihle uğraşırken meşgul olduğum, çok vakit harcadığım bir bahis de eskilerin ilm-i ensab dedikleri genealogie’dir. Şecere ilmi 6000 yıllık tarihin bütün hükümran hanedanlarını, ayrıca Osmanlı tarihinin bütün büyük mülkiye, askeriye ve ilmiye ailelerini inceledim. Şecerelerini tesbit ettim. Çok büyük 3 ciltlik bir eser hazırladım. Bunun son cildi, münhasıran Osmanoğulları’na ve meşhur Osmanlı ailelerine aittir. Ayrıca, bana müracaat eden pek çok arkadaşımın şeceresini çıkarttım. Böyle bir mevzu ile uğraşmaktan gelen ilmi bir tecessüsle, çevremdeki ve dünyadaki belli başlı doğumları da dikkatle takib ettim. İlk defa 1952’lerde şiddetle dikkatimi çeken, fakat bugüne kadar hiçbir yerde yazmadığım bir husus vardı. Bu husus, tıpla ilgisi bakımından, benim çok dışımda kalıyordu. Birkaç doktor arkadaşıma bahsettim. Fakat hepsi, tıpta böyle bir şey olmadığını söylediler ve hemen hepsi tebessüm etti. Yalnız Dr. Fethi Tevetoğlu, tıpta böyle bir şey olmadığını söylemekle beraber, bu nazariyemi niçin yazmadığımı sordu. Bu suali 6-7 yıl sonra şimdi karşılayabiliyorum:

Binlerce aileyi ve doğumu tetkik ettikten sonra, % 90’a çok yaklaşan bir ihtimal, şu neticeyi veriyordu: Eşlerden kadının yaşı erkekten büyükse veya aynı yaşta iseler veya erkek kadından ancak 4-5 yaş büyükse, doğan çocuk, çok büyük ihtimalle kız oluyordu. Erkeğin yaşı kadından 8-10 yaş veya daha büyükse, doğan çocuk, çok büyük ihtimalle oğlan oluyordu. Erkek kadından 4 ila 8 yaş kadar büyükse, doğacak çocuğun kız veya oğlan olma şansı eşitti. Bu hususta binlerce misal vermek, tarihte gelmiş geçmiş bütün hanedanlardan örnekler sunmak mümkündür. Ancak burada mevzumuz bu değildir. Bunun ilmi tetkiki, şüphesiz tıp adamlarına aittir ve her doğan çocuğun ana babasının yaşları tesbit edilerek çok sahih statistik bilgiler ortaya çıkarabilirler. Fakat 15 yıllık bir inceleme ve dikkatten sonra iddia ediyorum ki: Eşinden 10 yaştan fazla büyük bir erkeğin kız çocuk beklemesi, eşiyle aynı yaşta veya bir iki yaş küçük veya daha büyük bir kadının da erkek çocuk beklemesi ihtimali, %10’dan çok fazla değildir.”

Ben de seneler evvel bir arşiv mütehassısının anlattığı formülü kaydetmek istedim. Rahmetli Yılmaz Bey kadar olmasa da senelerce ilm-i neseble uğraşmış biri olarak bunu binlerce kişide tetkik ve tecrübe ettim, büyük nispette doğru çıktı. O da şudur: O zat bana kadınla erkeğin kanının 4 senede bir değiştiğini söylemişti. Bunu çok ciddiye almış değilim. Çocuk ana rahmine düştüğü an, babanın ve annenin yaşları dörde bölünür. Hangisinin artanı az ise çocuk onun cinsiyetinde olur. Mesela 24 yaşında bir erkekle 19 yaşında bir kadının çocuklarının bu hesaba göre erkek olması beklenir. Zira 24 sayısı 4’e bölününce, kalan 0’dır. 19 sayısı 4’e bölününce kalan 3 senedir. Başka misal, 23 yaşında bir erkekle 20 yaşında bir kadının çocuklarının kız olması beklenir. Zira 23 sayısı 4’e bölününce kalan 3 senedir. 20 sayısı 4’e bölününce kalan 0’dır. Eğer ikisinin de yaşları 4’ün katı ise, hesap hassaslaşır, doğum ay ve gün ehemmiyet kazanır. İkisinin de yaşları 4’e bölündüğünde 0 artıyorsa, mesela 20 yaşında bir kadın ve 24 yaşında bir erkeğin çocuklarının cinsiyeti ne olur? Çocuk ana rahmine düştüğünde hangisinin doğum gününden daha az zaman geçmişse, onun cinsiyetine benzer. Kadın Mayıs, erkek Ağustos doğumlu ise, çocuk eylülde ana rahmine düşmüşse erkek olur. Bu elbette ki %100 doğru bir hesap değildir. Hatta ilmî bir temele bile dayandığı söylenemez. Tecrübe ve istatistiki malumata istinat eder.