Sual
Mütareke devrinde Mustafa Kemal Paşa’nın tevkif edilmemesinin sebebi nedir?
Cevap
Tevkif edilenler umumiyetle İttihatçıların asli kadrosu idi. Yahut Ermeni hadisesinde medhali olanlardı. Mustafa Kemal Paşa’da bu iki kriter de yoktu. Ancak böyle olmadığı halde, harb suçlusu sıfatıyla Ali İhsan Paşa gibilerin tevkifine bakılırsa tek kriterlerin bunlar olmadığı anlaşılıyor ve Mustafa Kemal Paşa gibi mühim bir şahsiyetin istisna edilmesi şaşırtıcı geliyor. Bunda kendisinin gerek iflah olmaz bir Enver Paşa muhalifi olmasının, gerek harb esnasındaki münferid sulh teşebbüslerinin, gerek Suriye’deki tavrının ve gerekse mütareke devrinde gazetelerde yazdığı yazı ve şahsi görüşmelerle İngilizlerin gururunu okşayan beyanlarının uyandırdığı itimadın rolü olmuştur. En mühimi, İtalya’nın İstanbul’daki komiseri Kont Sforza’nın himayesidir ki bunu kemalist kaynaklarda okumak mümkündür. Tevkif için Şişli’deki evinin İngilizlerce basıldığını, kontu arayarak kurtulduğunu, hatta kendisini İtalyan vatandaşı gibi hissettiğini bizzat anlatmıştır. Kont Sforza, Anadolu hareketinin mimarlarındandır ve her zaman Ankara’ya dostluk göstermiştir.
Alakalı Başlıklar