1877 Osmanlı-Rus Harbi’nde Sultan Abdülhamid'in hatası yok mudur?
1876-1878 arasında icra salahiyeti Padişah’ın elinde değildi. Bu sebeple kendisi ne harbe girmeden, ne de harbin kaybından doğrudan mesuldür. Kendisi harbe girilmemesi için elinden geleni yaptı, ama muvaffak olamadı. Padişah’ı bu sebeple itham edenlerden Ahmed Saib, iflah olmaz bir Sultan Hamid düşmanıdır. Şahsî kini sebebiyle hayatını ona iftira atmakla geçirmiştir. Sultan Hamid’e mesafeli kimselerin bile sözlerine itibar etmediği bir kişidir. Ayşe Sultan bundan bahseder. Bu harbde ordu kumandanı olan Süleyman Paşa, Sultan Aziz’e darbe yapanlardan biriydi. Harbin kaybında o ve onun gibilerin ordu içine soktuğu nifak ve kıskançlık tohumlarının tesiri olmuştur. Süleyman Paşa harbdeki affedilmez kabahatleri sebebiyle azledilip cezalandırılmıştır. Bu sebeple kendini müdafaa sadedinde Umde isimli kitabı yazmıştır. Mehmed Arif ve Muhtar Paşa'nın da suçu Sultan Hamid'e atmaları çok tabiidir. İkisi de padişahı sevmezdi. Muhtar Paşa, padişahın hal'i için kanun teklifi veren adamdır. Suç ateşten bir gömlek gibidir, kimse üzerine giymek istemez. Sultan Hamid, harbin neticelerinin daha feci olmaması için elinden geleni yapmıştır.


25 Haziran 2022 Cumartesi
Alakalı Başlıklar