İlk İslam ansiklopedisini Avrupalılar hazırladı. İlavelerle maarif tarafından Türkçe’ye tercüme edilip neşredildi. Müsteşrik tesiri vardır. İsmail Kara, Diyanetin İslam ansiklopedisinde kurucu fikir olarak modernist ve selefi tesirinin bariz olduğunu söyler. Madde muhteviyatlarında da bazı problemler vardır. Bazı maddeler gereğinden fazla uzun, bazıları ise kısadır. Münakaşalı bazı maddeler, tarafgir yazarlara yazdırılmış, aleyhte fikirler alınmamış veya bir ansiklopedi maddesi değilmişcesine müdafaanamelere girişilmiştir. Bilgi hataları ve noksanlıkları da mevcuttur. Her ikisine de ihtiyatla müracaat edilebilir. Osmanlılarda kitaplar, alimler, şairler için yazılmış tezkereler birer ansiklopedidir. Emrullah Efendi Muhitü’l-Maarif adıyla ansiklopedi neşrine başlamışsa da bitmemiştir. Şemseddin Sami’nin Kamusü’l-Alam kitabı kıymetli bir ansiklopedidir.