Mevzulara sistematik mantıkla bakmak demektir. Sebep ve neticeleri sınıflandırır, sistematik olarak gözden geçirir. Şüpheci hareket eder. Sorgulayıcıdır. Müslüman ulema, bu kabiliyete sahip idi. Talebe hocasını sorgulayabilmiş, hatta makale yazıp tenkit edebilmiş; hocası ise bundan gocunmak şöyle dursun, yetiştirdiği talebelenin geldiği seviyeden dolayı memnun olmuştur. Medreseler, bugünki üniversel üniversite prensiplerine göre faaliyet gösterirdi. Bugünki Türk üniversitelerinden bu cihetle ileridir.