Ahlak kaidelerinin müeyyidesi sosyaldir. Hukuk kaidelerinin maddi müeyyidesi vardır. Ahlak batıni amellere, hukuk zahiri amellere bakar. Aradaki asli fark buradan geliyor. Ahlak kaideleri, umumiyetle hukukun teminatı altındadır. Bir başka tabirle hukuk, ahlak kaidelerinin zorla tatbiki için vardır. Ancak her ahlak kaidesi hukukun şümulüne girmez. Muhtaçlara iyilik etmek ahlaki vazifedir. Ama bu yardımı yapmayan hukuken müeyyideye tabi tutulamaz. Yardıma muhtaç kimse bunu bir hak olarak başkasından talep edemez. Bu, İslam hukukunda da böyledir. “Şeriatte şu senindir, bu benim. Tarikatte (ahlakta) hem senindir hem benim. Hakikatte ne senindir ne benim” sözü bunu ifade eder. Ancak hukuk kaidesi yapılırken ve tatbik edilirken, elbette ki cemiyetteki ahlak nizamı nazara alınır. Sebepsiz yere zevcesini boşamak günahtır, ama hukuken muteberdir. Senedsiz şahitsiz borcu ödememek hukuki bir haktır, ama ahlaksızlıktır. Hukuk, içteki niyete çoğu zaman bakmaz/bakamaz.