Sual
Bir yakınımız, “Bir komşumuz bir giysi istediğinde ya da eve gelen misafir bir giyecek istediğinde ona verdiğimiz zaman ya hediye etmemiz, ya da ona satmamız lâzımdır. Kullanmak için ödünç veremeyiz, haram olur. Çünki fıkıh kitaplarında ev, dükkân, elbise gibi kıyemî malları ödünç vermek fâsiddir ve hemen geri vermek lâzımdır diye yazar” dedi. Bir komşumuz gelip, bir kıyafetimizi ya da başka kıyemî bir eşyamızı kullanmak ve sonra geri getirmek üzere istese, hatta bir tarih de belirtse, meselâ bu cuma getiririm dese, biz de versek, fâsid mi olur? Bu verdiğimizi kullanması haram mı olur?
Cevap
Kıyemî malın ödünç verilmesinin câiz olmaması demek, bunun karz akdi ile verilmesinin câiz olmaması demektir. Karz, ancak para, buğday gibi mislî ve istihlâk olunan (tüketilen) mallarda olur ve burada malın aynısı değil, misli, benzeri ödenir. Kıyemî mallardaki ödünç, âriyet akdi ile olur. Malın aynısı iade olunur. Elbise ödünç verilir; aynen geri iade edilir. Helâk olmuşsa, kıymeti ödenir. Türkçe bazen kifâyet etmiyor. Karz’ın da, âriyetin de karşılığı ödünç olunca, yakınınız böyle anlamış.