Cevab: Fıkıhta kaidedir, bir toprak parçasının maliki, bu toprağın harimine de maliktir. Yani etrafında kimsenin giremeyeceği bir yer vardır. Sahiller böyledir. Su çekilirse, tabii olarak burada bitişik toprağın maliki mülkiyet kurabilir. Buna ihya denir. Kaldı ki sahiller zaten bitişik karanın mülkiyetine dâhildir.

Cevab: Sahipsiz eşya bulanındır. Sahibi bilinmeyen eşya ise lukatadır. Bulan ilan eder. Üzerinde ismi yazıyorsa, arar. Sahibi çıkınca verir. Sahibi çıkmazsa fakirlere verir. Kendisi fakirse kullanır. Çok ufak bir şeyse sahibini aramasına gerek olmaksızın her halde kullanabilir.

Cevab: Bir-iki lira, bir mendil, tek bir hurma tanesi gibi sahibinin aramayacağı kıymetsiz bir şey değilse lukatadır. Bulanın olmaz. Yerden alması müstehabdır. İlân edip sahibini arar. Çıkmazsa fakirlere verir. Fakirse kendi de kullanabilir.

Cevab: Sahibi vazgeçmiş demektir. Sahipsiz mal olur. İhraz ile mülkiyet kazanılır.

Cevab: Lukata, bulanın elinde emanettir. Sahibi çıkana kadar bekler. Çıkmazsa fakirlere verir. Kendi fakirse kullanır. Kasdı olmaksızın zayi olmuşsa, ödemesi gerekmez.

Cevab: Üzerinde İslâmî işaretler varsa, lukatadır; beytülmâlin; beytülmâl yoksa, fakirlerin hakkıdır. Kendisi fakirse kullanabilir; fakir olan zevcesine, çocuklarına, akrabasına verebilir. Böyle değilse, yani İslâmî işaretler taşımıyorsa, meselâ üzerinde Roma alâmetleri varsa veya hiç alâmet yoksa, tarla sahibinindir; sahipsiz yerde bulunmuşsa, bulanındır.

Cevab: Kabristanda bulunan ağaç, orası kabristan yapılmadan evvel yetişmiş ise, toprak sahibinin mülküdür. Ağacı ve meyvelerini dilediğine verir. Sahipsiz toprak olup, halk tarafından kabristan yapılmış ise, ağaçlar, meyveler ve toprak, önceden gelen âdete göre kullanılır. Ağaçlar, kabristan yapıldıktan sonra yetişmiş ise, bunları diken malûm ise, o kimsenin mülkü olurlar. Bunları ve meyvelerini fakirlere sadaka verir. Dibe düşmüş çürüyecek meyveleri sahibinin izin vermediği bilinmedikçe alıp yemek câizdir. Fakirse her halde yiyebilir. Ağaçlar, kendiliklerinden yetişmiş iseler, diken kimse bilinmiyorsa, hâkimin kararı ile amel olunur. İsterse, sattırıp, parasını kabristanın ihtiyaçlarına sarf ettirir. Vakıf kabristandaki ağaçlar, meyveler, vakfın şartına göre kullanılır. Şartı bilinmiyorsa, hâkimin kararı ile amel olunur. Bugün için şer’î hâkim olmadığından, sahipsiz toprak veya lukata gibi muamele görür. (Hindiyye-Kerâhiyyet bahsi)

Cevab: Sahibini aramalıdır. Bulamazsa, fakir ise kullanabilir.

Cevab: Yerden almalı, fakir ise kullanmalı; değilse fakire vermelidir. Sahibinin aramayacağı çok zannedilen tek bir meyve, mendil, çok az para gibi basit lukatalar böyledir. Yolda bulduğu hurmayı gösterip “Bu kimin?” diye arayan birini, Halife Ömer, “Ye onu ey ham sofu!” diye azarlamıştır.

Cevab: Lukata olup, muayyen zamanda aranmadığı için mülk edinilebilir. Caizdir.

Cevab: Havuz sahibinin hakkıdır. Umumi havuz ise, bulanındır. 

Cevab: Lukata sayılır. Usulüne göre ilan edip sahibini aramalıdır. Sahibi çıkmazsa fakire verilir. Kendisi fakirse kullanabilir. Bu işi meslek edinmek caizdir.

Cevab: Lukata hükmündedir. Usulüne göre ilan edip sahibini aramalıdır. Sahibi çıkmazsa fakire verilir. Kendisi fakirse kullanabilir. Böyle malı satın almak da caizdir. Sahibinin çıkmadığı bellidir.

Cevab: Tavuk, lukatadır. Muhafaza eder. Sahibi çıkınca verir. Çıkmazsa fakirse kendi kullanır. Değilse fakire verir. Sahibi gelirse tazmin eder. Şâfiî mezhebine göre fakir olmasa da kendisi mülk edinebilir.

Cevab: Terkedilmiş malı ihraz yoluyla mülk edinmek caizdir.

Cevab: Caizdir.

Cevab: Terk ettikleri kati ise mülk edinip satabilir veya imha edebilirsiniz.