Bu topraklar kaybedildiği zaman yapılan antlaşmalarda bu mevzu konuşulup hükme bağlanmıştır. Osmanlı hükümeti bu topraklarda Müslümanlar yaşıyorsa, bunların mümkün mertebe devamını arzu etmiştir. Bu takdirde oradaki vakıflar eski haliyle devam demiştir. Yunanistan ve sair Balkan memleketlerinde olduğu gibi. Bazısı da tazminat karşılığı yeni hükümete devredilir. Bu daha ziyade o topraklarda yaşayan Müslümanın kalmaması hâlinde mevzubahis olur. Bu takdirde alınan bu tazminatla Osmanlı ülkesinde yeni vakıflar kurulur.

Cumhuriyet hükümetinin böyle bir mevzu konuşmasına ihtiyaç olmamıştır. Zaten vakıflar hükümetin malı değildir. Lozan’da kaybedilen toprakların çoğu da Müslümanların ekseriyette bulunduğu ülkelerdir. Burada vakıflar şer’î hukukta olduğu gibi devam etmiştir. Geri kalan vakıflar tasfiye edilmiştir. Türkiye Cumhuriyeti’nin eski vakıflar hususunda bir hassasiyeti olmamıştır.