Sual
Bir kimse, alışveriş yaparken kasada bir sürü şeyin fiyatını toptan ödese; hepsini götürü usulü satın alsa; eve gelip kontrol ederken fişte meselâ peynirin fiyatının yanlış yazıldığını, daha fazla para ödediğini fark etse ne yapar? Bu peynire ödediği fazla parayı geri alabilmek için ya bütün satışı bozacaktır. Çünki hepsini toptan almıştır. Aldığı bütün malları iade edecek ve parasını geri alacaktır. Ya da o haliyle kabul edecek; ama bu sefer de aldanmış olacaktır. Müslümanın aldanması da caiz değildir. Böyle bir halde markete gidip peynirin fiyatına fazla ödeme yaptığını söyleyip fişi ibraz etse, market de yanlışlıkla ödenen fazla parayı geri verse caiz olmaz mı?
Cevap
Götürü satışta malın ölçek kıymeti belli ise, yani ölçeği şu kadar olmak üzere bir yığın mal götürü satılırsa, böyle satış câizdir. Malum olan birim fiyatına göre mal eksik ise, alıcı muhayyerdir. İsterse akdi bozar, isterse malı kabul eder ve satış bedelindeki fazlalığı taleb eder. Nitekim götürü satışta malın birim fiyatı bilinirse, muhayyerlik hakkı doğar. (İbnü’l-Hümâm, Fethü’l-Kadîr)
Alakalı Başlıklar