Sual
Kur’an-ı kerimde geçen hisselere göre miras taksim edildiğinde, bazen denk gelmiyor. Yani tam netice çıkmıyor. Bunu nasıl anlamalıdır?
Cevap
Bir kimse öldüğü zaman mirası, evvela Kur’an-ı kerimde isimleri zikredilen kişilere belli hisseleri verilir. Bunlar yakınlık sırasına göre beraber miras alabildiği gibi, yakın varis uzak varisi mahrum edebilir. Eshab-ı ferâiz denilen bu kişiler miras aldıktan sonra, geri kalanı asabe denilen ve murise erkek cihetiyle en yakın akrabaya dağıtılır. Erkek ve kız çocukları, babası, dedesi, oğlun oğlu, erkek ve kız kardeşleri, amca ve halaları gibi. Murisin asabesi yoksa, mirasın tamamı eshab-ı feraize dağıtılır. Bu taksim esnasında tereke artabilir veya eksik gelebilir. Eksik gelirse avliye yapılıp hisselerden muayyen mikdar eksiltilir; fazla gelirse reddiye yapılıp hisselere tekrar hissesi nisbetinde dağıtılır. Böylece tereke tamamen paylaştırılmış olur. Red, geri çevirmek; avl, arttırmak demektir. Mesela bir erkek ölüp geride zevcesini, üç kızını, annesini ve babasını bıraksa, âyet-i kerimeye göre, sırayla 1/8, 2/3, 1/6 ve 1/6 hisse verilir. Bunlar toplandığında 1 tamdan artar. Avliye yapılarak hisselere indirilir. Zevce ve baba olmasa, 1 tamdan az gelir. Üç kıza ve anneye hissesi kadar tekrar verilir, tereke tamamlanır. Kur'an-ı kerim bir matematik kitabı değildir. Bu, mantık hatası veya Kur’an’daki hata olarak da izah edilemez. Reddiye ve avliye sünnet ve sahabenin icmaı ile sabittir. Sünnet, Kur’an-ı Kerim’in tamamlayıcısıdır. Şer’î miras hukukunun pek çok hükmü, sünnet ile sabittir.
Alakalı Başlıklar