Osmanlı Devleti’ndeki hukuki tanzimler her zaman şer’î kaideler çerçevesinde cereyan etmiştir. Her zaman bir meşruluk zemini aranmış ve bulunmuştur. Tanzimat ıslahatının mimarı, Ahmed Cevdet Paşa zaten medreseden yetişmiş muhafazakâr bir âlimdir. II. Meşrutiyet devrinde, halifenin salahiyetlerinin budanması, gayrı müslimlerin mecburi askere alınması gibi tasarruflar, şer’î hukuku terk iddiasıyla yapılmadığı için, yine devletin vasfına halel getirmez. Müminin günahı mesabesindedir. Birinci ve ikinci Meşrutiyet, memleketi darülbağy haline getirmiştir.