Sual
Zeydan, el-Veciz’de mütekellimîn metodunu kabul eden mezhepleri sayarken Mâlikî, Şâfiî, Mutezilî ve Caferî diyor; Hanbelîleri saymıyor. Bunlar nasıl bir metod takip etti?
Cevap
Hanbelîlerin kendilerine mahsus bir usulleri olmamış, hatta kıyas ve sair ameliyelerden mümkün mertebe uzak durmuşlardır. Bu sebeple Hanbelîyi müstakil mezhep saymayanlar bile vardır. Ahmed bin Hanbel’in talebeleri, hocalarının içtihatlarını tesbit ederek, bundan usulünü çıkarmaya çalışmışlar; bu sebeple Hanbelî mezhebinin mazbut bir usulü olmamıştır. Sonraki Hanbelî uleması, Şâfiî usulüne meyletmiştir. Nitekim İbn Kudâme, Ravdatü’n-Nâzır adlı usul-i fıkh itabında, Şâfiî fukahasından İmam Gazalî’nin el-Mustasfâ’yı esas almış; neredeyse tamamını hülasa etmiştir.
Alakalı Başlıklar