Sual
Sitenizde Seyyid Şerif Cürcani’nin Maturidi olduğunu söylemişsiniz. Baktığım çoğu kaynaklarda Eşari olduğu yazıyor. Ne dersiniz?
Cevap
İlk devir kelâm uleması için, hatta sonrakiler için itikatta belli bir mezhebe mensubiyet iddia edilemez. İmam Rabbani Hazretleri, Maturididir; fakat şahikulcebel hakkında Eş’ari gibi düşünüyor. Mevlana Halid Bağdadi, Eş’ari olmak gerekirken, pek çok meselede Matüridiyye’yi tercih etmiştir. İtikatta mezhep, amelde mezhep gibi değildir. Bunlar bazı meselede Eş’ari, bazı meselede Maturidi olabiliyor. Seyyid Şerif ve diğerleri, yeri geldiğinde farklı düşünebiliyor. Ancak haklısınız, Cürcani Eş’ariliğe yakındır. Nitekim Eş’ari olan, hatta Eş’ariliği sistemleştiren Bakıllani, yer yer Eş’ariye’ye muhalefet edebiliyor. Bu muhalefet asılda değil ifadede olmaktadır. Taftazani için de, Seyyid Şerif Cürcani için de Eş’ari diyen çoktur. Fakat her ikisinin de Eş’ariyye muhalif tarafları vardır. Derler ki Matüridi mezhebini Eş’ariler nakletmiştir. Eş’ari denilen Taftazani, Matüridiyye’nin temeli olan Akaid-i Nesefiyye’ye şerh yazıyor; Matüridi denen Hayali de buna haşiye yazıyor.
Alakalı Başlıklar