Sual
İspanyollar ve Portekizliler Amerika’ya giden ilk millet olduğu halde, İngiltere ve Hollanda’nın aksine neden burada sermaye birikimi olmadı?
Cevap
Portekiz ve İspanya’da bu serveti istihsale (üretime) çevirecek burjuva sınıfı yoktu. Sosyal bünye feodal karakterdeydi. Ticarete ihtiyaç duymamıştı. Maden ve mahsulleri işlenmiş mamule dönüştüremedi. Bir yandan lüks hayat arttı. Bu sebeple ithalata tevessül ettiler. Geniş sömürge imparatorluğu haline gelen devletin masrafları çoğaldı. Sermaye dışarıya kaldı. İspanya ve Portekiz’e gelen külçe ya da sikke hâlindeki gümüş, kaçak yollarla ve ticari faaliyetlerle ülke dışına çıkarıldı. Hükümet buna mâni olmak için çok tedbirler aldı, ama muvaffak olamadı. İspanya uzun yıllar Amerika’dan gelen gümüşün Avrupa ve Asya ülkelerine girmesine bir çeşit köprü oldu. Farklı bir sosyal bünyeye sahip İngiltere ve Hollanda, ticarete mecbur idi. Kurdukları donanma sayesinde İspanyol ve Portekiz sömürgelerinin çoğunu ele geçirdi.
Alakalı Başlıklar