Sual
Osmanlıların son zamanlarında harf inkılabı düşünülmüş müdür?
Cevap
Harf inkılabından bahsedenler, bunu Kemalist ideolojinin inhisarından alıp haklılaştırmak için, Osmanlılar zamanında da dile getirildiğini, hatta Sultan Abdülhamid’in böyle bir fikri olduğu, birkaç teşebbüsün akim kaldığı, işi Atatürk’ün tamamladığını iddia ederler. Bunlar doğru değildir. Harf inkılabı, radikal bir iştir. Osmanlılar zamanında dile getirilmek şöyle dursun, bir milletin bin yıldır okuyup yazdığı, onun kültür ve medeniyetinin sembolü ve şifresi olan bir alfabeyi, sırf Garplılar kullanıyor diye basit bir alfabeyle değiştirmeyi kimse tasavvur bile etmemiştir. Okuma kolaylığı üzerine fikirler ortaya atılmış ve teşebbüslerde bulunulmuş olabilir. Bunlar avamın doğru okuyabilmesi için harflere hareke konulması veya harflerin birbirinden ayrı yazılarak önüne harekesini işaret etmek üzere med harflerinden birini koymak şeklinde olmuş, ama itibar görmemiştir. Bu daha ziyade Münif Paşa, Namık Kemal, Ebuzziya Tevfik gibi Jön Türkler tarafından müdafaa edilmiştir. Bu gibi münakaşalar daha ziyade meşrutiyetten sonra ortaya çıkmıştır. Körü körüne Garp hayranı bir kitle her zaman olmuştur. hele Sultan Hamid’in harf inkılabını düşündüğü iddiasına la havle denir. Cumhuriyet devrinde Sultan Hamid’e atfedilen uydurma hatıratlarda geçen bir iddiayı ciddiye almak, olacak iş değildir.
Alakalı Başlıklar