Kim ne derse desin bürokrasi Selçuklular zamanından beri hep güçlü olmuştur. Devlet idaresinde tecrübe sahibidir, sırlara sahiptir. Ağır başlı ve metanetlidir. Sınıf şuuruna ve tesanüdüne sahiptir. Entrika yapabilecek kabiliyeti haizdir. Arkasına ulemanın ve askeriyenin desteğinde aldığı zaman önünde kimse duramaz. Sultan II. Mahmud'un çok güçlendirdiği merkezi bürokrasi, ondan sonra tahta çıkan genç ve tecrübesiz padişah zamanında gayet tabii olarak iktidarı ele almıştır. Bunda memleketin siyasi zaafı sebebiyle, ecnebi devletlerin müdahaleleri ve bürokratların bu devletlerden birine angaje olarak arkasını sağlama almasının da mühim tesiri vardır. Reşid, Midhat, Kâmil Paşalar, İngiltere; Âli ve Fuad Paşalar Fransa, Nedim Paşa, Rusya tarafından tutulmuştur. Bunun sebebi paşaların hainliğinden ziyade, hem şahsiyetlerini memleketin iyiliği için çok mühimsemeleri, hem de azilden ve entrikadan masun kalabilme endişesidir.