Bu, kader ve ruh gibi tam manasıyla anlaşılması imkânsız olan iki meselenin kesiştiği bir sualdir. Katledilmek, kalp krizi, trafik kazası gibi herhangi bir vesileyle kalbin durması, bedenin ölümüne sebep oluyor. Bu bedenle irtibatlı ölümsüz yanımız olan ruhumuz ise bu esnada Azrail Aleyhisselam tarafından alınıp gideceği yere götürülüyor. Yani bizim bildiğimiz kadarıyla tamamen çalışan bir sistemi Azrail Aleyhisselam durdurmuyor. Duracak sistemin içindeki gerçek hazineyi oradan alıp yerine teslim ediyor.

Kur’an-ı kerimde ölüm meleğinin can aldığı, müminlerden şefkatle, kafirlerden sertçe aldığı, birden fazla meleklerin bu işle vazifeli olduğu anlatılır.

Secde suresi 11: "De ki: Size müvekkel olan ölüm meleği canınızı alacak. (Ondan) sonra da Rabbinize döndürülüp götürüleceksiniz."

Enfal suresi 50: "Melekler, o kâfirlerin yüzlerine ve arkalarına vura vura ve «Tadın cehennem azabını» (diye diye) canlarını alırken görmeliydin!"

Nahl suresi 32: "Ki bunlar meleklerin pâk ve âsûde olarak canlarını alacakları kimselerdir. «Selâm (ve selâmet) size. İşlemekte olduğunuz (iyi hareketlerin, amellerin) karşılığı olmak üzere girin cennete» derler."

Naziat suresi 1-2: "Andolsun (kâfirlerin cesedlerine) boğulmuş olan ruhlarını tâ derinlikler (in) den söküp koparan, (mü'minlerin canını ise) rıfk ile çıkaran (ölüm melek) lerine…"

Zümer suresi 42: "Allah, ölümleri anında ruhları bedenlerden çekip alır. Henüz ölüm vakti gelmemiş olanların ruhlarını ise uyudukları sırada alır; sonra ölümüne hükmettiği kimselerin ruhlarını berzah âleminde tutar; diğerlerini de muayyen bir müddete kadar yaşamaları için serbest bırakır."

Melekler ve Peygamberlerin ve Evliyanın ruhları ve salih müminlerin ruhları, her kim nerede ve ne zamanda ve her ne halde çağırırsa, orada bulunur, yardım ederler. Hızır aleyhisselamın sıkıntıda olanların imdadına yetişmesi böyledir. Fahr-i alemînin, ümmetinin her birine, hele ölüm zamanında, imdada yetişmesi de böyledir. Azrail aleyhisselam, ruh [can] almak için her anda, her yere gelmesi de, böyledir.

Aklın ne kadar zayıf olduğunu ve bu gibi meseleleri nice akıllıların bile çözemediğini düşünmeli. İmam-ı Azam hazretlerinin “Ya Rabbi. Senin anlaşılamayacağını anladım” buyurduğu yerde, bize ne demek düşer. En sonunda ulaşabileceğimiz makam anlayamadığımızın idraki olacaksa o zaman şimdiden anlaşılamayacağını kabul etmek en akıllıcasıdır.