Sual
Fıkıh kitaplarında imamın Cuma ve bayram namazlarından başka her namazda birinci rek’atte, ikinci rek’atte okuduğunun iki misli okuması sünnettir buyuruluyor. Cuma ve bayram namazının bu hükümden hariç tutulmasının sebebi nedir?
Cevap
Sabah namazının birinci rek'atinde, ikinci rek'atinden daha uzun okumak, bil'icmâ' sünnettir. İmam Muhammed bütün namazların ilk rek'atlerinde, ikinci rek'atlerinden daha uzun okumayı müstahsen görmüştür. Fetva da bunun üzerinedir. Cum'a ve Bayram namazlarında iki rek'at arasındaki kıraat farkı üzerinde ihtilâf edilmiştir. Bu hususta bazı âlimler bu iki rek'at arasındaki fark, üçte bir ve üçte iki nisbetinde olmalıdır. Üçde iki, birinci rek'atte; üçde bir de, ikinci rek'atte okunmalıdır, demişlerdir.
Nafile namazının her şefinde (her çift rek’atinde) birinciyi ikinciden uzun tutmak mekruhtur. Meğer ki, Hazret-i Peygamber’den veya bir sahabiden bunun hilafına bir nakil olsun. Vitirin ilk rek’atinde, Sûre-i A’lâyı ve ikinci rek’atinde Kâfirûn ve üçüncü rek’atinde ihlâs sûresini okumak gibi. Vitir dahi kıraat bakımından nâfile gibidir. Mezkûr kerahet, Şeyhayn (İmam Ebu Hanife ve Ebu Yusuf) indindedir. İmam Muhammed uzatmayı ihtiyar etmiştir. Farza gelince: Mezkûr uzatma, sabah namazında bilicmâ sünnettir. İmam Muhammed’e göre sabah namazının dışındaki namazlarda da sünnettir.
Bütün namazlarda, ikinci rekâtı, birinci rekâttan üç ve daha ziyade âyetle uzatmak mekruhtur. Daha azı mekruh değildir. Nitekim Hazret-i Peygamber’in, sabah namazını Muavvezeteyn ile kıldıkları olmuştur. İkinci sûre (Nâs) birinci sûreden (Felâk) bir âyet uzundur. Nafilenin üçüncü rekâtı, yeni bir namazın başı demek olduğundan, onu, evvelkilerden uzun tutmak, mekruh olmaz. Çünkü, nafilenin her şefi (her iki rek’ati) müstakil bir namazdır. Bu mekruhluk, sünnet ile gelen dışındakilerde tenzihîdir. Nas olan yerde kerahet yoktur. Hazret-i Peygamber, Cuma ve bayram namazlarının ilk rek’atlerinde, Sûre-i A’lâ ve ikinci rek’atlerinde Sûre-i Gâşiye’yi okurdu. İkincisi, birinciden yedi âyet uzundur. Ziyade, sûrelerin ihtilâfı ile muhtelif olur. Eğer sûreler kısa ise, üç âyetten ziyade olmakla mekruhtur; sûreler uzun ise yedi âyetten az ziyade olmakla mekruh değildir. (Nimet-i İslâm)
Nafile namazının her şefinde (her çift rek’atinde) birinciyi ikinciden uzun tutmak mekruhtur. Meğer ki, Hazret-i Peygamber’den veya bir sahabiden bunun hilafına bir nakil olsun. Vitirin ilk rek’atinde, Sûre-i A’lâyı ve ikinci rek’atinde Kâfirûn ve üçüncü rek’atinde ihlâs sûresini okumak gibi. Vitir dahi kıraat bakımından nâfile gibidir. Mezkûr kerahet, Şeyhayn (İmam Ebu Hanife ve Ebu Yusuf) indindedir. İmam Muhammed uzatmayı ihtiyar etmiştir. Farza gelince: Mezkûr uzatma, sabah namazında bilicmâ sünnettir. İmam Muhammed’e göre sabah namazının dışındaki namazlarda da sünnettir.
Bütün namazlarda, ikinci rekâtı, birinci rekâttan üç ve daha ziyade âyetle uzatmak mekruhtur. Daha azı mekruh değildir. Nitekim Hazret-i Peygamber’in, sabah namazını Muavvezeteyn ile kıldıkları olmuştur. İkinci sûre (Nâs) birinci sûreden (Felâk) bir âyet uzundur. Nafilenin üçüncü rekâtı, yeni bir namazın başı demek olduğundan, onu, evvelkilerden uzun tutmak, mekruh olmaz. Çünkü, nafilenin her şefi (her iki rek’ati) müstakil bir namazdır. Bu mekruhluk, sünnet ile gelen dışındakilerde tenzihîdir. Nas olan yerde kerahet yoktur. Hazret-i Peygamber, Cuma ve bayram namazlarının ilk rek’atlerinde, Sûre-i A’lâ ve ikinci rek’atlerinde Sûre-i Gâşiye’yi okurdu. İkincisi, birinciden yedi âyet uzundur. Ziyade, sûrelerin ihtilâfı ile muhtelif olur. Eğer sûreler kısa ise, üç âyetten ziyade olmakla mekruhtur; sûreler uzun ise yedi âyetten az ziyade olmakla mekruh değildir. (Nimet-i İslâm)