Sual
Yazılarınızı alaka ile okuyorum. En son Osmanlı Yahudileri yazınızı okudum. Ben de Yahudiyim. Osmanlı Yahudileri iyi yaşadı, doğru. Ama Avrupa’daki herşey de kötü değildi. Yahudilerin amme hizmetine girmedikleri, hayat haklarından mahrum oldukları, dinlerini istedikleri gibi yaşayamadıkları yerler ve zamanlar olmuştur. Ama Avrupa’dan sayısız bilim adamı çıkmasını nasıl izah edersiniz? Ermenilerin sürülmesi için hükümeti Yahudilerin kışkırttığını yazmışsınız. Lütfen tehcire Yahudileri karıştırmayın. İttihat ve Terakki öz be öz Türk malıdır.
Cevap
Yahudiler hakkında çok yazı yazdım. Bunları dikkatle tedkik ederseniz, İslâm-Türk kültüründe antisemitizme yer olmadığını anlarsınız. Osmanlılarda herşey güzeldi diye bir umumileştirme yapılamaz. Her devir aynı değildir. Azınlıklar, çoğunluk arasında hep sıkıntı çeker. Bunu Müslümanlar için de empati yoluyla anlayabilirsiniz. Yahudilerle Müslümanların yakın tarihi benzerlikler taşır. Avrupa'da Yahudilere sadece ticaret ve ilimle meşgul olma hakkı verilmişti. Bilim ve sanatta ileri gelebilen Yahudilerin ise tamamına yakını Yahudi kimliği ile değil, vaftiz olarak veya Hristiyan kültürünü kabul ettiğini deklare etmek suretiyle kabul görmüştür. Şark Yahudileri sayıca az ve kültürel olarak farklı şartlarda yaşarlardı. Elbette her Yahudi aynı değildir. İttihatçıların arka planındaki güçlerin biri de Siyonist Yahudilerdi. Emanuel Carasso en mühimidir. İttihatçıların çoğu ise Sabataycıdır. Ermenilerle Yahudilerin ekonomik sebeplerle ihtilafı bilinen bir şeydir. Ermeni tehcirinin arkasında Carasso vardır. Bu biliniyor. Bütün Yahudiler elbette mesul değildir. Jön Türk ve Cumhuriyet devrindeki podgomları elbette ki tasvip ve müdafaa etmeyiz. Zulüm kime yapılırsa yapılsın kötüdür.
Alakalı Başlıklar