Osmanlı padişahlarının hepsi hayatlarını vazife hissinin ağırlığı altında sıkıntı ve zahmet ile geçirmiştir. Ancak son padişahların çektikleri, evvelkilerle kıyas kabul etmez. Zira evvelkilerin yardımcıları vardı, bunların ise yardımcısı kalmamıştı. Kaht-ı rical yayılmıştı. Bunu en güzel ifade edenlerden biri Sultan Aziz'dir. Birgün Mütercim Rüşdi Paşa için söylediği "Atalarım zamanında böyle rical olsaydı, Konya ovasında haymenişin olmaktan kurtulamazdık" mealinde çok meşhur bir sözü vardır. Üstelik devletin eski haşmet ve savletinden eser kalmamıştı. Bunun için meziyetleri göze görülmedi. Rahat vasatta hizmet etmek kolaydır. Bu sebeple sonrakilerin hizmeti, evvelkilerden az görülse bile az değildir. Sultan IV. Murad, Sultan I. Mahmud, Sultan II. Hamid; birkaç asır evvel yaşasalardı, Sultan Fatih, Sultan Selim, Sultan Süleyman’dan geri kalmazdı.Sultan III. Mustafa’nın, Koca Ragıp Paşa vefat edip de, sadâret mührü verecek ehil adam bulamamanın üzüntüsü içinde söylediği şu kıt’a pek meşhurdur:
Yıkılıpdur bu cihân sanma ki bizde düzele,
Devleti çerh-i denî, verdi kamu mübtezele,
Şimdi ebvâb-ı saadetde gezen hep hazele,
İşimiz kaldı hemân, merhamet-i lemyezele.
(Bu dünya yıkılmaktadır, bizde düzeleceğini sanmayın. Kötü talih, güç ve makamları hep aşağı kişilere verdi. Şimdi yüksek mevkilerdekiler hep bayağı kimselerdir. İşimiz Allah’ın merhametine kalmıştır.)