Ali Şeriati nasıl bir insandır?
“Medeniyet ve Modernizm” ve “Marksizm ve Diğer Batı Düşünceleri” adlı kitapları ile tanınan İranlı düşünür Ali Şeriati, 1933’te Horasan’da dünyaya geldi. Muallim mektebini ve Meşhed Üniveristesi’ni bitirdi. Babasıyla beraber Milli Mukavemet Hareketi’ne dâhil oldu. Sosyoloji doktorası yapmak üzere Fransa’ya gönderildi. 1962’de İran’da döndü. Muallimlik ve Meşhed Üniversitesi’nde hocalık yaptı. Konferanslar verdi; kitaplar telif ve tercüme etti. Seyyid Hüseyn Nasr’ın kurucusu olduğu Hüseyniye-i İrşad adlı enstitüsündeki konferansları sebebiyle 1977’de Avrupa’ya kaçtı. Burada aynı sene bir suikast neticesi öldü. Şia’ya mensup bulunmakla beraber, bu mezhebin prensiplerinden zaman zaman ayrılan fikirleriyle modernizmin önde gelen mümessillerinden biri olarak tanındı. Fikir yapısında, Efgânî ve İkbal’in ciddi tesiri oldu. Kur’an’daki ve İslâm tarihindeki şahsiyetler ekseninde dinî tasavvurları kendince modernize etmeye çalıştı. Meselâ Ebû Zer’i “Mümin Sosyalist” olarak vasıflandırdı. Bu sebeple Humeyni rejimi tarafından da çok sıcak bakılmayan bir şahsiyettir. Yeni ictihadların yapılmasını müdafaa ederek modernist hareketin içindeki yerini aldı. Kitapları, siyasî İslâmın vazgeçilmez referanslarından biri hâline geldi.


13 Aralık 2023 Çarşamba
Alakalı Başlıklar