Osmanlı ekonomisi, devletin iyi niyetli ama sert bir otoriteyle her sahaya hakim olduğu, tımar sistemiyle derebeyliğe mani olduğu, narh ile halkı ezilmekten koruduğu, mesela zirai mahsulün toplanması, dağıtılması, getirilmesi, depolanması vs. mevzularında devletin her zaman sıkı sıkıya (memurları vasıtasıyla) bir murakabeye sahip olduğu bir ekonomidir. Buna kontrollü (provizyonist) ekonomi deniyor. Yeniçağda ekonomik kaynakları mahdut bir şark imparatorluğundan farklı bir şey beklenemez. Halkı ve kendini korumak icap eder. Kerim devlet budur. İktisat tarihi kitaplarını yazanlar ya ideolojik sebeplerle, ya da Osmanlı hukuki ve sosyal tarihini iyi bilmedikleri için bazı yanılgılara düşüyor, peşin hüküm ve saplantıların tesirinden kurtulamıyor. Bir kitap tavsiye edildiği zaman, içindeki her görüşün doğru olduğu veya tavsiye edenin bunların hepsini tasvip ettiği manası çıkmaz.