Sosyal kontrat teorisi XVIII. asırda, yani aydınlanma devrinde monarkların salahiyetini daraltmak isteyen filozofların, buna felsefi temel bulmak endişesiyle ortaya attığı bir teoridir. Buna göre devlet, halk ile otorite arasındaki zımni bir anlaşmayla kurulur. Halk şahsi cezalandırma hakkından vazgeçer, bunun mukabilinde devlet halkı korumak için birtakım haklara sahip olur. İslamiyette böyle bir telakki yoktur. Devlet insanları korumak, mazlumun hakkını zalimden almak, ilahi kanunları tatbik vazifesiyle kurulur. Her iki telakkide de benzerlikler mevcuttur. Nitekim Resulullah Medine’ye geldiği zaman buranın yerli halkıyla bir anlaşma yapmış, bu anlaşma yazılı hale getirilmiştir. Dünyanın bilinen en eski yazılı anayasasıdır.