Şarap, dört mezhepte de haramdır. İçmesi ve her türlü kullanılması günahtır. Yalnız sirke yapılması ve susuzluktan ölmek üzere olanın, ölmeyecek kadar, su yerine, içmesi caizdir. İçmesi haram olan içkiler, dörttür:

1-Şarap (hamr). Pişmemiş üzüm suyu, [şıra], havasız fıçılarda durmakla, gaz habbeleri ve köpük meydana gelerek mayalanır. Şarap haline döner. Yani, üzüm kabuklarında yaşayan ve şıraya geçen bira mayası adındaki mayanın (fermetin) çıkardığı zimas adındaki bir madde, şırada bulunan glikoz ve levüloz adındaki hekzoz şekerlerini parçalar. Şekerler, ikiye parçalanarak ispirto (etil alkol) ve karbon dioksit maddeleri meydana gelir. Şırada zamanla, şeker azalıp, ispirto çoğaldığı için, tadı şekerli iken, keskin ve yakıcı olmağa başlar. Meydana gelen karbon dioksit gazı, kabarcıklar halinde dışarı çıkar. Bu gaz, ispirtolu sıvıda erimeyen tortuları, sıvının yüzüne sürükleyerek, bir köpük ile örtülür. Böylece şıra, şaraba dönmüş olur. Çeşitli şaraplarda, %5 ile %20 arasında ispirto bulunur. İlk mayalanma bir haftada tamam olur. İspirtosu az olan şarap da haramdır. İmameyne göre ve diğer üç mezhepte, köpürmese de, şarap olur. Sarhoş etmese de, damlasını içmek haramdır. Helal diyen, kâfir olur. Şarap, idrar gibi kaba necasettir. Her türlü kullanmak, ilaç yapmak, çamur yapmak, hayvana içirmek, ihtikan yapmak, buruna çekmek sözbirliği ile haramdır. Satması caiz değildir. Parası haramdır. Bir Müslümanın, borcunu, şarap satarak aldığı para ile ödemesi helal olmaz. Bu para, alacaklıya da helal olmaz. Bunun için içki satana ödünç verilmez. Az içene de had vurulur ki, 80 sopadır. Sarhoş edici diğer üç içkiyi içene ise, ancak sarhoş olursa had vurulur. Şarap köpüklendikten sonra, kaynatılıp üçte ikisi gitse de geride kalanı ve inbiklenerek elde edilen ispirto, rakı, şarap gibi, necaset-i galizadır. Bunların da damlasını içmek haramdır. Şaraptan elde edilen rakı, meşe ağacından fıçılarda birkaç sene bırakılınca, konyak olur.

2-Tıla. Taze şıra, ateşte veya güneşte ısıtılıp üçte ikisinden azı uçarsa (üçte birinden çok kalırsa), bu kalana, tıla denir. Tıla, gaz çıkararak kabarıp, tadı keskin olunca, sarhoş eder. Şarap gibi damlası haram ve kaba necis olur.

3-Seker. Hurmanın nakii, yani maserasyonu, yani su içinde ısıtmadan bırakılınca, köpüklenir ve tadı keskin olursa seker denir. Damlası haramdır.

4-Kuru üzüm nakii. Kuru üzüm, soğuk suda bırakılınca, şekeri suya geçer. Bu suya, kuru üzüm nakii denir. Bu, gaz peyda ederek köpüklenir ve tadı keskin olursa, damlası haram olur. Tıla, Seker ve kuru üzüm nakii (maserasyonu) gazlanmaz ve tadı keskin olmazsa, içmeleri, sözbirliği ile helal olur. Seker ve naki, hafif necistirler. İmam-ı azama göre tıla, seker ve nakiin haram olmaları için, köpüklenmeleri de lazımdır. Bu üçünde, icma hâsıl olmadığı için, haram değildir diyen kâfir olmaz.

İçmesi, İmam-ı azama ve İmam-ı Ebu Yusuf’a göre helal olan içkiler de dörttür:

1-Kuru üzüm veya hurma, şekeri suya çıkıncaya kadar, soğuk suda bırakılır. Sonra hepsi, kaynayıncaya kadar ısıtılır. Soğuyunca süzülür. Bu sıvıya, nebiz denir. Nebizin tadı keskin olsa da, sarhoş yapmadıkça, içmesi helal olur. Isıtılmazsa, köpürünce ve tadı keskin olunca, haram olur.

2-Kuru üzüm ve hurma birlikte, soğuk suda durup, hepsi, ısıtılıp süzülür. Tadı keskin olsa da, sarhoş yapmadıkça, helal olur. Buna, halitan denir.

3-Bal, incir, arpa, buğday, mısır, darı, erik, kayısı, elma ve benzerlerinden biri soğuk suda durup ısıtılmasa da, sarhoş etmeyecek miktarda helaldirler. Çünkü hadisi şerifte, “Şarap (hamr), üzüm ve hurmadan olur” buyuruldu. Sarhoş ederlerse, haram olurlar. Bira da böyledir. Hububattan elde edilen rakıya, İngilizler viski, Ruslar votka derler.

4-Müselles. Üzüm suyu, taze iken, yani gaz kabarcıkları çıkmadan, köpürmeden önce, ısıtılıp, üçte ikisi uçar, üçte biri kalırsa müselles denir. Tadı keskin olsa da, sarhoş etmeyecek kadar içmesi helaldir. Şıra, yani taze üzüm suyu; pekmez; bulama ve boza içmek helaldir. İmam-ı Azam ve Ebu Yusuf’a göre helal olan içkiler, kuvvet için, hazım için sarhoş etmeyecek miktarda helal olup, sarhoş ederlerse veya çalgı ile, keyif için, fâsıklar gibi az dahi içilirlerse, söz birliği ile haram olurlar.

İmam-ı Muhammed’e göre, bu dört içki, gaz çıkarmış ve tadı keskin olmuş ise, sarhoş etmeyecek kadar az içmesi de haram olur. Fetva da böyledir. Diğer üç mezhepte de böyledir. Bunlar “Çoğu sarhoş eden içkinin, azını içmek de haramdır” ve “Sarhoş eden her içki şaraptır ve hepsi haramdır” hadis-i şerifinin zahirini delil alıyor.

Kısrak, inek, deve sütleri, mayalanıp, tadı keskin olunca, müselles gibi olurlar. Birincisine kımız, ikincisine kefir denir. Bira gibi haramdırlar. Bu hususta, İskilibli Atıf efendinin Men-i Müskirat kitabında tafsilat vardır.

Yukarıda yazılı sekiz içkiden, şaraptan başkasını satmak İmam-ı Azama göre sahihtir. Fakat mekruhtur. İmameyn, bunların satılması da sahih değildir, dedi. Afyon, esrar ve başka uyuşturucu maddelerin satışı da böyledir. Necaset karışan suyu içmek haramdır. Şaraba tuz katınca, helal olmaz. Ama şarap sirke olunca helal olur.