Kelâm ilminin, hakkında nass bulunmayan meselelerinde, akli muhakeme ile hüküm çıkarmaya deniyor ki, caizdir; ama bu tabir akla başka şeyleri getiriyor ki, söylememek münasiptir. Nitekim felsefe ile kelam bambaşka şeylerdir. Kelâm bir ilim, felsefe bir disiplindir. Kelâm, her ilim gibi felsefe kullanır. Bu tasnifi İzmirli yapıyor. Felsefî kelâm, daha ziyade Mutezile’nin yolunu ifade eder.