Sual
Mektubat-ı Rabbânî tercümesinde İmam Gazali’nin meşhur kitabı için el-Münkizü anid-Dalâl geçiyor. Halbuki kitabın orjinal isminde an yerine min harf-i cerri kullanılmış. Bunun hikmeti nedir?
Cevap
Mektubat mütercimi zat-ı fazıl merhum, kitaplardan tercüme ve tasnif yaparken, dini ve esaslı bir mesele olmadıkça pek metne müdahale etmezlerdi. İmam-ı Rabbani hazretlerinden dini bir hata zaten beklenmez. Tercüme ederken ani’d-dalal ise, değiştirmemişlerdir. An ile min harf-i cerri arasında mana itibariyle esaslı bir fark yoktur. İmam-ı Rabbani hazretleri belki an ile yazılmış başka bir nüshayı görmüşlerdir. Eski kitaplarda bu gibi farklılıklara çok rastlanır. Sizin sualinizin uzun halinde ifade ettiğiniz gibi mütercim merhum için, “Biz İmam-ı Rabbani hazretlerine tâbiyiz; o aniddalal şeklinde yazmış; biz de o şekilde yazdık, İmam hazretleri hata ile an harfi cerrini kullanmıştır; onlar da hata yapabilir, biz düzeltelim dememişlerdir", denemez. Nitekim mütercim merhum, bu kitabın Arabi aslını neşrederken meşhur ismine de müdahale etmemiş; min harfi cerri ile bastırmışlardır. Yine Mektubat’ın başka bir yerinde Şah-ı Nakşibend hazretlerine atfedilen Emir Timur’un ölümüne dair “Timur mürd iman bürd” sözünü, Şah-ı Nakşibend hazretlerinin Emir Timur’dan önce ölmüş olması keyfiyetine binaen değiştirdiler. İmam-ı Rabbani hazretleri öyle diyorsa öyledir demediler. İlmin haysiyeti ve dinin şerefi bunu icap ettirir. İmam-ı Rabbani hazretleri sağ olsaydı böyle isterdi. Mesela teşehhüdde işaret parmağının kaldırılması meselesinde, İmam Rabbani hazretleri kaldırılmamasının daha iyi olduğunu söylerken; mahdumu ve halifesi Said-i Faruki ve silsileyi Aliyyeden Mazhar-ı Can-ı Canan kaldırılmasının iyi olduğuna dair rey beyan etmişlerdir Mektubat mütercimi merhum bu husus kendilerine arz edildiğinde, “İmam-ı Rabbani hazretleri bundan razıdır. Âlimlerin ihtilafı rahmettir. Bir talebenin her ilmî meselede hocası ile aynı görüşte olması beklenmez. Nitekim İmam Ebu Yusuf hazretlerinin içtihatlarında hocasına mutabakatı muhalefetinden fazla değildir” buyurdular.
Alakalı Başlıklar