Sual
Hadis-i şeriflerde, Allahü teâlânın ilk yarattığı şey hakkında muhtelif ifadeler var. Kalemdir, nurdur, Resulullah’ın ruhudur diye geçiyor. Bunların arası nasıl bulunur? “Allahü teâlâ kendi nurundan cevheri yarattı” hadis-i şerifinde geçen cevher ne mânâdadır?
Cevap
Kalem, kaderdir; nur, Resulullahtır. Farklı itibarlara göre ilk yaratılan farklı olabilir. Allah katında hiçbir şey eski veya yeni değildir. Zira zamandan münezzihtir. Cevher, bir şeyin aslı, özü demektir. Şevâhid’de diyor ki: Allahü teâlâ zâtından başka bir şeyin bulunmadığı sonsuz öncelerde, önce kendi zât-ı mukaddesine, orada vâsıta olmaksızın yapdığı ilk tecellîde, herşeyin aslı önce Allahü teâlânın kendisinde idi. Bu mertebede, mevcûdâtın hakîkatleri zât-ı ilâhîden ayrı olmadıkları gibi, birbirinden de farklı değil idi. Diğer mevcûdâtın hakikatleri, o hakîkatin cüz’leri ve tafsilâtıdır. Onların sûreti ile vâki’ olan tecellîler, gayb âleminde, o hakîkatin sûretindeki tecellîden yayılmıştır. O hakîkatin varlık sûreti, önce rûhlar mertebesinde mücerret bir cevherdir ki, Şâri’ (Resûlullah aleyhisselâm) buna bazen akıl, bazen kalem, bazen rûh veya nûr buyurmuştur. Hadîs-i şerîflerde; “Allahü teâlâ önce aklı yarattı.”, “Allahü teâlâ önce kalemi yarattı.”, “Allahü teâlâ ilk önce benim ruhumu veya nurumu yarattı.” buyurulmuştur. Farklı ifadeler, değişik itibarat sebebi iledir.
Alakalı Başlıklar