Sual
Mızraklı İlmihal’de diyor ki: “Bir kimse, Peygamberlerin “aleyhimüssalevâtü vetteslîmât” dediği doğru ise, biz kurtulduk demiş olsa, kâfir olur, demişlerdir. Birgivî merhûm buyurur ki: (Bu sözü şübhe yolu ile söylerse küfrdür. Eğer ilzâm tarîkiyle söylerse küfr değildir.) “İlzâm tarikiyle” ne demektir?
Cevap
İlzâm, cevap veremez hâle getirme, susturma; iltizam ettirme, gerektirme; isbat etme gibi manalara gelir. Burada münazara vesilesiyle, karşısındakini mağlup etmek için, inanmadığı bir şeyi, farz ederek konuşmak demektir. Hazret-i Ali’nin şu sözü böyledir: (Dehrî) tabîb ile müneccim ikisi birden dediler ki ölüler dirilmez. Onlara sen söyle ki farzımuhal olarak sizin sözünüz doğru ise biz bir şey zâyi etmiyoruz. Eğer benim sözüm doğru ise siz ne yapacaksınız?