Sual
İlmihallerde zekât verilecek altının nisabı farklı veriliyor. Bunun sebebi nedir?
Cevap
Hadis-i şerif mucibince altının nisabı 20 miskaldir. Miskal, ağırlık mikyasıdır, ölçüsüdür. Ağırlık, uzunluk, hacim, zaman ve kıymet ölçüleri, şer’î ve örfî olarak ikiye ayrılır: Şer’î ölçüler, Cenab-ı Peygamber zamanında kullanılan ve hadis-i şeriflerde isimleri geçen mikyaslardır (ölçü birimleridir). Bunlardan bazılarının miktarları ne kadar olduğunu dört mezhep imamları farklı bildirmişlerdir. Örfî mikyaslar, kullanılması âdet olan veya hükümetlerin kabul ettikleri mikyaslardır. Mesela Hanefi’deki miskal ile Şâfiî ve Mâlikî’deki miskal birbirinden farklı olduğu gibi, çeşitli örfî miskaller vardır. Hanefî mezhebinde bir miskal, 20 kırattır. Bir kırat-ı şer’î, kabuksuz, uçları kesilmiş, kuru 5 arpadır. Böyle 5 arpa, 24 santigram [0,24 gr.] ağırlığındadır. Böylece, bir şer’î miskal, 100 arpadır. Mâlikî’de bir miskal, 72 arpadır. Bir miskal, Mâlikî’de 3,456 gram ve Hanefî’de, 4,80 gr. ağırlığındadır. O halde, Hanefî’de altının nisabı, 96 gramdır. Mâlikî’de zekât nisabı 69,12 gramdır. Osmanlı Devleti’nde 1869 tarihli nizamname ile kabul edilen son örfî miskal, 24 kırat ve bir kırat da 20 santigram idi. Buna göre, örfî miskal 4,80 gramdır. Şer’î miskal ile örfî miskal aynı ağırlıkta olmaktadır. Bir Osmanlı (ve Cumhuriyet) altını bir buçuk miskal ağırlığındadır. Nisab miktarı, 20÷1,5=13,3 adet altın liradır. Bir liralık altın, 7,216 gramdır. 13,3 adet altın, 96 gram olur. Demek ki, 13 adet ve bir sülüs altın lirası veya bu kadar değerinde kâğıt parası olan kimsenin zekât vermesi farzdır. Bir miskal 20 kırattır deyince, şer’î miskal anlaşılır. Bu miskalin kaç gram olduğunu anlamak için, 20’yi bir şer’î kıratın ağırlığı olan, 0,24 ile çarpmak lazımdır. Örfî kıratın ağırlığı olan 0,20 ile çarpılırsa, bulunan 4 gram, şer’î miskalin ağırlığı olmadığı gibi, örfî miskalin de olmaz. Altının nisab miktarını bu yanlış miskale göre yaparak 4x20=80 gramdır demek doğru değildir.
Alakalı Başlıklar