Sual
Hasan Rami Paşa, Sultan Abdülhamid zamanında donanmanın ihmal edildiğini anlatıyor. Buna ne dersiniz?
Cevap
Hasan Rami Paşa, uzun zaman Sultan Hamid devrinde bahriye nazırlığı yaptı. Bu yanlışlıkları görüp de neden istifa etmemiş? Jön Türklerin hiç sevmediği ve isminden dolayı harami diye anılmış olan Hasan Rami Paşa, Sultan Hamid tahtan indirildikten sonra sürgüne ve eziyetlere maruz kaldı. Kendini temize çıkarabilmek adına rüşvet-i kelamda bulunduğu aşikardır. Arap İzzet ve biraz Tahsin Paşa’da da bunu görmek mümkündür. Bu tip hatıraları ihtiyatla okumalıdır. Sultan Hamid’in, gerek kara gerek deniz ordusuna imkanlar çerçevesinde lazım gelen her kolaylığı temin ettiği bilinen bir hakikattir. Donanma yapmak ve bunu hazır tutmak çok büyük masrafları icap ettirir. Aslına bakılırsa, hiç ordu ve donanma beslemeseydi de buna ihtiyaç olmazdı. Çünkü en güçlü ordu ve donanma bile olsa, zamanın büyük devletlerin karşısında mukavemet imkânı yoktu. Sultan Hamid bunun için diplomasiye çok ehemmiyet verirdi.
Alakalı Başlıklar