CENNET KILIÇLARIN GÖLGESİ ALTINDADIR

Bugün uçaklardan savrulan tonlarca bomba, hiçbir kaide tanımadan, canlı cansız ayırt etmeden ölüm kusuyor. Osmanlılar zamanında, savaşta muharip olmayanlar öldürülmez; ağaçlar kesilmez; ekinler yakılmaz; sular zehirlenmezdi.  

Eski hukukumuza göre harbi, hükümdar veya onun vazifelendireceği bir kumandan idare eder. Kumandanın meşru emirlerine şartsız uymak mecburîdir. Düşman şehri kuşatılınca, önce İslâmiyete davet edilir. Kabul etmezlerse, cizye karşılığı İslâm devletinin vatandaşı olmaları istenir. Bunu da kabul etmezlerse, harb kaçınılmaz olur.

Düşman ordusu kuvvetli ise, mal vererek sulh yapılabilir. Savaşta muharip olmayanlar öldürülmez. Ağaçlar kesilmez; ekinler yakılmaz; sular zehirlenmez. Ancak kumandan lüzumlu görürse, düşmanı zaafa uğratmak için bunlar da câiz olur.

Harb kızışınca, askeri teşvik için kumandan “Yağma!” va'dedebilir. II. Viyana Kuşatması’nın hüsrana uğramasının bir sebebi de, Merzifonlu Kara Mustafa Paşa’nın askere yağma izni vermemesiydi.

Düşmana karşı her türlü silâhla karşı koyulur. Mısır’ın fethinde Osmanlıların seyyar toplarına karşılık; Mısırlıların çakılı topları vardı. Bu sebeple Osmanlı taarruzuna mukabele edememişti. Harbden sonra Memlük sultanı Tomanbay, Sultan Selim'e, “Cennet, kılıçların gölgesi altındadır” hadîsine okuyarak, harbi kahramanlığı ile değil; ateşli modern silahların yardımıyla mazandığını söyleyince; Sultan Selim de ona, “Düşmana karşı gücünüz yettiği kadar kuvvet hazırlayın" âyetini hatırlattı.

Muharebe esnasında davullar vurur, mehterler çalar, askeri yiğitlendirirdi. Bu arada asker arasında gezip, düşmanın yenilmeye yüz tuttuğu, sindiği gibi haberleri yayarak, askerin moralini düzeltmeye çalışanlar vardı. Bu hususî vazifelilere bozan denirdi.

Yavuz Sultan Selim’in Mısır Seferi’nde kullandığı darbzen toptur. Topun ağız kısmında “Sultan Selim Şah bin Bayezid Han” yazılıdır. Uzunluğu 740 cm, çapı 25 cm.

Ganimetler

Harb kazanılınca, düşman malları ganimet sayılır. Beşte biri hazineye konur. Geri kalanı harbe katılan gâzilere dağıtılır. Atlılara, atını kendisi getirdiği için, iki hisse verilir. Ganimet taksim edilirken, şehidin hissesi mirasçılarına teslim edilir. Ganimet İslâm ülkesine getirilip taksim edilmeden önce, kimse buna mâlik olamaz. Ancak İslâm ordusu, ihtiyaçları kadar yiyebilir ve kullanabilir.

Harbe bilfiil iştirak etmeyip de, casusluk gibi faaliyetlerde bulunan mücâhidler de ganimetten hak sahibidir. Muharebede yardımcı olan, meselâ hastabakıcılık yapan köle, kadın ve çocuklar ile yol gösteren gayrımüslimlere, taksim edilmeden önce ganimetten bir mikdar mal verilir. Ayrıca her asker, öldürdüğü düşmanın üzerindekilere mâlik olur. Düşman arazisinin beşte dördünü, hükümdar hazineye alıp halka kiraya da verebilir. Osmanlılar, fethettiği toprakları hep böyle yapmıştır.

En yüksek rütbe

Muharebe esnâsında aldığı yaradan dolayı harb meydanında hemen ölen Müslümanlar şehid olur. Haksız yere katledilen kimse de böyledir. Şehidlik, İslâm dini bakımından mühim ve yüksek bir mertebedir. Şehid, yıkanmayıp kefenlenmeden üzerindeki kanlı elbiseleri ile defnedilir.

Harbde yaralanıp bir yere nakledilen ve az da olsa yiyip içen, uyuyan veya tedavi gören veya bir çadıra sığınan yahut aklı başında olduğu halde üzerinden bir namaz vakti geçip de onu edâya kâdir olan kimseye mürtes denir. Mürtes yıkanır, kefenlenir. Bu sebeple maktul halîfelerden Hazret-i Ömer ve Ali yıkanıp kefenlenmiş; fakat Hazret-i Osman yıkanmayıp üzerindeki kanlı elbiseleriyle defnolunmuştu. Sultan Murad Hüdâvendigâr, harb meydanında şehit düşmüştü.

Esirler

Esirler, insanî muamele görme hakkına sahiptir. Eziyet ve işkence yasaktır. Hazret-i Peygamber, bir muharebede esirlerin güneş altında bekletildiğini görünce bunu şiddetle men ederek hepsinin gölgeye alınmasını emir buyurmuştu.

Esirlerin statüsü hakkında hükümdar muhayyerdir:

1-Eli silâh tutanları öldürebilir.

2-Müslüman esirlerle değiş-tokuş yapabilir.

3-İhtiyaç varsa fidye karşılığı serbest bırakabilir.

4-Köle yapabilir. Böylece beşte biri devlete, beşte dördü de gâzilere ait olur.

5-Zimmet anlaşması yapılarak vatandaşlığa alınırlar.

Esir alınmadan teslim olanlar öldürülmez. Esir alındıktan sona Müslüman olmak, köleliğe engel değildir. Ama ölüm ve değiş-tokuştan kurtulur.

Esirlerin köleleştirilmesi ekseriya tercih edilir. Zira bu usul hem daha insanîdir. Ayrıca hem işgücü temin eder; hem düşmanın gücünü kırar; hem de potansiyel Müslümanlar meydana getirir. Zaten o devirde hemen her memlekette bu esaslar cariydi.

Mağlûp devletin halkından köle yapılmayanlar, ya ülkeyi terkeder; yahud Müslümanlarla eşit haklara sahip vatandaş olarak yaşamaya devam eder.