Türkçeyi en iyi kullanan edebiyatçılardan birisidir. Bilhassa Memleket ve Gurbet Hikâyeleri çok güzeldir. Eski kültürü çok iyi bilir ve anlatırdı. İyi bir aileden yetişmiş; liberal fikirlere sahip olduğu için amansız bir İttihatçı muhalifidir. Bu sebeple İttihatçı hareketi olarak gördüğü Ankara hareketine karşı çıktı. Damat Ferid Paşa kabinesinde posta nazırlığı yaptı. Bu sebeple zaferden sonra 150’likler arasında vatandaşlıktan çıkarılarak sınır dışı edildi. Suriye’de yaşadı. İki devir arasında yaşanan şahsi buhranı çok iyi anlattığı Deli adlı eseri çok alaka gördü. 1938’de affa uğrayarak memlekete döndü. Ancak bu affın şartı, kalemini bir daha rejim aleyhine kullanmamak idi. O da bunu yaptı. Suya sabuna dokunmayan romanlar yazarak hayatını kazandı. Kitaplarındaki çevre ve insan tasvirleri pek güzeldir. Derin tahlillere ve uzun tasvirlere girişmez. Aile ve sosyal hayat üzerinde durur. Mizahi bir lisanı vardır. Timur zamanında Emirdağ’dan Mudurnu’ya göçmüş bir Türk ailesindendir. Karakayış oğullarındandır. Karay soyadı buradan gelir. Yoksa Karai Yahudisi değildir. Galatasaray Lisesi ve Mekteb-i Hukuk’ta okudu. Maliye kalemine kâtip olarak girdi. Gazetecilik yaptı. Sivri diliyle gördüğü bozuklukları hicvetti. Hiciv edebiyatının en güzel numunelerini yazdı. İttihatçıların gadrine uğrayıp Anadolu’ya sürgün edildi. İttihatçılar düşünce döndü. Efendiler nereye başlıklı yazısı, çok hoştur. Aydede adındaki mizah mecmuası çok tutuldu. Babası Halid Bey, Osmanlı Bankası müdürü idi. Mevlevi idi. Annesi asil bir Tatar ailesindendir. Erenköy’de bir köşkte yaşadı. Bülent Ecevit; Refik Hâlid’in teyzesinin torunudur.