Sual
Tarihi haritalarda devletlerin hüküm sürdükleri yerin farklı gösterilmesinin sebebi nedir?
Cevap
Tarihteki güçlü devletlerin şimdilerde haritaları yapılırken hâkim oldukları coğrafyaların her tarafında sözü geçtiği sanılıyor. Mesela Timur’un devleti haritalarda gösterilirken geçtiği her yeri fethettiği zannediliyor. Halbuki böyle değildir. İskender ve Cengiz için de aynısı caridir. Bu sebeple tarihi haritalar hiçbir zaman hakikati aksettirmemektedir. Bir yere hâkim olmak demek, orada askeri birlik bulundurmak, kadı ve vali tayin etmek, vergi almak demektir. Ama bir de muhtar ve tabii eyaletler vardır. Bunlar kafa karıştırmaktadır. Mesela Akkoyunlular hiçbir zaman İran’ı tam manasıyla kontrol altına alamadılar. Fars vilayetinde Muşaşalar, Mazenderan ile Geylan'da lokal bazı hanedanlar, Azerbaycan'da ise Şirvanşahlar, Irak-ı Arab'da başına buyruk Türkmen aşiretler hüküm sürüyordu. Ama şimdi hazırlanan haritalarda bütün bu yerler Akkoyunlu merkez idaresine doğrudan bağlı imiş gibi görülüyor. Bu, Osmanlılar için de caridir.
Alakalı Başlıklar