NAZLI BUDİN!

Birkaç defa gittiğim, her seferinde doyamadan ayrıldığım Budapeşte’ye son seyahatimden kareler…
4 Aralık 2013 Çarşamba
4.12.2013

Birkaç defa gittiğim, her seferinde doyamadan ayrıldığım Budapeşte'ye son seyahatimden kareler...
Budapeşte, Avrupa’nın da en güzel şehirlerinden biridir. Her köşesinde Osmanlı izlerine rastlamak da mümkündür. Macaristan, 1526-1699 arası 173 sene Osmanlı hâkimiyetinde yaşadı. Daha sonra Almanların eline geçti. 1918’de müstakil oldu. 1945’te Kızıl Ordu işgaline uğradı. Hürriyetine düşkün Macarlar 1956’da ayaklandı ise de, Macar İhtilâli kanlı bir şekilde bastırıldı. Başbakan dâhil binlerce kişi öldürüldü. Macarlar, Mohaç’da bile bu kadar kayıp vermemişti. Ruslar, Macaristan’da ancak 35 sene kalabildi. Avrupa’da hiçbir yerde Macaristan kadar Türklere sempati ile bakılan bir yer yoktur. Osmanlı eserleri de hiçbir yerde burası kadar bakımlı değildir.
                        
 
Macaristan’ın 1,7 milyonluk başşehrini, Tuna nehri Buda ve Peşte diye iki kısma ayırır. Buda eski, Peşte yenidir. Buda, buralarda hüküm süren Hun İmparatoru Attila’nın kardeşi idi. Burası bizim Budin dediğimiz, eski ailelerin yaşadığı tarihî muhittir.
Kahramanlar Meydanı’nda Macaristan’ı kuran 7 kabilenin reisleri ve Macar büyüklerinin heykelleri var.
3.Osmanlılara sadakatiyle tanınan Kral Tökeli İmre’nin heykeli. Macarlar, Türklere akrabadır. Batı Sibirya’da yaşayan On Ugr kabilesinin en kalabalığı idiler. Macaristan’ın Avrupa lisanlarındaki ismi olan Hungary buradan gelir. Hun ile alâkası yoktur.
Kalenin eteklerinde Osmanlı mezarlığı.
Sokullu Mustafa Paşa Hamamı hâlâ faaliyette.
Budin Kalesi.
Kaledeki Ulu Câmi’nin yerinde şimdi Mathias Katedrali var.
Budin Paşası’nın konağının yerinde kraliyet sarayı yükseliyor. Şimdi müze ve sanat galerisi.
Budin’i Almanlara karşı müdafaa ederken şehid düşen son Osmanlı vâlisi Abdurrahman Abdi Paşa’nın kabrini Macarlar yaptırmış; başına da Türkçe bir kitâbe koyarak “Kahraman düşmandı. Rahat uyusun” yazmıştır.
Kaledeki reisicumhur sarayı gayet mütevazı.
Gül Baba, fetihle gelen Osmanlı dervişlerindendi. Budin’de vefat etti. Namazını Şeyhülislâm Ebussuud Efendi kıldırdı. Padişah cenazesinde bulundu. Bugün Macarların da kıymet verip ziyaret ettiği bir yerdir. Etrafı da Budapeşte’nin en zengin mahallesidir.
Budapeşte gece ayrı bir güzel! Tuna üzerinde birbirinden güzel köprülerden Zincirli Köprü’nün bir de hikâyesi var. Köprünün gururlu mimarı, eserinde kusur bulan olursa, kendisini öldüreceğini söylemiş. Kusuru küçük bir çocuk bulmuş. Köprü girişindeki büyük aslan heykellerinden birini göstererek, “Aslanın dili yok!” demiş. Mimar, Tuna’nın azgın sularına atlayarak intihar etmiş.
Tuna üzerinden parlamento binası. Avrupa’nın en büyük meclis binalarından biridir. süslemelerinde 40 kilo altın kullanılmış.
Parlamento önünde devamlı yanan ateş, 1956’da her evden rastgele götürülüp kurşuna dizilen gençlerin hatırasını yaşatıyor.
Avrupa’nın en büyük havrası Budapeşte’dedir. Bir Macar Yahudisi olan Amerikalı aktör Tony Curtis tarafından yenilenmiştir. Budapeşte, vaktiyle Yahudilerin en çok yaşadığı şehirlerdendi.
Soykırıma dair havrada müze ve Tuna kenarında âbide vardır.
Macar millî yemeği gulaş (kul-aşı) da yeniçerilerden yadigârdır.