Sual
Fıkıhta mezhep imamlarının usulünün delili nelerdir? Mesela İmam Malik neye istinaden Medine ehlinin örfünü esas almıştır?
Cevap
Müctehidler nasslardan, yani dinin delillerinden hüküm çıkarırken, birtakım usullere riayet ettiler. Bunu hocalarının, yani sahabe ve tabiinin söz ve amellerinden öğrendiler. Böylece her müctehidin esas itibariyle nakle ve akla dayanan bir usulü teşekkül etti. Bu sebeple ictihadları farklı oldu. İmam Ebu Hanife, hocalarının nassları gaî olarak, yani şeriatin gayesini anlamak itibariyle tefsir ettiklerini, tek kişinin rivayet ettiği hadislerle farz veya harama hükmetmediklerini, örf, maslahat ve zaruret varsa, kıyası bunlara göre yaptıklarını gördü. İmam Malik, Medine halkının amelinin, Resulullah’a ulaşan ameller olduğunu düşündü. İmam Şafii, hocalarının nassları literal, yani lafız olarak tefsir ettiklerini gördü.
Alakalı Başlıklar