PAPA İSTİFASINI KİME TAKDİM ETTİ?

Papa XVI. Benedictus kişiliği ve kısa süren vazifesindeki gaf, hata ve skandallar sebebiyle pek de parlak bir isim bırakmadan tarihe geçecek. İşte Havari Petrus’un 265. vekilinin istifasının ardında yatan gerçek.

86 yaşındaki Papa’nın kardinalleriyle yaptığı rutin bir toplantıda Latince bir konuşma yaparak sağlık sebebiyle istifa etmesi sürpriz oldu. Zira tarihte papalığın bu şekilde sona ermesi çok nâdirdir. En son 1415’te XII. Gregorius istifa etmişti. Zaten 78 yaşında iken seçilmesi de sürpriz olmuştu. Papa olmayı hiçbir zaman istemediğini söylemişti. 1730’daki Papa XII. Clementus’dan bu yana en yaşlı papa oldu. Üstelik halkının çoğunluğu Katolik olmayan bir ülkeden gelen ilk papadır.  Almanca konuşan, o zamanki Alman İmparatorluğu sınırları içinde doğan, ama Holandalı VI. Hadrianus (1523) sayılmazsa, 1058’de ölen IX. Stephanus’dan beri hiç Alman papa olmamıştır. Eskiden umumiyetle İtalyanlar papa seçilirdi. Son iki papa bunun istisnası oldu. “İstifasını kime verdi, Tanrı’ya mı?” diye latife yapanlar oldu. Hükümdarlar istifa değil, tahttan ferâgat eder. Papa, daha evvel bir kitabında papaların istifa edebileceğini yazarak işaret vermişti. Bu, Vatikanda inkılâp demektir.

Kırmızı elbisenin büyüsü

Asıl ismi ile Joseph Alois Ratzinger, Bavyeralıdır. Beş yaşında gördüğü bir piskoposun kırmızı elbisesinin tesirinde kalarak kalbinde kilisenin ilk ışığının yandığını anlatır. 14 yaşında bütün gençlerin katılması gereken Hitler’in gençlik kollarına girdi. İlahiyat talebesi iken orduya alındı, esir düştü. Savaştan sonra dünyanın ikiye bölünmesi, Ratzinger’in muhafazakârlığını perçinledi. Kilisedeki modernleşme teşebbüslerini Marksizm’e prim olarak görüp karşı çıktı. Üniversitede hocalık yaptı. 1977’de Münih Başpiskoposu ve kardinal oldu. Tarihteki engizisyonun yerine kurulmuş Mukaddes İnanç Konseyi’nin reisliği gibi mühim bir vazifede iken, 2005’de, tarihin en popüler papalarından Polonyalı II. Johannes Paulus’un ölümüyle papa seçildi. Böylece Katolik inancına göre İsa Mesih’in dünyadaki krallığının temsilcisi ve Havari Petrus’un 265. vekili oldu.

                                                   Müstakbel Papa XVI. Benedictus Hitler Gençlik Grubunda (1941), Ailesiyle (1951)

Âdet üzere ismini bırakarak, XVI. Benedictus adını aldı. Bir önceki Benedictus, Katolik hukukunu en son toplayan papadır. Komünizmin yıkılmasındaki rolü sebebiyle asrın en büyük siyasî şahsiyetlerinden biri sayılan önceki papanın aksine, muhafazakâr bir çizgide yürüdü. Başa geçer geçmez, gösterişi seven Bavyeralı mizacına uygun olarak, Ortaçağ’a ait tantanalı kilise başlık ve kıyafetlerini ihya etti. Homoseksüellik, doğum kontrolü, kadınların papazlığı gibi mevzularda kilisenin klasik görüşlerini sürdürdü. Buna mukabil insan hakları, tabiatın korunması ve fakirlikle mücadele hususunda öne çıktı. Ahlâkî çöküşün, Avrupa’nın da çöküşü olacağını vurguladı. Makama geçer geçmez, Katolik inancında vaftiz edilmeden ölen çocukların da cennete gidebileceğine dair esaslı bir değişikliği kabul etti.

                Geleceğin Papası, genç bir papaz iken (1952), sağda Münih Piskoposu (1977)

Gafları ile tanındı

Hükümranlığına bazı rahiplerin çocukları taciz krizi damgasını vurdu. Bununla alâkalı tedbirler almaya çalıştı. Taciz mağdurlarıyla bizzat görüştü. Şaibeye karışan papazları vazifeden alınmasına dair hükümler koydu. Yine de Katolik kilisesinin bu yüzden yıpranmasını engelleyemedi. İşi ört-bas etmekle ve tacizci papazları korumakla suçlandı. Kilise, hâdiseyi gazetecilerin komplosu olarak değerlendirdi. Globalleşmenin zirveye çıktığı ve geleneklerin ehemmiyetini kaybetmeye başladığı bir zamanda başa gelmişti. “Gafları” da işin tuzu-biberi oldu.

Vaktiyle hocalık yaptığı Regensburg Üniversitesi’nde 2006’da tertiplenen bir konferansta Bizans İmparatoru II. Manuel’in “Muhammed, vaadettiği inancı kılıçla yayma emrinden başka hangi yeniliği getirmiştir, gösterin bana?” sözünü nakletmesi infiale yol açtı. Papa, üzgün olduğunu söylemekle yetindi. İlk ziyaretini Türkiye gibi bir Müslüman ülkeye yaparak gafını örtmeye çalıştı. Sultan Ahmed Câmii’ni ziyaret ederek câmi ziyaret eden ikinci papa oldu. Öte yandan giderayak Osmanlıların Sultan Fatih zamanındaki Otranto seferinde ölen/öldürülen Hıristiyanları aziz ilan etti.

                                                  Papa, Sultan Ahmed Câmii'nde (2006)

Tanıyanlar Papa’nın inatçı, ketum ve çekingen tabiatından bahseder. Vatikan koridorlarında yapayalnız bir insan olduğunu söyler. Papa, iyi piyano çalar. Birçok lisan bilir. Kedi sever. Bir zamandır kalbinde ritim bozukluğu vardı. Yaş sebebiyle fizikî ve zihnî melekelerinin zayıfladığını; bu halde vazifelerini yerine getirmeyeceğini ve “Kilisenin iyiliği için” vazifesinden ayrıldığını duyurdu. Papanın, Vatikan’daki hiyerarşiyi dağıtmak için istifa ettiği; öte yandan kara para aklamasıyla meşhur Vatikan Bankası’nı ele geçirmek isteyen Başbakan Bertone’nin şantajına maruz kaldığı söyleniyor. Meydan şimdi Bertone’ye kaldı. Rakibi Mario Monti’yi desteklediği için, Papa’nın gidişine bir başka sevinen de Silvio Berlusconi olacak. İşin garibi, Nostradamus’un kehânetine göre, dünyanın sonundan bir önceki papa bu idi.

28 Şubat’ta helikopterle ayrılarak, Roma’ya iki saat mesafede Papalığa ait Castel Gandolfo adlı yazlık saraya geçecek. Hususî papa yüzüğü çekiçle kırılıp imha edilecek. Kardinal unvanını taşıyacak; ama yalnızca kırmızı biyeli siyah cüppe giyecek. Yakın zamanda 117 kişilik kardinaller heyeti, Paskalya’dan evvel Roma’daki meşhur Sistin Şapeli’nde toplanarak enteresan ananevî usulleriyle yeni papayı seçecek. O zamana kadar papalık makamı boş kalacak. 80 yaşını geçtiği için önceki papa seçime katılamıyor. Yeni papa seçilince de eskisi Vatikan’daki Mater Ecclesia Manastırı'na geçip burada adeta bir keşiş hayatı yaşayarak ölümü bekleyecek.

Peki yeni papa kim olacak? Katolik nüfusun % 42’sinin yaşadığı Latin Amerika’ya şans verenler var. Ganalı zenci bir kardinalin güçlü olduğu da söyleniyor. Kim ne derse desin, papa seçiminde her zaman olduğu gibi, dünya politikasının gidişatı mühim rol oynayacaktır.

                                             Papa'nın artık okumaya daha fazla vakti olacağa benziyor.