SİCİLYA’DA MÜSLÜMAN İZLERİ

Akdeniz’in ortasındaki bu büyük ada, İtalya çizmesinin adeta vuracağı bir top gibidir. Herkesin Mafya hikâyeleri ile tanıdığı Sicilya, ticaret yollarının kavşağında ve bereketli topraklara sahip oluşu sebebiyle ehemmiyetlidir. Antik çağın ilk esaslı devletlerinden biri burada kurulmuştur.

Palermo Katedrali.

 Arapça kitabesi duruyor

 Norman Sarayı'nın arabesk kubbesi

Roma hâkimiyetinden sonra Hazret-i Muaviye’den itibaren müslümanlar tarafından tazyik edilen ‘Sikilliyye’, 827 yılında fethedildi. Adayı fetheden 10 bin kişilik donanmanın kumandanı, aynı zamanda İmam Mâlik’in talebesi Esed bin Furat idi. Siraküza surları önünde şehid düştü. Sicilya’da büyük âlimler yetişti.

Palermo Porto Nuovo

San Giovanni Kilisesi.

Zamanla İslâm hâkimiyeti zayıfladı. Müslümanlar birbirine düştü. 1061’de Normanlar adayı ele geçirdi. Müslümanlara serbesti tanıdığı gibi, İslâmî sistemi de yerinde bıraktı. Hatta müslüman âlimleri müşavir olarak istihdam eden ve sonradan Roma-Germen İmparatoru olan Sicilya Kralı II. Friedrich, 1231‘de şerî hükümleri kanunlaştırınca, müslümanlıkla suçlandı ve Papa tarafından aforoz edildi.

Sicilya'nın kuklaları meşhur. Palermo'da bir kuklacı.

 Sicilya'da adım başı bir düğün var. Siraküza'da bir düğünde küçük nedimeler, gelini bekliyor.

Sicilya'da Akdeniz iklimi hâkim. Palermo'da bir evin avlusunda göğe yükselen asırlık hurma ağacı.

Katanya Fil Meydanı

Buna rağmen müslümanlar isyan edip yenilince, adayı terketmek zorunda kaldılar. Ama adada ve bu vasıtayla Avrupa’da silinmez izler bıraktılar. Normanlar, müslümanların saray teşkilatı, yazışma usulleri, ordu düzeni ve para basma usullerini kendilerine adapte ettiler. Arapça eserler Latince’ye tercüme edildi. Savaşlar sebebiyle harap olan Palermo gibi şehirleri yeniden inşa eden müslümanlar, eserleriyle Avrupa mimarisine tesir ettiler. Müslümanlar tarafından yetiştirilen çok bitki de Sicilya yoluyla Avrupa’da tanındı. İtalya kurulurken, İslâm medeniyetinin bıraktığı mirası ileri sürerek adanın istiklâlini teklif eden Amari gibi Sicilyalı aydınlar çıktı.

Hasan Sabbah’ın fedaileri Sicilya’ya sığınmıştı. Fransızlara karşı mukavemet yürüten, sonra eşkıyalığa başlayan MAFIA’yı bunların kurduğu; isminin de Arapça mahfiyye (gizli) kelimesinden geldiği söylenir.  Bugün sakin ve fakir bu İtalyan adası, ‘Baba’ filmi sayesinde, turist çekiyor. Adada şimdi ekserisi Kuzey Afrikalı 30 bin müslüman yaşamaktadır.

Siraküza'da Santa Lucia'nın kemikleri.

 Siraküza, Sicilya'nın en güzel şehri.

Şu anda otonom olan adanın başşehri Palermo, dar sokakları ile tipik bir Akdeniz şehri. Ulu Câmiin yerine yapılan katedralda, hala müslümanlardan izler yaşıyor. Ana binanın girişi ve sütun üzerindeki Arapça yazı maziye şahitlik ediyor (1). Palermo’daki Norman Sarayı’nın da aslı, müslümanlardan kalmadır. Sarayın Arabesk işlemeli mescidi, şimdi ihtişamlı bir şapel (2). Sonradan yapılan saray ve kiliselerde bile, bilhassa sütun ve tavan süslemelerinde Endülüs-Mağrip mimarisinin izlerini görmek mümkündür. Palermo’da Porto Nuovo’da müslümanları sembolize eden heykeller var (3).

Taormina'dan emsalsiz Akdeniz manzarası.

 Müslümanlardan kalma Corjava Sarayı

Palermo’nun en enteresan yeri Catacombe dei Cappuccini (Kapuçin Yeraltı Mezarlığı). 1599’da bir Kapuçin keşişi, yeni ölmüş bir arkadaşını mumyalayıp manastırın mahzenine yerleştiriyor. Sonra diğer rahipler. Zamanla bir statü sembolü oluyor, şehrin zenginleri para karşılığı mumyalanıp buraya konuyor. Akrabaları ziyaret edip dua okuyor. Ölü önce geçici bir yere konup iyice kuruması temin edildikten sonra, duvardaki kalıcı yere yerleştiriliyor. Bazısı camlı tabutlar içinde. Yakınlarının bağışı kesilince, ölü rafa kaldırılıyor.

Buraya en son 1871’de keşiş Ricardo konulmuş. Ortaya çıkınca sansasyon uyandırmış ve papa tarafından kapatılmış. 1920’den kalma mumyalar da olduğuna göre el altından sürmüş olmalı. Rutubet kokulu salonlar, erkekler, kadınlar, bâkireler, çocuklar, papazlar, keşişler, hukukçular vs gibi kategorilere ayrılıyor. Bazısı hiç çürümemiş 8000 ceset var. 1252 tanesi mumyalı. Bazısının hüviyeti belli.

Biz gezerken iki mütehassıs, ellerinde aletler, bazılarının dişlerini kontrol ederek yaşını tesbite çalışıyordu. Son ölü, 1920’lerden kalma Rosalia Lombardo adında 2 yaşındaki bir kız çocuğu ve cesedi inanılmaz derecede iyi vaziyette. Tahnit, Dr. Alfredo Salafia tarafından yapılmış. Aşırı kurumaya karşı gliserin, bakterileri öldürmek için formalin, vücudu kuru tutmak için alkol, mantarları öldürmek için de salisilik asit kullanılmış. Çinko tuzları ile vücut sertliği elde edilmiş.

Palermo'da Kapuçin Katakompları'nda 'Palermo Bebeği'.

Siraküza'ya giderken başı dumanlı Etna Yanardağı

Sirakuza, Sicilya’nın en güzel şehri. Hala aktif ve başı dumanlı Etna yanardağının eteklerinde kurulmuş. Arşimed’in yurdu. Ne varsa, üç küçük köprüyle karaya bağlı bir ada üzerinde. Katedralde, IV. asırda Romalıların öldürdüğü ‘körlerin azizesi’ Santa Lucia’nın kemikleri ve eşyası var.

Buraya yakın Taormina (Tâbermine) mutlaka görmeye değer. Muazzam manzarası var. Müslümanlardan kalma Corjava Sarayı ayakta.

THY’nin sefer tertiplediği Katanya’da görülecek fazla bir şey yok.

Katanya'da Orsino Sarayı

 Sicilya'da adım başı dilenci. Katanya Katedrali önünde bu sanatı icra eden bir yaşlı kadın